Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Akademik Türkçe ve İş Türkçesi Alanlarında Yapılan Çalışmalar Bibliyografyası ve Üzerine Bir İnceleme
İnsanoğlunun varlık şartlarından biri olan iletişim kurma ihtiyacı zaman içinde gelişerek küresel sınırlara ulaşmıştır, böylelikle insanlar arasındaki ilişkiler derinleşmiş ve dilin sınırları genişlemiştir. Bu durum, çokkültürlü bir dünyada yaşayan insanların birden fazla dil öğrenme ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Dil öğretimi ihtiyacı, genel amaçlı dil öğretimi ve özel amaçlı dil öğretimi olarak farklı boyutlarda ele alınmıştır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ise özel amaçlarla uluslararası öğrencilere yönelik akademik Türkçe ve iş Türkçesi dersleri verilmektedir. Bu çalışma, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi alanında hazırlanan lisansüstü tezler, kitaplar, makale ve tam metin olarak yayımlanmış bildirilerin “Akademik Türkçe” ve “İş Türkçesi” alanlarında hangi boyutlarda ele alındığını incelemek ve çalışmaların ayrıntılı bir bibliyografik dizinini oluşturmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın verilerine dair nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Verilerin toplanması aşamasında, Google Akademik, Academia, Dergipark, Web Of Science, Springer, Taylor And Francis, Trdizin gibi veri tabanlarında tarama yapılmıştır. Verilerin analizi aşamasında, yayımlanmış çalışmalar tür ve içerik gibi çeşitli değişkenler açısından ele alındığından, betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Makale için, incelenen çalışmalarda akademik Türkçe alanında daha fazla akademik üretim olduğu, iş Türkçesi alanında yapılan çalışmalarda ise öğretim programları, ders izlenceleri, ders materyalleri gibi konularda eksikliklerin olduğuna erişilmiştir.
___
- Albayrak, R. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde gereksinim
çözümlemesi: Kara Kuvvetleri lisan okulundaki misafir askeri
personele ilişkin bir uygulama örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
- Şen, E. (2015). İktisadi ve İdari Bilimler Türkçesinin incelenmesi
ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanımı (Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü: İzmir.
- Küçük, F.(2017). Yabancı dil olarak Türkçede akademik yazma becerilerinin
değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Lisansüstü Eğitim Enstitüsü:
İstanbul.
- Güde, Y. C. (2019). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde akademik
yazmaya yönelik bir içerik önerisi (Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
- Konyar, M. (2019). Uluslararası öğrencilerin akademik Türkçe ihtiyaç
analizi ve örnek ders içeriği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü:
Tokat.
- Güven, Ö. (2019). Yabancı futbolcuların ve kulüp yöneticilerinin
Türkçe öğrenimine ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Antalya.
- Özdemir, E. (2021). Erciyes Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi
akademik Türkçe kitap setlerinin dinleme ve yazma etkinlikleri açısından
incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir
Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Nevşehir.
- Dursun, A. (2021). Özel amaçlı Türkçe öğretim programı tasarısı:
Sağlık Türkçesi öğretim programı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
- Üstün, H. (2021). Türkçe lisans programlarında öğrenim gören uluslararası
öğrenciler için Türk Dili ve Kompozisyon dersine yönelik
kelime sıklığı çalışması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale
Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü: Çanakkale.
- Alkaya Ünlü, H. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde sağlık
Türkçesinin mevcut durumuna yönelik öğretici ve öğrenci görüşleri
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü: Ankara.
- Bakırdöğen, M. (2022). Erciyes Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve
Gazi Üniversitesi akademik Türkçe kitap setlerinin okuma metinleri
ve etkinliklerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü:
Nevşehir.
- Arat, E. (2022). Özel amaçlı Türkçe öğretiminde ihtiyaç analizi, materyal
örnekleri ve terimler sözlüğü: askeri Türkçe (Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü:
Kocaeli.
- Yılmaz, K. (2022). İki dilli Türk öğrenciler için akademik Türkçe
dersinin geliştirme ve değerlendirme çalışması (Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü:
İstanbul.
- Çiftler, F. (2022). Akademik Türkçe için alanlara özgü oluşturulan
kelime listelerinin internet tabanlı kullanımı üzerine bir araştırma
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
- Samım, O. M. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akademik
yazma becerisinde karşılaştıkları zorluklar (Afganistan örneği)
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Enstitüsü: Sakarya.
- Untuç, Ş. (2022). Özel amaçlı Türkçe öğretiminde kullanılan öğretim
yaklaşımları üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Siirt.
- Tok, M. (2012). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde akademik
yazma becerilerinin geliştirilmesine yönelik uygulamalı bir çalışma
(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Lisansüstü Eğitim Enstitüsü: Çanakkale.
