Blokzincir Teknolojisinin Sağlık Bilgi Sistemlerinde Kullanımı

Blokzincir protokolü, şifrelenmiş bilginin zincir halindeki bloklar içerisinde dağıtık olarak saklanmasını temel alan bir konsepttir. Bukonsept, işlemleri daha güvenli ve takip edilebilir hale getirirken aynı zamanda şeffaflık sağlamaktadır. Protokol üzerinde gerçekleşenişlemler sonradan manipüle edilememekte ve kontrollü şekilde sisteme dâhil olan aktörler tarafından doğrulanabilmektedir. Buteknolojinin son yıllarda, insanlar ve kuruluşlar arasındaki ilişkileri düzenlediği ve bu alanda yeni fırsatlar sunduğugözlemlenmektedir. Böylelikle blokzincir protokolleri, birçok sektörde kendisine yer bulabilme potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada,sağlık sisteminde blokzincir teknolojisinden faydalanan mevcut uygulamaları ve blokzincir protokollerinin sağlık bilgi sistemlerindekipotansiyel faydalarını araştırdık.

Blockchain for health information systems

Blokzincir protokolü, şifrelenmiş bilginin zincir halindeki bloklar içerisinde dağıtık olarak saklanmasını temel alan bir konsepttir. Bu konsept, işlemleri daha güvenli ve takip edilebilir hale getirirken aynı zamanda şeffaflık sağlamaktadır. Protokol üzerinde gerçekleşen işlemler sonradan manipüle edilememekte ve kontrollü şekilde sisteme dâhil olan aktörler tarafından doğrulanabilmektedir. Bu teknolojinin son yıllarda, insanlar ve kuruluşlar arasındaki ilişkileri düzenlediği ve bu alanda yeni fırsatlar sunduğu gözlemlenmektedir. Böylelikle blokzincir protokolleri, birçok sektörde kendisine yer bulabilme potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada, sağlık sisteminde blokzincir teknolojisinden faydalanan mevcut uygulamaları ve blokzincir protokollerinin sağlık bilgi sistemlerindeki potansiyel faydalarını araştırdık.

