Çalışan ve Çalışmayan Kadının Sosyolojik Yorumu: İstanbul Örneği

Kadın kimliğinin oluşumu ve kimlikten kaynaklanan sorunlar genelde kimlik, cinsiyet, kapitalizm, eril ve dişil tahakküm gibi feminist yapılanmalar ekseninde açıklansa da bu çalışmada daha çok kadın kimliği sorunsalı sosyo-kültürel unsurlar bağlamında ele alınmıştır. Sözgelimi, çalışan ve çalışmayan kadın kimliğinin nasıl meydana geldiğine, kadınların sosyo-kültürel unsurları nasıl öğrendiğine ve aktardığına, dahası kadın toplumsal etkileşim ve günlük yaşamlarında edindiği kimliğe göre nasıl hareket ettiğine bakılmaktadır. Ayrıca, sosyo-kültürel unsurların her iki grup arasındaki olası geçişkenliği gözlemlenerek tek bir kadın kimliğinin meydana gelip gelmediğine odaklanılmıştır. Araştırma evreni İstanbul’da ikametgâh eden, 18-58 yaşlarındaki çalışmayan ve özel sektörde çalışan kadınlardan oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise, Ataşehir, Kadıköy, Üsküdar, Altunizade, Ümraniye ve Eyüp olarak sınırlandırılmıştır. Katılımcılara kartopu örneklem tekniği ile ulaşılmıştır. Her bir katılımcıya, yapılandırılmış kapalı ve açık uçlu ankette yer alan sorular yönlendirilerek elde edilen veriler ışığında kadın kimliği sorunsalı cinsiyet, eğitim, coğrafya, kültür, din, ekonomi, aile gibi sosyo-kültürel unsurlar bağlamında bütüncül bir yaklaşımla ele alınarak durum değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler ışığında görülmektedir ki, çalışan ve çalışmayan kadının kimliksel oluşumu asli ve tali toplumsallaşma sürecine göre şekillenmektedir. Dolayısıyla, sosyo-kültürel bağlamda toplumsal yönlendirmeye kadınların farklı şekilerde maruz kaldıkları görülmektedir. Dahası, bir yandan eğitim seviyesi yükseldikçe kamusal hayata katılımda artış olduğu görülürken öte yandan çalışan kadının kimliksel krizleri çalışamayan kadına göre daha fazla olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Cinsiyet, , Çalışan Kadın, , Çalışmayan Kadın, , Feminizm, , Kimlik, , Sosyo-kültürel Unsurlar

Sociological Interpretation of Working and Not Working Women: The Case of İstanbul

Although the formation of female identity and the problems arising from identity are explained in the axis of feminist structures such as identity, gender, capitalism, masculine and feminine domination, in this study, the problem of women identity is dealt with in the context of socio-cultural elements. For example, it is looked at how the identity of working and non-working women occurs, how women learn and convey socio-cultural elements, and moreover, how women behave according to the social interaction and identity acquired in their daily lives. Furthermore, the possible transience of socio-cultural elements between the two groups was observed and focused on whether or not a single female identity occurred. The research population consists of women between 18-58 years of age who live in Istanbul and who work in the private sector. The sample of the research was narrowed as Ataşehir, Kadıköy, Üsküdar, Altunizade, Ümraniye and Eyüp. The participants were reached by snowball sampling technique. In the light of the data obtained by directing the questions in the structured closed and open-ended questionnaires to each participant, as a result of the problem of women identity is a holistic approach in terms of gender, education, geography, culture, religion, economy and family. The situation was evaluated with the approach. In the light of the data obtained, it is seen that the identity formation of working and non-working women is shaped according to the process of primary and secondary socialization. Therefore, it is seen that women are exposed to social orientation differently in socio-cultural context. Moreover, while the level of education increases, the increase in participation in public life increases, while on the other hand, it is found that working women have more identity crises than women who cannot work.

Keywords:

Working Women, , Non-working Women, , Feminism, , Identity, , Socio-cultural Factors.,

PDF

___

Aksu, B. (2011). Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, (Der. K.Çayır ve M. A. Ceyhan). Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları http://secbir.org/images/haber/2011/01/15- aksu-bora.pdf, Erişim Tarihi: 10 Ekim 2018.
Berger, P. L. ve Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası, Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi (Vefa Saygın Öğütle Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
Bingöl, O. (2014). Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt 16, (Özel Sayı 1): 108-114, https://dergipark.org.tr/ download/ article-file/107207, Erişim Tarihi: 15 Mart 2018.
Bocutoğlu, E. (2015/1). İbn-i Haldun Ve Adam Smıth’in İş Bölümü Konusundaki Görüşleri Üzerine Bir Değerlendirme, Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2015/1, Cilt 4, Yıl 4, Sayı 8, 8-25, http://dergipark. ulakbim.gov.tr/hakisderg/article/view/5000150945/ 5000137013, Erişim Tarihi: 15 Mayıs 2019.
Dedeoğlu, S. (2009). Eşitlik mi Ayrımcılık mı? Türkiye’de Sosyal Devlet, Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı, Muğla Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri Bölümü, Çalışma ve Toplum, 2009/2, http://calismatoplum.org/sayi21/atilgan.pdf, Erişim Tarihi: 04 Aralık 2018.
Demirgöz, B. M. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Genel Bakış,
Kashed, 2014, 1(1): 15-28, https://dergipark.org.tr/download/articlefile/ 207491, Erişim Tarihi: 15 Ocak 2019.
Doğanay, H., Şahin, F. ve Özdemir, Ü. (2007). Feminist Coğrafya ve Kadın Göçmenler, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt 12, Sayı 17, 7-16, https:// dergipark.org.tr/download/article-file/26868 Erişim Tarihi: 18 Şubat 2019.
Freud, S. (2018). Kitle Psikolojisi ve Ego Analizi (3.baskı). ( Elif Yıldırım Çev.) İstnabul: Oda Yayınları Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.
Hooks, B. (2014). Feminizm Herkes İçindir Tutkulu Politika (3.baskı). (Ece Aydın& Berna Kurt& Şirin Özgün & Aysel Yıldırım, Çev.) İstanbul: Bgst Yayınları.
Kaval, M. (2016). İlahi Dinlerde Kadının Kıymet Problemi, Akademik Bakış Dergisi, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 55, https://dergipark.org.tr/download/article-file/383350, Erişim Tarihi: 05 Ocak 2019
Kayadibi, F. (2011). Kadın Eğitiminin Önemi ve Kalkınmadaki Rolü, https://dergipark.org.tr/download/article-file/101022, Erişim Tarihi: 14 Kasım 2018.
Marks, K. (2013). Yabancılaşma, (5.baskı). (Barışta Erdost Derleyen) Ankara: Sol Yayınları, https://media.turuz.com/her_konu-2019-7/6168- Yabancilash ma-Karl_Marks-2013-208s.pdf, Erişim Tarihi: 22 Mart 2019.
Mill, S. J. (2016). Kadınların Özgürleşmesi (1.baskı). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Serel, H. ve Özdemir, S. (2017). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Eylül 2017, Cilt 15, Sayı 3, ss. 132-148, https://dergipark.org.tr/download/articlefile/ 368738, Erişim Tarihi: 22 Şubat 2019.