Antimikrobiyal Direnç Mekanizmaları
Antimikrobiyal ilaçlara karşı gelişen direnç, günümüzde giderek artanbir tehdit oluşturmaktadır. Antimikrobiyal ilaçlara karşı gelişen direnç,mikroorganizmalarda farklı şekilde olabilir. Bir mikroorganizma aynıantimikrobiyal ilaca birden fazla direnç mekanizması geliştirebilir. Doğaldirenç, kazanılmış direnç, çevre ve koşullara bağlı direnç bunlardandır.Bakterilerin antimikrobiyal ilaçlara karşı gösterdiği direnç ise ilaçhedefindeki değişiklik, alternatif metabolik yolun kullanılması, ilacınenzimatik inaktivasyonu, hücre zarı geçirgenliğinin azaltılması ve aktifpompalama ile ilacın dışarı atılması olarak sıralanabilir. Antimikrobiyalilaç gruplarına göre direnç mekanizmaları ise Betalaktamlara,Aminoglikozitlere, Kloramfenikollere, Makrolid-Linkozamid veStreptogramin B (MLSB) antimikrobiyal ilaçlara, Glikopeptidlere,Tetrasiklinlere, Tigesiklinlere, Kinolonlara, Rifampisinlere, Sulfonamidve Trimetoprimlere direnç olarak sıralanabilir. Son yıllarda yapılan dirençaraştırmaları gün geçtikçe artmaktadır. İnsan ve hayvan sağlığı içinkullanılan, bilinen bütün antimikrobiyal ilaçlara karşı direnç gelişimleri hergeçen gün bildirilmektedir. Bu yüzden son zamanlarda yeni antimikrobiyalilaç geliştirilmesi sınırlandırılmış ve az sayıda antimikrobiyal ilacıninfeksiyon tedavisi için kullanımına izin verilmiştir. Ayrıca antimikrobiyalilaçların gereksiz, yanlış ve aşırı tüketimini azaltarak dirençli suşlarındağılımının önlenmesi amaçlanmıştır.
___
- [1] Topal, M., Senel, U.G., Topal, A.E.I., Obek, E. Erciyes Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 31(3): 121-127.
[2] Abbasoğlu, U., Çevikbaş, A. Farmasötik Mikrobiyoloji. 1. baskı.
Ankara: Efil Yayınevi, s.527-531, 2011.
[3] Keyik, Ş. Acinetobacter baumannii Suşlarında OXA–23 ve OXA–58
TipiGenişlemiş Spektrumlu Beta Laktamaz Varlığının Araştırılması ve
PFGE Yöntemiyle Klonal Yakınlığının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi,
Konya Selçuk Üniversitesi, 2013.
[4] Erbay, A. Ankara Numune Eğitim ve Araşırma Hastanesi’nde Hastaneden
Edinilmiş Acinetobacter baumannii Bakteriyemilerinde Fatalite Hızı ve
İlgili Risk Etmenleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2009.
[5] Karagöl, Ç. Hastane Kökenli Acinetobacter baumannii İzolatlarının
Antibiyotik Duyarlılıkları ve İmipenem Dirençli İzolatların Genotiplemesi,
Uzmanlık Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi, 2008.
[6] Çiftci, Hakkı İ., Aşık, G. Acinetobacter baumannii’nin Antibiyotik
Direnç Mekanizmaları, ANKEM Dergisi, 25(3): 196-207, 2011.
[7] Lambert, A.P. Bacterial resistance to antibiotics: Modified target sites.
Advanced Drug Delivery Reviews, 57: 1471-1485, 2005.
[8] Pazarlı, O. Kinolon Dirençli Escherıchıa coli ve Klebsiella spp.
Suşlarında Direnç Genlerinin Araştırılması, Uzmanlık Tezi, Zonguldak:
Karaelmas Üniversitesi, 2010.
[9] Işık, Y. Pseudomonas aeruginosa Kökenlerinde Kinolon Direncinin
Moleküler Olarak Saptanması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi
Üniversitesi, 2008.
[19] Oğuz, K. H. Endodontide Sistemik İlaç Kullanımı, Bitirme Tezi,
İzmir: Ege Üniversitesi, 2013.
[11] Coyne, S., Courvalin, P., Pe´richon, B. Efflux-Mediated Antibiotic
Resistance in Acinetobacter spp, Antimicrobial Agents and Chemotherapy,
55(3): 947-953, 2011.
[12] Gülbudak, H., Aslan, G., Tezcan, S., Ersöz, G., Ülger, M., Otağ, F. ve
ark. Hastane Enfeksiyonu Etkeni Olan Acinetobacter baumannii İzolatları
Arasındaki Klonal İlişkinin Rep-PCR ile Araştırılması, Mikrobiyol Bul,
48(2): 316-24, 2014.
[13] Özturk, R. Antimikrobik İlaclara Karşı Direnc Gelişlme Mekanizmaları
ve Günümüzde Direnç Durumu. Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Erişkinde
Toplumdan Edinilmiş Enfeksiyonlar Sempozyum Dizisi, 31(11): 83-100,
2002.
[14] Dinc, M.B., Karabıber, N., Arca, A.E. Klinik Örneklerden İzole
Edilen Metisiline Dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) İzolatlarında
Makrolid-Linkozamid-Streptogramin B Direnci ve Fusidik Asit Duyarlılığı.
Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66(3): 89-94, 2009.
[15] Durmaz, S., Kıraz, A., Ozer, T.T., Percın, D. Macrolide-Lincosamide
Streptogramin B Resistance Phenotypes in Staphylococcus Aureus. Eur J
Gen Med, 11(4): 217-220, 2014.
[16] Çalık, N., Akova, M. Tigesiklin, ANKEM Dergisi, 21(2): 29-33, 2007.
[17] Park, S., Min Lee, K., Sun Yoo, Y., SikYoo, J., Yoo, J., Su Kim,
H. Alterations of gyrA, gyrB, and parC and Activity of Efflux Pump in
Fluoroquinolone-resistant Acinetobacter baumannii. Public Health Res
Perspect, 2(3): 164-170, 2011.
[18] Yüce, A. Antimikrobik ilaçlara Direnç Kazanma Mekanizmaları.
Klimik Dergisi, 2(11): 41-46, 2001.
[19] Doğan, B., Bektore, B., Karabacak, E., Ozyurt, M. İstanbul’da Akne
Lezyonlarından İzole Edilen Gram-Pozitif Bakterilerin Antibiyotiklere
Direnç Durumu, Turkderm-Turk Arch Dermatol Venereology, 51: 32-36,
2017.
[20] Buyukunal, S.K. İstanbul’da Satışa Sunulan Piliç Etlerinde
Termotolerant Campylobacter spp. Prevalansı ve Antibiyotik Dirençliliği,
J. Fac. Vet. Med. Istanbul Univ., 43 (2): 98-109, 2017.
[21] Aydın, M., Kasıkcıoglu, C., Kosucu, S.N., Tımurkaynak, F., Arslan,
H. Kan Dolaşımı İnfeksiyonu Etkenleri ve Antibiyotik Direnç Oranları,
Klimik Dergisi, 29(2): 83-86, 2016.
[22] Gultepe, B., Iraz, M., Ceylan, A., Doymaz, M.Z. Çeşitli Klinik
Örneklerden İzole Edilen Pseudomonas aerugınosa Suşlarının
Antibiyotiklere Direnci, ANKEM Dergisi, 28(1): 32-36, 2014.