- Dolmacı, M. (2015). Akademik Türkçe kelime bilgisi üzerine bir derlem
çalışması: yabancı dil olarak Türkçe öğretimine dair çıkarımlar
(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü: Ankara.
- Ulutaş, M. (2016). Türkiye’de yükseköğrenim görecek yabancılar
için özel amaçlı Türkçe öğretimine yönelik program geliştirme: Bir
model önerisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
- Demir, D. (2017). Uluslararası öğrencilerin akademik Türkçe ihtiyaçları
(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat
Araştırmaları Enstitüsü: Ankara.
- Ekmekçi, V. (2017). Yabancılara Türkçe öğretiminde akademik okuryazarlık
öğretimine yönelik bir eylem araştırması (Yayınlanmamış
Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Kayseri.
- Tüfekçioğlu, B. (2018). Yabancı dil olarak akademik Türkçe: Sosyal
bilimlerde akademik ve teknik söz varlığı (Yayınlanmamış Doktora
Tezi). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü: Ankara.
- Seyedı, G. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akademik
yazma öğretimi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi
Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü: Ankara.
- Kurt, V. (2019). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde özel amaçlı
dil öğretimi: iş Türkçesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü: Ankara.
- Ellialtı, M. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akademik
dinleme becerisinin geliştirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü: Uşak.
- Gürata Kocaman, E. (2022). Uluslararası öğrencilere Türkçe akademik
yazma öğretiminde kullanılan ders malzemelerinin değerlendirilmesi
(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat
Araştırmaları Enstitüsü: Ankara.
- Eroğlu, S. (2022). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerdeki
akademik Türkçe söz varlığı ile akademik Türkçe kitaplarındaki
söz varlığı (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Enstitüsü: Sakarya.
- Tüfekçioğlu, B. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde
Akademik Sözcükler Sosyal Bilimlerde Derlem Tabanlı Bir Çalışma.
Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Kurt, Volkan (2020). Yabancılar İçin Özel Amaçlı Türkçe Öğretimi:
İş Türkçesi. Adana: Karahan Kitabevi.
- Tüfekçioğlu, B. (Edt.) (2020). Akademik Amaçlar İçin Türkçe Öğretimi
-Kuram ve Uygulama-. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Tüfekçioğlu, B. (Edt.) (2020). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi
Kuramlar- Yöntemler- Beceriler – Uygulamalar. Ankara: Pegem
Akademi Yayınları. 2. Baskı.
- Karatay, H. (Edt.) (2019). Akademik Türkçe. Ankara: Pegem Akademi
Yayınları.
- Nezir, T. (Edt.) (2017). Uluslararası Öğrenciler İçin Akademik Türkçe
1. Ankara: Salmat. Nezir, T. (Edt.) (2017). Uluslararası Öğrenciler
İçin Akademik Türkçe 2 (Yazma). Ankara: Salmat.
- Biçer, A., Boylu, E., Demirel, G., Saçkesen, A., Yıldırım, F., Yılmaz,
M.Y. (2018). Uluslararası Öğrenciler İçin Sosyal Bilimlerde Akademik
Türkçe 1. İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
- Akkaya, A., Biçer, A., Boylu, E., Can, T., Demirel, G., Saçkesen, A., Yıldırım, F., Yılmaz,
M. Y. (2019). Uluslararası Öğrenciler İçin Sosyal Bilimlerde Akademik
Türkçe 2. İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
- Akkaya, A., Biçer, A.,Boylu, E., Can, T., Demirel, G., Saçkesen, A., Yıldırım, F., Yılmaz,
M. Y. (2019). Uluslararası Öğrenciler için Fen ve Sağlık Bilimlerinde
Akademik Türkçe 3. İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
- Moralı, G. (Edt.) (2018). Uluslarararası Öğrenciler İçin Akademik
Türkçe Sosyal Bilimler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sürekli Eğitim
Merkezi, Can Ofset.
- Moralı, G. (Edt.) (2018). Uluslararası Öğrenciler
İçin Akademik Türkçe Fen Bilimleri. Kayseri: Erciyes Üniversitesi
Sürekli Eğitim Merkezi, Can Ofset.
- Moralı, G. (Edt.) (2018). Uluslararası Öğrenciler İçin Akademik Türkçe Sağlık Bilimleri. Kayseri:
Erciyes Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi, Can Ofset.
- Temur, N., Parlak, H. Yeşilyurt, Ş., Haykır, T. (2017). Geleceğin Mühendisleri
İçin Çok Dilli Mesleki Yabancı Dil Eğitimi Türkçe A1/A2.
