İLK ÇİN YILLIKLARINDA GEÇEN DOĞU TÜRKİSTAN TARİHİNE DÂİR BAZI HUSUSÎ TERİMLER I

Çin yıllıkları erken Doğu Türkistan tarihine dâir ana kaynakların başında gelir. Eski Çince olan bu kaynakların okunması zordur. Üstelik kaynakları anlayabilmek için terminolojik malûmata sâhip olmak gerekir. Makalemiz bu terminolojinin teşkilini sağmak üzere bir teşebbüstür. Terminolojinin dilbilim dışında tarih, coğrafya ve kültürle ilgisi vardır. Bu bakımdan yıllıklarda geçen bazı hususî terimleri inceleyeceğiz. Bu meyanda ilk olarak eski Çinlilerin Doğu Türkistan sahasıyla ilgili metinlerde kullandıkları Hsi-yü, Tun-tien, Wu-chi Hsiao-wei, He-hsi, Tu-hu, I-he Tu-wei, Shih-che Hsiao-wei, Shih ve Chu gibi terimler ele alınacaktır.

Some Special Terms About History of Eastern Turkistan Recorded in First Chinese Annals I

Chinese annals are on the top of the main sources of the early history of Eastern Turkistan. These sources are ancient Chinese and are difficult to read. Moreover, in order to understand the sources terminological knowledge need to be. Our article is an attempt for construction of that terminology. Terminology has connections with history, geography and culture apart from linguistic. In this regard, we will examine some special terminologies recorded in annals. In this context first we will begin to discuss some terms of ancient Chinese documents such as Hsi-yü, Tuntien, Wu-chi Hsiao-wei, He-hsi, Tu-hu, I-he Tu-wei, Shih-che Hsiao-wei, Shih and Chu.

PDF

___

Biçurin, N. Ya., 1998, Sobraniye Svedeniy O Narodah, Obitavşih v Credney Azii v Drevniye Vremena, C. II, Almatı, 1998.
Borovkova, L. A, 2001. Tsarstva Zapadnogo Kraya vo II-I Vekah do N. E., Moskva.
Chavannes, E., 1907. Les pays dOccident daprés le Heou Han chou , TP, C. II, Nu: 8, s. 149-234.
Crespigny, Rafe de, 1984. Northern Frontier, the Policies and Strategy of the Later Han Empire. Canberra.
De Groot, J. J. M., 1921. Die Hunnen Der Vorchristlichen Zeit. C. I, Berlin.
Dubs, H. Homer, 1955. The History of Former Han Dynasty by Pan Ku, C. III, Waverly Press, Baltimore.
Han Shu, Beijing 1997.
Hou Han Shu, Beijing, 1997.
Hucker, C. O., 1985. A Dictionary of Official Titles in Imperial China. California.
Hulsewé, A. F. P.-M. A. N. Loewe, 1979. China in Central Asia: The Early Stage 125 BC-AD 23. Leiden.
Lien-sheng Yang, 1952. Hostages in Chinese History. Harvard Journal of Asiatic Studies, C. XV, Nu: 3-4, December, ss. 507-521.
Liu Mau-Tsai, 1969. Kutscha und seine Beziehungen zu China vom 2. Jh. v. bis zum 6. Jh. n. Chr. C. I, Wiesbaden.
Onat, A., 1990. Çin-Türkistan İlişkilerinin Başlangıcı Hakkında Bazı Bilgiler. Belleten, C. LIV, Nu: 211, Aralık.
Ögel, B., 1952. İslâmdan Önceki Türk Devletlerinde Tımar Sistemi. IV. Türk Tarih Kongresi, Ankara 10-14 Kasım 1948, Kongreye Sunulan Tebliğler, Ankara, s. 242-250.
Özerdim, M. N., Hsi-Yü Olarak Çin Türkistanının Tarihî Sınırlaması ve Tarihî Önemi. DTCF, C. XV, Nu: 1-3, s. 209-217.
Tai Ping Yü Lan, Shang-wu Yay., Taipei, 1997. Tung Tien, Beijing, 2003.
Tzu Yüan, C. I-II, Beijing, 2002. Yıldırım, K., 2010. Türk Tarihi İçin Eski Çince Türkçe Sözlük, İstanbul.
Yıldırım, K., 2012. Başlangıcından II. Yüzyılın Ortalarına Kadar Doğu Türkistan Çin Münâsebetlerine Genel Bir Bakış. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, II/1, s. 123- 156.
Yıldırım, K., 2012. Doğu Türkistan ve İlk Sâkinleri. Türk Dünyası İncelemeleri, XII/1 s. 195-214. Yıldırım, K., 2013. Çin Kaynaklarında Türkistan Şehirleri. İstanbul.