TÜRKMENLİĞİN DİASPORİK TEMSİLLERİ: İSTANBUL’DA YAŞAYAN KERKÜKLÜ TÜRKMENLERDE GÖÇ, KİMLİK VE ENTEGRASYON

Bu çalışmada, İstanbul metropolündeki diasporik bir cemaat olarak Kerküklü Türkmenlerin etno-kültürel özellikleri ile birlikte, göç ve entegrasyon deneyimlerinin saptanması amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle, Türkmen grubun modern Irak tarihi boyunca yapısal düzeydeki deneyim alanlarına odaklanılmıştır. Şiddetin merkezde olduğu topluluklar arası hegemonik rekabet, dönem boyunca Türkmen grubun istikrarlı olarak “göç” seçeneğine başvurmasına neden olmuştur. Bu çerçevede topluluğun metropol ortamındaki varlığı, “diaspora” literatüründen yararlanılarak, kavramsallaştırılmaya çalışılmıştır. Nicel yönteme dayalı olarak gelişen uygulamalı araştırmada, SPSS tekniğinden yararlanılarak, diasporik deneyimin “göç”, “kültür” ve “politik” sahalardaki görünümlerine odaklanılmıştır. Bu çerçevede göç sürecinin travmatik mirasının, diasporik topluluğun anavatanla ilgili eğilimlerindeki etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Diğer taraftan göç sürecinin diğer ayağı olan metropol ortamındaki deneyimlere gelindiğinde, entegrasyonu işaret eden hayli yoğun veriler ortaya çıkmıştır. Entegrasyon sürecini kolaylaştıran dinamiklerin başında, “yerli toplum” ve Türkmenler arasındaki etno-kültürel ve dinsel düzeydeki ortaklıklar yer alır. Aynı zamanda diasporik topluluğun kent bünyesinde geliştirdiği “sosyal sermaye” ve “dayanışma ağları” da, entegrasyonu kolaylaştıran diğer faktörlerdir. Son olarak araştırmada, topluluğun kültürel kimlik hanesinin ilk sırasında “Müslüman” kimliği yer almaktadır. Ancak konu, diasporik topluluğun “siyasal eğilimleri” ve “tercih ettiği toplum-devlet modeli”ne geldiğinde; temel referansların milliyetçiliğe kaydığı görülür.

Anahtar Kelimeler:

Diaspora, etno-kültürel kimlik, sosyal sermaye, entegrasyon

DIASPORIC REPRESENTATIONS OF TURKMEN: MIGRATION, IDENTITY AND INTEGRATION IN KERKUK TURKMEN LIVING IN ISTANBUL

In this study, it is aimed to determine the immigration and integration experiences of Kirkuk Turkmen as a diasporic community in the metropolis of Istanbul. The study focused primarily on the areas of experience at the structural level throughout the modern Iraqi history of the Turkmen Group. The inter-community hegemonic competition, in which violence is at the center, caused the Turkmen group to resorted to the “migration” option during the period. In this context, the existence of the community in the metropolitan environment, using the “diaspora” literature, was tried to be conceptualized. In the applied research which develops based on quantitative method, survey technique is used to focus on the appearance of diasporic experience in the fields of “migration”, “culture” and “politics”. In this context, the impact of the traumatic heritage of the migration process on the motherland trends of the diaspora community has been determined. On the other hand, when it comes to experiences in the metropolitan area, the other pillar of the migration process, there has been considerable data showing integration. Among the dynamics that facilitate the integration process are the “indigenous society” and the partnerships between the Turkmens at the ethno-cultural and religious level. At the same time, the “social capital” and “solidarity networks” developed by the diaspora community within the city are other factors that facilitate integration. Finally, during the first phase of the community's cultural identity, the “Muslim” identity appears. However, when it comes to the “political tendencies” of the diaspora community and the “preferred model of society-state”, it is seen that the basic references shifted to nationalism.

Keywords:

Diaspora, ethno-cultural identity, social capital, integration.,

PDF

___

KAYNAKÇA Bacacı H. (2013). Ürdün Kimliğinin Oluşmasında Filistinliler’in Etkisi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Yayınlanmamış Master tezi. Barth, F. (2001). Etnik Gruplar ve Sınırları, İstanbul: Bağlam Yayınları. Ben-Rafael, E. ve Sharot S. (1991). Ethnicity, Religion and Class in Israeli Society, Cambridge: Cambridge University Press. Calhoun, C. (2007). Milliyetçilik, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Ciğerci, N. (2012). “Bursa-Kırcaali Hattı: 1989’da Gelen Bulgaristan Göçmenleri Örneği, Küreselleşme Çağında Göç, İstanbul: İletişim Yayınları. Clifford, J. (2015). “Diasporalar”, Diaspora ve Kimlik, Çev: Mehmet Ali Yolcu, Konya: Kömen Yayınları. Ersoy, İ. (2008). Diaspora ve Kimlik: Eskişehir ve İstanbul’da Yaşayan Kırım Tatarları’nda Çoklu Kültürel Kimliğin İfade Alanı Olarak “Tepreş”, İzmir: Yayınlanmış Doktora Tezi. Esman, M. J. (2009). Diasporas in The Contemporary World, Cambridge, Polity Press. Danış, Didem (2010). “Irak’tan Irağa: 2003 Sonrası Irak’tan Komşu Ülkelere ve Türkiye’ye Yönelik Göçler” Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. Rapor No:21. Duman, B. (2010). “Türkiye’ye Yönelik Türkmen Göçü ve Türkiye’deki Türkmen Varlığı” Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi, Rapor No:19. Field, J. (2008). Sosyal Sermaye, İstanbul: İstanbul Bilgi Ünv. Yayınları. Füzer, K. ve Monostori J. (2016). “Social Capital, Social Exclusion and Rehabilitation Policy in the Hungarian Urban Context”, Urban Social Capital, USA: Routledge. Gellner, E. (1992). Uluslar ve Ulusçuluk, İstanbul: İnsan Yayınları. Galabuzi, G.E. and Teelucksingh C. (2010). “Social Cohesion, Social Exclusion, Social Capital”, Region of Peel Human Service, Canada. Hashim, A. S. (2006). Insurgency and Counter-Insurge in Iraq, New York: Cornell University Press. Jenkins, R. (2008). Social Identity, New York: Routledge. Liah G. (1992). Nationalism, USA: Harvard University Press. Öğün, S. S. (2000). “Türk Milliyetçiliğinde Hakim Millet Kodunun Dönüşümü”, Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, İstanbul: Alfa Yayınları. Öner, S.G.I. (2012). Ulus-Ötesi Göç Süreçlerinde Dini Ağlar ve Örgütler”, Küreselleşme Çağında Göç, İstanbul: İletişim Yayınları. Özet, İ. (2018). “Kentli Muhafazakârlarda Habitus Dönüşümü: Fatih ve Başakşehir Örneği”, Isparta: Yayımlanmamış Doktora Tezi. Özkul, D. (2012). “Ulus-Ötesi Göç: Uluslar arası Göç Yazınında Yeni Paradigma”, Küreselleşme Çağında Göç, İstanbul: İletişim Yayınları. Parkin, F. (2006). “Marxism and Class Theory: A Bourgeois Critique”, Social Class and Stratification, USA: Rowman&Littlefield Publishers, 121- 142. Parkin, F. (2002). Max Weber, London: Routledge. Pickel G. ve Gladkich A. (2012) “Religious Social Capital in Europe”, Transformations of Religiosity, Ed: Gert Pickel and Kornelia Sammet, Wiesbaden: Springer VS. Ramadan, F. (2016). Filistinli Mülteci Sorununun Ürdün Filistin İlişkileri Üzerine Etkileri, Ankara: Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü. Rex, J. (1991). Ethnic Identity and Ethnic Mobilisation In Britain, Economic and Social Council. Schulz, H. L. (2003). The Palestinian Diaspora, London: Routledge. Sennett, R. (2011). Ten ve Taş, İstanbul: Metis Yayınları. Silver, H. (1994). “Social exclusion and social solidarity:Three paradigms”, International Institute for Labour Studies, Switzerland. Smith, A.D. (2004). Milli Kimlik, İstanbul: İletişim Yayınları. Spencer P. ve Wollman H. (2003). Nationalism: A Critical Introduction, London: Sage Publication. Somersan, S. (2004). Sosyal Bilimlerde Etnisite ve Irk, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Stäheli, U. ve Stichweh R. (2002). “Introduction: Inclusion/Exclusion – Systems Theoretical and Poststructuralist Perspectives” Inclusion/Exclusion and Socio- Cultural Identities içinde, Stuttgart: Lucius Yay. Ulusoy, E. (2015). “Diasporayı Yeniden Düşünmek: Diaspora Teorisi ve Modern Diasporanın Temel Parametreleri”, Göç Dergisi, Cilt:2, Sayı: 2. Unger, R. M. (2004), Social Theory, London and New York: Verso.
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/2013-issizlik-rakamlari-aciklandi-25950400 (Erişim tarihi: 15.12.2018)
TDK Sözlüğü, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c02d832643450.96021139 (Erişim tarihi: 01.12.2018)