Gazi Üniversitesi
- Tok, M. (2013). Türkçenin yabancı dil Olarak öğretiminde akademik
yazma ihtiyacı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 10(23), 1-25.
- Cevher Yahşi, Ö. ve Güngör, C. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe
öğretiminde akademik Türkçenin önemine ilişkin uygulamalı bir
araştırma: Türk dili öğretimi uygulama ve araştırma merkezi örneği.
1. Uluslararası Dil Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu. Pegem Akademi.
28-30 Mayıs 2015. Nevşehir. ss. 2267-2274.
- Temizyürek, F., Çangal, Ö. ve Yörüsün, S. (2015). Yabancılara
Türkçe öğretiminde iş Türkçesi öğretim programı ders kitabı ve terimler
sözlüğü denemesi bankacılık örneği. Zeitschrift für die Welt der
TürkenJournal of World of Turks, 7(2), 87-111.
- Ertaş, A. ve Dolmacı, M. (2016). Developing a textbook-based academic
Turkish wordlist. Procedia - Social and Behavioral Sciences,
232, 821-827.
- Çangal, Ö ve Başar U. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen
İranlılar için iş Türkçesi öğretim programı, terimler sözlüğü ve
konuşma kılavuzu denemesi: Turizm Türkçesi örneği. Journal Of
Turkish Studies, 11(3), 707-734.
- Yılmaz F. ve Konyar, M. (2017). Turkısh academıc language needs
analysıs in teachıng Turkısh as a foreıgn language. International Journal
Of Language Academy, 5(4), 223-233.
- Çangal, Ö. ve Yörüsün, S. (2017). Özel amaçlı Türkçe öğretimi ders
kitabı önerisi: bankacılık Türkçesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat
Kültür Eğitim Dergisi, 6(4), 2669-2693.
- Taştekin, A. (2017). Türk silahlı kuvvetlerinin uygulamaları kullanım
anadili Türkçe olmayanlara Türkçe öğretimi. International Journal of
Social Sciences and Education Research, 3(1), 171-183.
- Yaşar, E., Özden M. ve Toprak S. (2017). Türkçenin yabancı dil olarak
öğretiminde TÖMER’ler ve akademik başarı. International Journal
of Languages’ Education and Teaching, 5(3), 213-224.
- Yıldız, S. (2018). Akademik dinleme becerisi yeterliliği ölçeği: geçerlik
ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 18(2), 1210-1230.
- Ekmekçi, V. (2018). Akademik Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi
süreci içerisinde dinleme öğrenme alanına yönelik bir eylem araştırması.
Aydın Tömer Dil Dergisi, 3(1), 21-46.
- Demir, D .ve Genç, A. (2018). Akademik Türkçe etkinliklerine yönelik
öğrenci ve öğretim elemanı görüşleri. Hacettepe Üniversitesi
Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (28), 91-104.
- Halitoğlu, V. (2018). Akademik Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi
sürecinde kelime öğrenimi ve buna yönelik bir eylem araştırması.
Erciyes Eğitim Dergisi, 2(1), 39-63.
- Demiriz, H. N. ve Okur, A. (2019). Türkçe öğretiminde yazma öğretimine
akademik Türkçe aşamasında yabancı öğrenciler üzerinden bir
bakış. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 436-449.
- Çiftler, F. ve Aytan, T. (2019). Yabancılar için akademik Türkçe kitapları
üzerine bir inceleme. International Journal Of Languages Education
And Teaching, 7(4), 75-91.
- Moralı, G. (2019). Uluslararası öğrencilere yönelik akademik Türkçe
okuma metinlerinin ve etkinliklerinin değerlendirilmesi: bir doküman
incelemesi. Aydın Tömer Dil Dergisi, 4(2), 57-72.
- Azizoğlu, N. İ., Demirtaş Tolaman, T. ve İdi Tulumcu, F. (2019). Yabancı
dil olarak Türkçe öğretiminde akademik yazma becerisi: karşılaşılan
sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Yabancı Dil Olarak
Türkçe Öğretimi Dergisi, 2 (1), 7-22.
- Kara, M. ve Ulutaş, M. (2019). Yabancılara özel amaçlı Türkçe öğretimi:
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde öğrenim gören yabancı
uyruklu öğrenciler için ilk 1000 sözcük listesi önerisi. Bayburt Eğitim
Fakültesi Dergisi, 14(28), 467-500.
- Özbal, B. (2020). Özel amaçlı Türkçe öğrenimine örnek tarihî bir
ders kitabının incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları
Dergisi, (20), 1-11.
- Çimen, L. ve Kurudayıoğlu, M. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe
öğrenen öğrencilerin akademik yazılarında etkileşimli üstsöylem belirleyicilerinin
kullanımı. OPUS- Uluslararası Toplum Araştırmaları
Dergisi, 16(31), 3899-3923.
