KONYA’DA AŞURE, ŞİVLİLİK VE FENER ALAYI GELENEĞİ

İçinde bulunduğu toplumun kültürel değerlerini yansıtan, bunları pratik ve teorik olarak ele alıp ortaya bir milletin değerlerini, gelenek ve göreneklerini oluşturan, halk külliyatı meydana getiren bilim dalına halk bilimi denilmektedir. Asırlardan beri Anadolu’nun önemli şehirleri arasında yer alan, bulunduğu coğrafi konum ile birçok medeniyete beşiklik etmiş olan, Şarkta ve Garpta birçok âlimin, seyyahın menzilinde bulunan Konya şehrinin önemli gelenekleri arasında yer alan ve her yıl ritüellere uygun bir şekilde kutlanan aşure, şivlilik ve fener alayı gelenekleri bulunmaktadır. “Konya’da Aşure, Şivlilik ve Fener Alayı Geleneği” başlıklı bu çalışmamızda Konya şehir kültüründe yer alan ve nesilden nesile aktarılarak her geçen zaman diliminde yeniliklerle pekişen bu geleneklerin meydana gelişi ve uygulanışı üzerinde durulmaktadır. Dini bir çok anlamının yanıra birbirinden farklı ürünlerin karşımıyla yapılan bir tatlı olan Aşure; Recep ayının ilk günü çocukların kapı kapı dolaşarak şeker, çikolata gibi ürünleri toplamasından oluşan, çocukların eğlenmesine, kaynaşmasına vesile olan Şivlilik; Şivlilik eğlencesiyle bağlantılı ve şivlilikten bir gece önce etrafa ışık saçan meşalelerin yakılmasıyla yapılan Fener Alayı şenlikleri gibi gelenekler hakkında bilgi verilmektedir. Bu çalışmamızda Konya ilinin coğrafi konumuna genel olarak değinildikten sonra bu geleneklerin ortaya çıkışı, uygulanışı, Konya halkına yansıyışı ve onlarda bırakmış olduğu etkiler hakkında bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Konya, Aşure, Şivlilik, Fener Alayı, Gelenek

PDF

___

TAPUR, Tahsin (2009), “Konya İlinde Kültür ve İnanç Turizmi /The Cultural and Belıef Tourısm ın Vıcınıty of Konya”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi/The Journal of International Social Research, Volume 2 / 9.
BAŞ Eyüp (2004), “Aşure Günü, Tarihsel Boyutu ve Osmanlı Dinî Hayatındaki Yeri Üzerine Düşünceler”, AÜİFD XLV, Sayı 1, s. 167-190.
IŞIK Ali, “Birlik ve Bütünlüğün Tadı: AŞURE”, Merhaba Gazetesi Akademik Sayfalar, 9. Cilt, Sayı:1, 21 0cak 2009.
İÇLİ Hasan Hüseyin (2001), “Dünden Bugüne Konya”, Mezuniyet Çalışması, Lefkoşa.
SARI Ayşegül (2011), “Konya’nın Geleneksel Eğlence Kültürü: Fener Alayı ve Şivlilik”, İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, Kitap No: 161.
ÇAKIR Vedat (2005), “Konya’nın Geleneksel Eğlence Kültürü”, Konya: Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:17.
GÖRGÜLÜ Gülüzar (2017), “Konya Aşuresinin Yapılış Tarifi”, Yaş: 65, Memleketi Konya.
KAHRAMAN Abdullah (2016), “Aşure Günü ve Ehli Beyit Sevgisi”, Çanakkale: Redaksiyon: İl İrşat Kurulu
http://www.konya.gov.tr/il-jandarma-komutanligi-cografi (Erişim Tarihi: 05.11.2018)
https://www.konyadaneleroluyor.com/event-pro/konya-fener-alayi-2017 (Erişim Tarihi: 27.11.2017)
http://www.selcuklu.bel.tr/haberler/guncel-haberler/514/selcuklu-sivlilik-ve-fener-alayi-gelenegini-yasatiyor.html (Erişim Tarihi:18.12.2017)
http://www.memleket.com.tr/ismail-detseliden-sivlilik-pisinin-tarihcesi-350342h.htm (Erişim Tarihi: 27.11.2017)
http://konyaturizmrehberi.blogspot.com/2014/04/konyanin-cografi-konumu-kisaca.html (Erişim Tarihi:13.10.2018)
Fotoğraflar Yazarın kendi arşivinden fotoğraflar: 1-2-7-8
Fotoğraf 3 Konya Ajans Konya: http://www.ajanskonya.net/guncel/asure-gunu-ne-zaman-asure-nasil-yapilir-videolu-asure-tarifi-h18253.html (Erişim Tarihi:15.10.2018)
Fotoğraf 4 Milliyet Gazetesi: http://www.milliyet.com.tr/cumhurbaskanligindan-konya-da-asure-konya-yerelhaber-3050565 (Erişim Tarihi:15.10.2018)
Fotoğraf 5 Konya T.C. MEB Konya/Meram Konya Olgunlaşma Enstitüsü http://konyaolgunlasma.meb.k12.tr/icerikler/asure-gunu-etkinligimiz_3591343.html (Erişim Tarihi:15.10.2018)
Fotoğraf 6-12 Yeni Haber Gazetesi: http://www.yenihaberden.com/konyada-uc-aylarin-habercisi-unutulmayan-gelenek-sivlilik-279579h.htm (Erişim Tarihi:02.11.2018)
Fotoğraf 10 Konhaber: http://www.konhaber.com/fotogalerikonya_da_fener_alayi_ve_sivlilik_coskusu-173-1.html (Erişim Tarihi: 02.11.2018)
Fotoğraf 11 Memleket Gazetesi: http://www.memleket.com.tr/uc-aylar-fener-alayiyla-karsilandi-137485h.htm (Erişim Tarihi:03.11.2018)
Fotoğraf 13 Yeni Meram Gazetesi: http://www.yenimeram.com.tr/konyada-sivilik-fener-alayi-etkinligi-191866.htm/konyada-sivilik-fener-alayi-etkinligi-devmanset (Erişim Tarihi:03.11.2018)