Kardeşi Otizmli Olan ve Olmayan Ergenlerin Kardeş İlişkileri ve Sosyal Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması
Bu araştırmada, otizmli kardeşe sahip olan ve otizmli kardeşe sahipolmayan toplamda 200 ergenin kardeşlik ilişkileri ile sosyal kaygıdüzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışmada, İstanbulŞişli’de ikamet eden ergenler katılımcıları oluşturmaktadır. İlk önce ikiayrı gruba da kişisel bilgi formları hazırlanmış, buna uygun ergenlere bubilgi formu dağıtılmış ve ardından kardeşlik ilişkileri ölçeği ile sosyalkaygı ölçeği uygulanmıştır. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekliverilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasındaniceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında tek yönlü (one way) Anovatesti kullanılmıştır. Anova testi sonrasında farklılıkları belirlemek üzeretamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Çıkananalizler sonucunda ise otizmli kardeşe sahip olan ergenlerin daha fazlasosyal kaygı yaşadıkları görülmüştür.
___
- [1] Yavuzer, H. Bedensel, Zihinsel ve Sosyal Gelişimiyle Çocuğunuzun İlk
Altı Yılı. 20. baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2005.
[2] Gargiulo, R. M. Working with parents of exceptional children: A guide
for professionals. Boston: Houghton Mifflin Company, 231, 1985.
[3] Bayhan, P., Yükselen, A. Engelli Kardeşleri Olan Çocukların Kardeş
İlişkileri. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011; 11, 190-205.
[4] Varol, N. Aile Eğitimi, Ankara: Kök Yayıncılık, 2006.
[5] Baykoç D. N. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim. Ankara:
Eğiten Kitap Yayınevi, 2011.
[6] Özel Hizmet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetymelik,
Milli Eğitim Bakanlığı, 2012.
[7] Fazlıoğlu, Y. Yurdakul, M. E. Otizm (Otizmde Görsel İletişim
Tekniklerinin Kullanımı). İstanbul: MORPA Yayınları, 2007.
[8] Darıca, N., Abidoğlu, Ü., Gümüşçü, Ş. Otizm ve Otistik Çocuklar.
Ankara: Özgür Yayınları, 2011.
[9] Avcıoğlu, H. Etkinliklerle Sosyal Beceri Öğretimi. 2. baskı, Ankara:
Kök Yayıncılık, 2005.
[10] Antony, M. M., Swinson, R. P. Phobic Disordersand Panic in Adults:
A Guide to Assessment and Treatment. Washington, DC: American
Psychological Association, 2000.
[11] Köknel, Ö. Kaygıdan Mutluluğa Kişilik. 17. baskı, İstanbul: Altın
Kitaplar, 2005.
[12] Berksun Oğuz E. Anksiyete ve Anksiyete Bozuklukları. İstanbul:
Turgut Yayıncılık, 2003.
[13] Gümüş, A. E. Sosyal Kaygının Benlik Saygısına ve İşlevsel Olmayan
Tutumlara Göre Yordanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik
Dergisi, 2006, 3(26), 63-75.
[14] Leary, M. R., Kowalski, R. M. The Interaction Anxiousness Scale:
Construct and criterion-related validity. Journal of Personality Assessment,
1993; 61(1), 136-146.
[15] Flanagan. C. Frcund. S. N. Yi. J. Velodrome: A Sound and Complele
Dynamic Alomicity Chceker for Multithrcaded Programs. ln Procccdings
of the ACM SIGPLAN Conference on Programming I.aneuage Design
and Implementation (PI.DI). New York. NY. USA. ACM, 2008; 203-303.
[16] Mash, E. J. Wolfe, D. A. Anxiety disorders. abnormal child psychology.
Belmant: Thomson Learning, 2002.
[17] Kaminsky, L., Dewey, D. Siblings Relationships of Children with
Autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 2001; 31 (4),
399-410.
[18] McHale, S. M. Gamble, W. C. Sibling relationships of children with
disabled and nondisabled brothers and sisters, Developmental Psychology,
1989, 25(3), 421-429.
[19] Buhrmester, D. Furman, W. Perceptions of sibling relationships during
middle childhood and adolescence. Child development, 1990; 61(5), 1387-
1398.
[20] Harris, S. L. Glasberg, B.A. Siblings of Children With Autism: A
Guide for Families. Bethesda:Woodbine House, 2003.
[21] Wing, L. Otizm El Rehberi. Çev. S. Kunt, İstanbul: Doğan Kitap,
2005.
[22] Stoneman, Z., G.H., Brody, C.H., Davis, J.M. Crapps. Role Relations
Between Children Who Are Mentally Retaded and Their Older Siblings:
Observations in Three in-home Contexts, Research in Developmnetal
Disabilities, 1989, 10(1), 61-76.
[23] Darıca N, Abidoğlu Ü, Gümüşçü Ş. Otizm ve Otistik Çocuklar. 3.
baskı. Ankara: Özgür Yayınları, 2002.
[23] Nixon, C.L., Cummings, E.M. Sibling Disability and Children’s
Conflicts Involving Family Members. Journal of Family Psychology,
1999; 13(2), 274-285
[24] Onat-Zoylan, E. Engelli Kardeşi Olan ve Olmayan Bireylerin Kardeş
İlişkilerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 2005.
[25] Dunn, M. E., Burbine, T., Bowers, C. A., Tantleff-Dunn, S. Moderators
of stress in parents of children with autism. Community Mental Health
Journal, 2001; 37(1), 39-52.
[26] Dyson, L.L. Adjustment of Siblings of Handicapped Children: A
Comparison. Journal of Pediatric Psychology, 1989; 14, 215-229.
[27] Greenberg, J.S., Seltzer, MM.., Orsmond, GI. Siblings of adult with
mental illness or mental retardation: current involvement and expectation
of Future Care giving. Psychiatric Services, 1999; 50, 1214-1219.
[28] Hastings, R. P. Brief Report: Behavioral Adjustment of Siblings of
Children with Autism. Journal of Autism and Developmental Disorders,
2003; 33(1), 99-104.