SARAYBOSNA GAZİ HÜSREV BEY KÜTÜPHANESİ AYETE’L-KURSİ TEFSİRLERİ

Osmanlı tefsir geleneği içerisinde önemli bir yer tutan müstakil ayet tefsirlerinin her biri tek tek incelenmeye ve araştırmaya değer niteliktedir. Bu alanda yapılacak çalışmalar Osmanlı tefsiri hakkında bizim açımızdan karanlıkta kalmış olan ciddi bir ilmî birikimi ortaya çıkaracaktır. El yazması eserler kültürümüzün etkilerini takip etme açısından önemli birer ipucu niteliğindedir. Bu çalışmamızda Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesinde bulunan 7167/2 nu.da kayıtlı Tefsîru Ayeti’l-Kursî ve R-2856/5 nu.da kayıtlı Terceme Ayeti’l-Kursî isimli eserler karşılaştırılacaktır. Ayet tefsirleri kaleme alınırken genel anlamda klasik tefsir usulünde kullanılan usulün takip edildiğini müşahede etmekteyiz. Buna göre, ayette yer alan kavramların anlaşılması için filolojik tahliller yapılmaktadır. Burada modern bilimsel anlayışta olduğu gibi kaynak verme durumu çok azdır. Bazen kaynak olarak kullanılan eserlerin eser ismi ya da müellif isminin zikredildiği görülmektedir. Bu araştırmamızda Tefsîru Ayetil-Kursî isimli eser incelenecek ve bu eserin bilimsel değeri ile Tefsir ilmi açısından önemi ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Ayet, Tefsir, El Yazması, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi, Ayete’l-Kursi.

PDF

___

BALTACI, B. (2011). “Osmanlı Dönemi Âyet Tefsirleri”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, c. 9, sy. 18, ss. 405-417, İstanbul.
BALTACI, B. (2013). Müstakil Ayet Tefsirleri -Kastamonu Yazmaları-, Emin Yay., Bursa.
BALTACI, B.(2011) “Kur’ân Ayetlerini İsimlendirme Geleneği,” Çukurova Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, c. 11, sy. 1, ss. 21-53, Adana.
BALTACI, B., (2016). “Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesinde Yer Alan Besmele Tefsirlerinin Özellikleri ve Tefsir İlmi Açısından Değeri”, Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi Bildiriler Kitabı, içinde, ss. 399-402. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yay.
EŞKAR, U.S. (1999). el-Akîdetu fi’llâh, Ürdün.
GAZZÂLÎ. (ts.). Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed (505/1111), “İlcâmu’l-‘Avâm ‘an ‘İlmi’l-Kelâm,” Mecmû‘atu Resâili’l-İmâm el-Gazzâlî, thk. İbrâhîm Emîn Muhammed, el-Mektebetu’t-Tevfîkiyye, ts. yy., ss. 319-355.
HALÎL b. Ahmed. (2003 ). Kitâbu’l-‘Ayn, “ ‘A-b-d” maddesi, III, 83, thk. ‘Abdulhamîd Hindâvî, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
İBN MANZÛR. (ts.). Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mukrim el-İfrîkî el-Mısrî (h.711), Lisânu’l-Arab, I-XV, Kahire.
KARAGÖZ, N. (2014). Hanefî-Mâturidî Gelenekte Kıyas İçerikli İstidlâl: Hulviyyât Örneği, Çukurova Ü. SOBE, Basılmamış Doktora Tezi, Adana.
KARAMAN, H. (2007). Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kâfi Dönmez, Sadreddin Gümüş, Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, Ankara: DİB Yay.
LAVİĆ, O. (2002). Katalog Arapskih, Turskih, Perzijskihi, Bosanskih Rukopisa Gazi Husrevbegove Biblioteke (Catalogue of the Arabic, Turkish, Persian and Bosnian Manuscripts in the Ghazi Husrev-Bey Library in Sarajevo), London-Sarajevo.
POPARA, H. (2001). (ed.) Katalog Arapskih, Turskih, Perzijskihi, Bosanskih Rukopisa Gazi Husrevbegove Biblioteke (Catalogue of the Arabic, Turkish, Persian and Bosnian Manuscripts in the Ghazi Husrev-Bey Library in Sarajevo), London-Sarajevo.
RÂĞIB. (ts.). el-Isfehânî (v.502/1108), el-Mufredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, “ ‘A-b-d” maddesi, s. 319, thk. Muhammed Seyyid Keylânî, Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife.
ŞENER, A. (2014). M. Cemal Sofuoğlu, Mustafa Yıldırım, Yüce Kur’ân Açıklamalı-Yorumlu Meâli, İzmir.
TAHÂVÎ. (1995). Ebû Ca‘fer (ö. 321 h.), el-Akîdetu’t-Tahâviyye Beyânu Akîdeti Ehli’s-Sunne ve’l-Cemâa, Beyrut: Dâru İbn Hazm.
ULUDAĞ, S. (1993). "Celâl", TDV İslâm Ansiklopedisi, VII, 240, İstanbul: TDV Yay. ULUTÜRK, V. (1988). Kur’ân-ı Kerîm Allah’ı Nasıl Tanıtıyor, İzmir.
ÜZÜM, İ. (2006). "Mücessime", TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXI, 449-450, İstanbul: TDV Yay.
YAVUZ, Y.Ş. (2002). "Kürsî", TDV İslâm Ansiklopedisi, XXVI, 572-573, İstanbul: TDV Yay.
YAVUZ, Y.Ş. (2006). "Müşebbihe", TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXII,156-158, İstanbul: TDV Yay.
YAVUZ, Y.Ş. (2010). "Şefaat", TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXVIII, 412-415, İstanbul: TDV Yay.
YURDAGÜR, M. (2011). "Tenzih", TDV İslâm Ansiklopedisi, XL, 472, İstanbul: TDV Yay.
İnternet Kaynakları
https://islamansiklopedisi.org.tr/musebbihe (09.11.2018)
https://islamansiklopedisi.org.tr/mucessime (09.11.2018)
https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/262/255-ayet-tefsiri (05.08.2018)
https://islamansiklopedisi.org.tr/celal--tasavvuf (12.09.2018).
https://islamansiklopedisi.org.tr/kursi (12.09.2018).
https://islamansiklopedisi.org.tr/tenzih (12.09.2018)
https://islamansiklopedisi.org.tr/sefaat#2-islamda-sefaat (12.09.2018).