___

  • [Vaughan et al., 2016] (2016) Vaughan W., Bukowski J., Wilkinson S. Chainpoint: A scalable protocol for anchoring data in the blockchain and generating blockchain receipts.
  • [Sanger et al., 2020] (2020) Sanger D. E., Perlroth N., Rosenberg M. Hackers attack health and human services computer system.https://www.nytimes.com/2020/03/16/us/politics/coronavirus-cyber.html.Accessed: 2020-03-20.
  • [Srinivasan, 2017] (2017) Srinivasan P. Healthcare Blockchain: How Smart Contracts Could Revolutionize CareDelivery.
  • [mipasa, 2020] (2020) MiPasa. https://mipasa.org/.
  • [twi, a, 2020] (2020) Nyt cybersecurity reporter’s reply. https://twitter.com/nicoleperlroth/status/1239723703706869761?s=20.Accessed: 2020-03-20.
  • [twi, b, 2020] (2020) Nyt cybersecurity reporter’s tweet. https://twitter.com/nicoleperlroth/status/1239723379151650821?s=20.Accessed: 2020-03-20.
  • [WHO, 2020] (2020) Who director-general’s opening remarks at the media briefingon covid-19. https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19—11-march2020.Ac-cessed: 2020-03-20.
  • [Carlisle, 2014] (2014). Carlisle, B. G. Proof of prespecified endpoints in medical research with the bitcoin blockchain.http://blog.bgcarlisle.com/2014/08/25/proof-of-prespecified-endpoints-in-medical-research-with-the-bitcoinblockchain/.[Online; accessed 20-Jan-2020].
  • [Ehe, 2016] (2016). Healthy SELFIE e-Health Wallet. https://devpost.com/software/ehealthwallet.[Online; accessed 20-Jan-2020].
  • [WHO, 2017] (2017). 1 in 10 medical products in developing countries is substan-dard or falsified. https://www.who.int/en/newsroom/detail/28-11-2017-1-in-10-medical-products-in-developing-countries-is-substandard-or-falsified.[Online; accessed 20-Jan2020].
  • [Est, 2018] (2018).Estonian eHealth Authority Partners with Guard-time to Accelerate Transparency and Auditability in Health Care.https://guardtime.com/blog/estonian-ehealth-partners-guardtime-blockchain-based-transparency. [Online; accessed 20-Jan-2020].
  • [MyP, 2018] (2018).World’s first blockchain-supported Personal CareRecord Platform launched by Guardtime and partners to up to 30 millionNHS patients in the UK .https://guardtime.com/blog/world-s-first-blockchain-supported-personalcare-record-platform-launched-by-guardtime-and-partners. [Online; accessed 20-Jan-2020].
  • [Al Omar et al., 2017] Al Omar, A., Rahman, M. S., Basu, A., and Kiy-omoto, S. (2017). Medibchain: A blockchain based privacy preserving plat-form for healthcare data. InInternational conference on security, privacyand anonymity in computation, communication and storage, pages 534–543.Springer.
  • [Aydar and Ayvaz, 2019] Aydar, M. and Ayvaz, S. (2019).Towards ablockchain based digital identity verification, record attestation and recordsharing system.arXiv preprint arXiv:1906.09791.
  • [Aydar et al., 2019] Aydar, M., Cetin, S. C., Ayvaz, S., and Aygun, B. (2019).Private key encryption and recovery in blockchain.
  • [Ayvaz and Cetin, 2019] Ayvaz, S. and Cetin, S. C. (2019). Witness of things.International Journal of Intelligent Unmanned Systems.
  • [Azaria et al., 2016] Azaria, A., Ekblaw, A., Vieira, T., and Lippman, A.(2016). Medrec: Using blockchain for medical data access and permissionmanagement. In2016 2nd International Conference on Open and Big Data(OBD), pages 25–30. IEEE.
  • [Blough et al., 2011] Blough, D. M., Liu, L., Sainfort, F., and Ahamad, M.(2011). Ct-t: Medvault-ensuring security and privacy for electronic medicalrecords. Technical report, Georgia Institute of Technology.
  • [Bocek et al., 2017] Bocek, T., Rodrigues, B. B., Strasser, T., and Stiller, B.(2017). Blockchains everywhere-a use-case of blockchains in the pharmasupply-chain. In2017 IFIP/IEEE symposium on integrated network and ser-vice management (IM), pages 772–777. IEEE.
  • [Dalianis et al., 2015] Dalianis, H., Henriksson, A., Kvist, M., Velupillai, S., andWeegar, R. (2015). Health bank-a workbench for data science applications inhealthcare. InCAiSE Industry Track, pages 1–18.
  • [Hylock and Zeng, 2019] Hylock, R. H. and Zeng, X. (2019). A blockchainframework for patient-centered health records and exchange (healthchain):Evaluation and proof-of-concept study.Journal of medical Internet research,21(8):e13592.
  • [Krittanawong et al., 2020] Krittanawong, C., Rogers, A. J., Aydar, M., Choi,E., Johnson, K. W., Wang, Z., and Narayan, S. M. (2020). Integratingblockchain technology with artificial intelligence for cardiovascular medicine.Nature Reviews Cardiology, 17(1):1–3.8
  • [Kuo and Ohno-Machado, 2018] Kuo, T.-T. and Ohno-Machado, L. (2018).Modelchain: Decentralized privacy-preserving healthcare predictive modelingframework on private blockchain networks.arXiv preprint arXiv:1802.01746.
  • [Linn and Koo, 2016] Linn, L. A. and Koo, M. B. (2016). Blockchain for healthdata and its potential use in health it and health care related research.InONC/NIST Use of Blockchain for Healthcare and Research Workshop.Gaithersburg, Maryland, United States: ONC/NIST, pages 1–10.
  • [Lundkvist et al., 2017] Lundkvist, C., Heck, R., Torstensson, J., Mitton, Z.,and Sena, M. (2017). Uport: A platform for self-sovereign identity.URL:https://whitepaper. uport. me/uPortwhitepaperDRAFT20170221. pdf.
  • [Nakamoto, 2008] Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A peer-to-peer electronic cashsystem. Technical report, Manubot.
  • [Peterson et al., 2016] Peterson, K., Deeduvanu, R., Kanjamala, P., and Boles,K. (2016). A blockchain-based approach to health information exchange net-works. InProc. NIST Workshop Blockchain Healthcare, volume 1, pages 1–10.
  • [Prisco, 2016] Prisco, G. (2016). The blockchain for healthcare: Gem launchesgem health network with philips blockchain lab.Bitcoin Magazine, 26.
  • [Shen et al., 2019] Shen, B., Guo, J., and Yang, Y. (2019). Medchain: efficienthealthcare data sharing via blockchain.Applied sciences, 9(6):1207.
  • [Sporny et al., 2019] Sporny, M., Longley, D., and Chadwick, D. (2019). Ver-ifiable credentials data model 1.0.W3C, W3C Candidate Recommendation,March.
  • [Tobin and Reed, 2016] Tobin, A. and Reed, D. (2016). The inevitable rise ofself-sovereign identity.The Sovrin Foundation, 29(2016).
  • [Yue et al., 2016] Yue, X., Wang, H., Jin, D., Li, M., and Jiang, W. (2016).Healthcare data gateways: found healthcare intelligence on blockchain withnovel privacy risk control.Journal of medical systems, 40(10):218.
  • [Zhang et al., 2018] Zhang, P., White, J., Schmidt, D. C., Lenz, G., and Rosen-bloom, S. T. (2018). Fhirchain: applying blockchain to securely and scal-ably share clinical data.Computational and structural biotechnology journal,16:267–278.
  • [China Money AI, 2018] (2018). Chinese Official Says Blockchain Projects Globally Had Average Life Span Of 1.22 Years. https://www.chinamoneynetwork.com/2018/05/28/chinese-official-says-blockchain-projects-globally-had-average-life-span-of-1- 22-years. [Online; accessed 20-May-2020].
  • [Disparte., 2019] Disparte D. A. Why Enterprise Blockchain Projects Fail. Forbes.
  • [Kelley, 2020] (2020) Kelley J. IBM Rapid Supplier Connect: Getting COVID-19 responders tehe equipment they need.
  • [FDA, 2020] (2020) Blockchain Interoperability Pilot Project Report.
Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2013
  • Yayıncı: Osman Sağdıç