Ön Ergenlik Döneminde Zorbalık Davranışı ile Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Bu araştırmada ön ergenlik dönemindeki öğrencilerin arasında görülen zorbalık davranışları ile bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi İstanbul ili Kadıköy ilçesinde bulunan demografik olarak çeşitlilik gösteren 4 farklı okulda eğitimini sürdüren, yaşları 10 ile 14 arasında değişen öğrenciler ve bu öğrencilerin anne babalarıdır. Araştırmaya 154’ü erkek, 144’ü kız olmak üzere toplam 298 öğrenci ve bu öğrencilerin anne babaları katılmıştır. Veri toplama aracı olarak ‘Kişisel Bilgi Formu’ ve ‘Çocuklar İçin Zorbalıkla İlgili Bilişler Ölçeği’ kullanılmıştır. İlişkisel tarama modeline göre yapılan bu çalışmanın sonuçlarında; kız öğrencilerin erkeklere göre daha fazla bilişsel davrandıkları görülmüştür. Kendisinin başarısız olduğunu hisseden öğrencilerin zorbalık ile ilgili daha az biliş kullandıkları tespit edilmiştir. Babanın sahip olduğu eğitim seviyesinin, zorbalıkta biliş kullanımında anlamlı bir fark yarattığı bulunmuştur. Çocuğun şiddete maruz kalması halinde zorbalık ile ilgili biliş kullanımında anlamlı fark yarattığı hesaplanmıştır. Bilgisayar kullanım süresinin anlamlı olması elde edilen bir diğer önemli bulgudur.
___
- Amerikan Psikiyatri Birliği. (2018). DSM-5 Tanı Ölçütleri Başvuru El
Kitabı (Çev. Ed. Köroğlı, E.). Ankara: HYB Yayıncılık.
Aygüç, F. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Zorbalık Eğilimlerinin Aile İçi
Şiddet Görme Durumuna Göre Değerlendirilmesi.
Binbaşığolu, C. (1992). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Kadıoğlu Matbaaası.
Bühler, C. (1961). Çocukluk ve Gençlik Psikolojisi. İstanbul: İnkılap
Kitapevi.
Çelebi, F., & Aliyev, R. (2017). Ortaöğretim Öğrencilerinin Boş Zaman
Can Sıkıntısı Algılarının ve Zorbalık Durumlarının Karşılaştırılarak
İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 251-264.
Dölek, N. (2002). Öğrencilerde Zorbaca Davranışların Araştırılması ve Bir
Önleyici Program Modeli.
Ercan, E. S., Kutlu, A., Durak, S., Ardıç, Ü. A., Deniz, Ü., & Aydın, C.
(2011). Yıkıcı Davranış Bozukluğu Olan Çocuklarda Tedavi Seçeneklerinin
Değerlendirilmesi: 18 Aylık İzlem Çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh
Sağlığı Dergisi.
Espelage., D., & Swearer, S. (2011). Bullying in North American Schools.
New York: Routledge.
Fekkes, M., Fijpers, F., & Vanhorick-Verlove, S. (2004). Zorbalık: Kim
Ne, Ne Zaman ve Nerede Yapar? Zorbalık Davranışına Çocukların,
Öğretmenlerin ve Ebeveynlerin Dahil Edilmesi. Sağlık Eğitimi
Araştırması, 81-90.
Gander, M. J., & Harry W. Gardiner. (1993). Çocuk ve Ergen Gelişimi.
Ankara: İmge Kitapevi.
Geçtan, E. (2015). Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar.
İstanbul: Metis Yayıncılık.
Gökkaya, F., & Sütcü, S. T. (2015). Çocuklar İçin Zorbalıkla İlgili Bilişler
Ölçeğinin Geliştirilmesi Ve Psikometrik Özelliklerinin Değerlendirilmesi.
Anadolu Psikiyatri Dergisi, 54-63.
Gökkaya, F., & Sütcü, S. T. (2018). İlköğretim Öğrencilerinde Zorbalık
Eğilimini Azaltmaya Yönelik Bilişsel Davranışçı Bir Müdahale
Programının Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Türk Eğitim
Derneği Eğitim ve Bilim Dergisi, 91-108 .
Günay, Ş., & Can, G. (2018). Zorbalıkla Başetmeye Yönelik Bir Akran
Destek Programının Etkililiği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik
Dergisi, 266-294.
İmren, S. G., Arman, A. R., Gümüştaş, F., Yulaf, Y., & Çakıcı, Ö. (2012).
Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu ve veya Davranım Bozukluğu
Olan ve Olmayan DEHB Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Aile İşlevselliğinin
Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22-30.
İrfaner, S. (2009). Öğrenciler Arasından Gerçekleşen Zorbalık Eylemleri ve
Zorbalık Konusunda Öğrencilerin, Öğretmenlerin ve Okul Yöneticilerinin
Tutum ve Görüşleri.
Jensen, F. E., & Nutt, A. E. (2017). Ergen Beyni. İstanbul: Hep Kitap.
Kartal, H., & Bilgin, A. (2008). Öğrenci, Veli ve Öğretmen Gözüyle
İlköğretim Okullarında Yaşanan Zorbalık. Elementary Education Online,
485-495.
Kılıç, N. (2017). Ortaokul 6,7 ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Zorbalık
Düzeylerinin Yordanması. The Joyrnal of Educational Reflections, 37-58.
Kurumu, T. B. (1995). Aile İçi Şiddetin Sebep ve Sonuçları.
Külcü, D. P. (2015). Çocuklarda Akran Zorbalığı ve Benlik Saygısının
İncelenmesi.
Olweus, D. (1993). Acoso escolar,“bullying”, en las escuelas: hechos e
intervenciones. Centro de investigación para la Promoción de la Salud,
Universidad de Bergen, Noruega, 2.
Örengül, A. C. (2013). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Tanısıyla İzlenmekte
Olan Çocuklarda Akran Örselemesi / Zorbalık.
Pişkin, M. (2010). Ankara’daki İlköğretim Öğrencileri Arasında Akran
Zorbalığının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 175-189.
Pişkin, M. (2015). Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği Ergen Formu.
Akademik Bakış Dergisi, 316-324.
Santrock, J. W. (2012). Yaşam Boyu Gelişim. Ankara: Nobel Akademik
Yayıncılık.
Satan, A. (2006). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Zorba Davranış
Eğilimlerinin Okul Türü ve Bazı Sosyo Demografik Değişkenler İle
İlişkisi.
Türktan, Ş. (2013). Zorbalıkla Baş Etmeye Yönelik Akran Destek
Programının Ortaokul 6. ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Zorbalıkla Baş etme
Becerilerine Etkileri.
Uysal, T. (2012). İzmir İli Konak Merkez İlççede İlköğretim 1.Sınıf,
2.Sınıf, 3.Sınıf ve 4. Sınıf Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite
Bozukluğu, Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu ve Davranım Bozukluğu
Prevalansı.
Wang, J., Iannotti, R. J., & Nansel, T. R. (2009). School bullying among
adolescents in the United States: Physical, verbal, relational, and cyber.
Journal of Adolescent health, 368-375.
Yıldız, E., & Erci, B. (2011). Anne Baba Tutumları ile Adölesan
Saldırganlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6-11.