- Karagöl, E. ve Korkmaz, C. B. (2021). Ders kitabı ve bilimsel metin
yazarlarının görüşlerine göre uluslararası öğrencilere akademik
Türkçe öğretimi. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi,
(25), 208-230.
- Şen, Ü. ve Alkaya Ünlü, H. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde
yapılmış özel amaçlı dil öğretim çalışmalarının analizi. International
Journal of Language Academy, 9 (2),345-366.
- Mısırlı, G. (2021). İş Türkçesi için kuramsal altyapı [Volkan Kurt’un
“Yabancılar İçin Özel Amaçlı Türkçe Öğretimi: İş Türkçesi” adlı eserinin
değerlendirmesi]. TUDED, 61(2), 787–792.
- Kurt, V. (2021). Yabancılara özel amaçlı Türkçe öğretimi bağlamında
iş Türkçesi: tanımlar ve sınırlıklar. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları
Dergisi, (24), 1-9.
- Kurt, V. (2021). Yabancı dil olarak İş Türkçesi öğretiminde bir sınıflandırma
ölçütü: öğrenicinin mesleki deneyimi. Uluslararası A.
Halûk Dursun Türk Kültürü Sempozyumu. Uluslararası Kültür ve
Dil Araştırmaları Derneği Yayınları. 18-22 Ağustos 2021. Ankara. ss.
61-66.
- Göçen, G. (2021). Uluslararası öğrenciler için hazırlanan akademik
Türkçe ders kitaplarındaki konuşma görevleri ve yeterlilikleri. Aydın
Tömer Dil Dergisi, 6(1), 43-84.
- Hasırcı Aksoy, S. (2021). Lisansüstü öğrenim gören yabancı öğrencilerin
akademik Türkçe özyeterliklerine ilişkin görüşleri. OPUS–
Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(35), 1705-1728.
- İlgün, K. ve İltar L. Uluslararası öğrencilere yönelik akademik Türkçe
öğretiminde temel dil becerileri. 4. Uluslararası Türk Dünyası
Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi. UAESEB. 24-27 Kasım
2022. Antalya. ss. 144-155.
- Ellialtı, M. (2022). Yabancılara Türkçe öğretiminde akademik Türkçe
üzerine yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Dünya Dilleri ve
Edebiyatları Araştırmaları Sempozyumu. 1-3 Haziran 2022. Pamukkale
Üniversitesi Yayınları-Pamukkale Üniversitesi Yabancı Diller
Yüksekokulu. Denizli.
- Güleç, F. (2022). Özel amaçlı dil öğretimi misafir askerî personele
Türkçe öğretimi örneği. Edebiyat Bilim, 65-89.
- Şahin, M. (2022). Özel amaçlı Türkçe öğretimi kapsamında Yunus
Emre Enstitüsünün hazırladığı temel Türkçe yardımcı okuma setine
ilişkin TÖMER okutmanlarının görüş ve önerileri. Turkish Studies-
Language And Literature, 17(4), 1391 - 1404.
- Korkmaz, C. B. (2022). Yabancılara akademik Türkçe öğretiminde
kalıplaşmış sözcük grupları. 6. Uluslararası Eğitim ve Değerler Sempozyumu.
. 27-30 Ekim 2022. Antalya. ss. 179-180.
- Korkmaz, C. B., Karagöl, E. (2021). Teaching Academic Turkish
Language Skills to International Students According to the Opinions
of Textbook Aand Scientific Article Writers, International Journal of
Eurasian Education and Culture, 6(14), 1764-1805.
- Harmankaya, M. Ö. (2022). Uluslararası öğrenciler için Akademik
Türkçe sosyal bilimler kitabının okunabilirliği. Bayterek Uluslararası
Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 250-264.
- Kocaman Gürata, E. (2022). Uluslararası öğrencilerin Türkçe akademik
yazma ihtiyaçlarına ilişkin uzman görüşleri. Hacettepe Üniversitesi
Türkiyat Araştırmaları (Hütad), (36) , 193-223.
- Moralı, G., Çimen, L. (2022). “Academic Turkish Is Like…”: International
Students’ Perceptions About Academic Turkish Concept.
Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 8(1), 88-103.
- Sayar, E. ve Genç, A. (2023). Akademik Türkçe sözcük listesi oluşturma
üzerine derlemden öğretime kuramsal tartışmalar. Hacettepe
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (Hütad), (38), 269-295.
- Mutlu, K. ve Ekti, M. (2023). Yabancı dil olarak mesleki Türkçe öğretiminin
hangi dil düzeyinde başlanabileceğine ilişkin kurama dayalı
bir öneri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (86), 534-559.