Pamuklu Tekstil Mamullerine Güç Tutuşurluk Özelliğinin Kazandırılması İçin Alternatif Kimyasalların Araştırılması

Tekstil materyalleri oteller, çocuk yuvaları ve hastaneler gibi toplu yaşam alanlarında, kişisel kullanımlarda vucutla temas halindesürekli olarak kullanılan materyallerdir. Geniş yüzey alanına sahip olan tekstil malzemeleri yanıcılığı yüksektir. Mal ve can güvenliğiaçısından güç tutuşur tekstillerin üretimi önemli hale gelmiştir. Tekstil endüstrisinin gelişmesiyle birlikte fonksiyonel lifler, kumaşlarve giysilerde yeni gelişmeleri meydana gelmektedir. Bu çalışmada % 100 pamuklu örme kumaş numunelerine piyasada kullanılan ikitanesi yıkamaya karşı dayanıklı diğer ikisi dayanıksız olmak üzere dört farklı güç tutuşurluk kimyasalları uygulanmıştır. Ayrıca iyonikyapıya sahip firetex kimyasalı alternatif olarak kumaşlara uygulanmıştır. Uygulama yapılan tüm kumaşlara güç tutuşurluk ve renk ölçümtestleri yapılmıştır. Test sonuçlarına göre tüm kumaşlara güç tutuşurluk özelliği kazandırılmıştır. Alternatif kimyasal ile yapılan 1/8oranındaki çalışmada karbonlaşma mesafesi diğer kimyasallara göre daha iyi sonuç vermiştir. Yıkamaya karşı dayanıklı olan ApyrolCEP ve Pyrovatex CP-LF kimyasallarından Apyrol CEP daha iyi sonuçlar vermiştir. Yıkamaya karşı dayanıksız olan Flovan, ApyrolPGH ve Firetex kimyasallarından en iyi sonucu Firetex vermiştir. Maliyet yönünden baktığımızda ise en ucuz olan kimyasalın Firetexolduğu görülmüş ve Firetex için optimum uygulanma oranı tespit edilmiştir. Kimyasal apre uygulamaları sonucunda oluşan renkfarklılığı önemli sorunlar meydana getirmektedir. Bu nedenle çalışmada kullanılan kumaşlara güç tutuşurluk bitim işleminden sonrakumaşların renklerinde meydana gelen değişimler (ΔL*, Δa*, Δb*,ΔC*, ΔH*, ΔE) tespit edilmiştir. Çalışmalarda yapılan toplam renkfarklılığı analizi sonucunda renk değişimi en az Apyrol PGH kimyasalı uygulanan C-3 ve C-6 kumaşlarında, en fazla renk değişimiApyrol CEP kimyasalı kullanılan C-2 kumaşında görülmüştür. Firetex kimyasalı ile güç tutuşurluk bitim işlemi uygulanan kumaşlardakirenk değişimi diğer kimyasallara oranla daha az meydana gelmiştir.

Enhancing the Power Fability of Cotton Textile Products for the Research of Alternative Chemicals

Textile materials are materials that are used continuously in contact with our body in our personal uses in public life areas such as hotels, kindergartens and hospitals. Textile materials with a large surface area are highly flammable. Production of flammable textiles has become important in terms of property and life safety. With the development of the textile industry, new developments have occurred in functional fibers, fabrics and garments. In this study, four different flammability chemicals were applied to 100% cotton knitted fabric samples, two of which are resistant to washing and the other two are non-durable. In addition, firetex chemical with ionic structure was applied to the fabrics as an alternative. Flammability and color measurement tests were carried out on all fabrics. According to the test results, all the fabrics are provided with flammability feature. In the study of 1/8 with alternative chemicals, the carbonization distance gave better results than other chemicals. Apyrol CEP which is resistant to washing and Apyrol CEP from Pyrovatex CP-LF chemicals gave better results. Floet, which is resistant to washing, has the best result from Apyrol PGH and Firetex chemicals. In terms of cost, it was seen that the cheapest chemical was Firetex and the optimum application rate was determined for Firetex. The color difference resulting from chemical finishing applications creates important problems. For this reason, the changes that occur in the colors of the fabrics (ΔL *, Δa *, Δb *, ΔC *, ΔH *, sonraE) have been detected after the flame retardant finishing process. As a result of the analysis of the total color difference in the studies, the color change was observed in the C-3 and C-6 fabrics with the least Apyrol PGH chemicals, and the most color change was in the C-2 fabric with the Apyrol CEP chemicals. With the Firetex chemical, the color change in the fabrics where flame retardant finishing is applied is less than the other chemicals.

PDF

___

Bayramoğlu, E.Ç. (2003). Lyocell ve Lyocell/Pamuk Karışımlarının Alev Etkeni Karşısındaki Davranışları. Marmara Üniversitesi Doktora Tezi, İstanbul
Bhatnagor, V. M., (1975). Flammability of Apparel, Progress In Fire Retardancy Series, (7) 15-20.
Çelebi, K., (2009). Poliester Örme Kumaşın Güç Tutuşurluk Davranışının İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 96s, Bursa.
Demirel, M., (2007). Cam Elyaf Takviyeli Poliester Kompozitlere Yanmazlık Özelliği Kazandırılması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Duran, K. , Bahtiyari, I. , et al . (2007) Protective nonwoven technical textiles. Tekstil Ve Konfeksiyon, 17: 174–177.
Flambard, X., Bourbigot, S., et al. (2005) Progress in safety, fl ame retardant textiles and fl exible fi re barriers for seats in transportation. Polymer Degradation and Stability, 88: 98–105.
Günsal, Ç., (2007). Tekstil Malzemelerine Yanmazlık Özelliğinin Kazandırılması. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Horrocks, A. R. (2001) Textiles. In: Horrocks, A. R. and Price, D. (eds.) Fire Retardant Materials. Cambridge: Woodhead Publishing, pp. 128–81.
Horrocks, A. R., Nazare, S., et al. (2004) The particular fl ammability hazards of nightwear. Fire Safety Journal, 39: 259–276.
Ilgaz, S., Mecit, D., Duran, D., Başal, G., Gülümser, T., Tarakçıoğlu, I. (2006). Koruyucu Tekstiller. Erişim Tarihi: 27.05.2011.http://www. ttam.ege.edu.tr
Kadem F. D. ve Gülşen G. (2014). Polyester Esaslı Kumaşlara Boya Banyosuna İlave Edilen Borlu Kimyasallarla Güç Tutuşurluk Özelliği Kazandırılması Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29(1), 165-171s, Adana.
Kalın, M. B., (2008). Tekstil Yüzeylerinin Yanmaya Karşı Dirençlerinin Arttırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 86s, Kahramanmaraş.
Kamath, M. G., Bhat, G. S., et al. (2009) Processing and characterization of fl ame retardant cotton blend nonwovens for soft furnishings to meet federal fl ammability standards. Journal of Industrial Textiles, 38: 251–262.
Kroschwitz, J., (1990). Thermal Degradation of Polymers, Fibres and Textiles, A Compendium, Encylopedia Reprint Series, A Wiley Intersience Publications, USA, 444.
Rodie, J. B. (2008) Armored up with textiles. Textile World, March/April, 35.
Saxena, N.K., Gupta ,D.R. (1990) Development and evaluation of fire retardant coat-ings, Fire Technology (26) 329–341.
Stegmaier, T., Mavely, J., et al. (2005) High performance and high functional fibres and textiles. In: Shishoo, R. (ed.) Textiles in Sport . Cambridge: Woodhead Publishing, pp. 89–119.