TTIP'in Türk Dış Ticareti Üzerindeki Muhtemel Etkilerin Mal Grupları Bazında Analizi

2013 yılında AB ve ABD aralarında "Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı" (TTIP) adı altında kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması oluşturmak için çalışmalara başlamışlardır. AB ve ABD, TTIP aracılığıyla aralarındaki işbirliğini artırmayı; durgunluk döneminde bile yükselmiş olan ekonomilere karşı üstünlük elde etmeyi; toplumsal refah seviyelerini yükseltmeyi amaçlamışlardır. AB ve ABD'nin dünya ticaretindeki yerleri ve ekonomik büyüklüklerine bakıldığında, TTIP'in oluşması halinde dünya ekonomik dengelerini önemli derecede etkileyebileceği tahmin edilmektedir. Türkiye gibi üçüncü ülke ekonomilerinin bu ortaklıktan etkilenmemesi kaçınılmazdır. Çalışmada; TTIP'in kapsam ve içeriği incelenmekte; Türk dış ticareti açısından önemini vurgulamakta; gerçekleşmesi halinde Türk dış ticaretinin karşılaşabileceği olumsuz etkilerin ortaya konması amaçlanmaktadır. Bu amaçla 2000-2015 dönemi verileri kullanılarak, Türkiye ile ABD arasında gerçekleşecek olası ticaret dengesi değişikliklerinin öngörülmesi için karşılıklı ticaret ilişkileri incelenmiştir. Analizde Geniş Ekonomik Kategorilere Göre Sınıflandırma (BEC) ve Uluslararası Standart Ticaret Sınıflandırılması (SITC) kullanılarak mal grupları bazında dış ticaret analizi yapılmış; Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) indeksleri hesaplanmıştır. Türkiye'nin ABD pazarında rekabet gücünün yüksek olduğu; dezavantajlı olduğu ve karşılaştırmalı üstünlüğünün sınırda olduğu mal grupları tespit edilmiştir.

Analyzing Potential Effects of TTIP on Turkish Foreign Trade on the Basis of Product Groups

In 2013, the EU and the USA began to work together to prepare a comprehensive free trade agreement under the name of "Transatlantic Trade and Investment Partnership" (TTIP). The EU and the USA aimed to increase their cooperation, gain superiority to the economies that have risen even during the recession, and improve the social welfare level through TTIP. When the place and economic size of the EU and the USA in world trade are considered, it is estimated that TTIP will significantly affect world economic balances. It is inevitable that third-country economies like Turkey will be affected by this partnership. In the present study, the scope and content of TTIP are examined and its importance is emphasized in terms of Turkish foreign trade. Within this context, the study aims to reveal the adverse effects that Turkish foreign trade may face in case this partnership is realized. In accordance with this purpose, by using the data from the period 2000-2015, reciprocal trade relations were examined in order to predict possible trade-balance changes between Turkey and the United States. Foreign trade was analyzed on the basis of product groups using Classification by Broad Economic Categories (BEC) and Standard International Trade Classification (SITC), and Revealed Comparative Advantage indices were calculated. The product groups of Turkey that have high competitive power in the US market were identified as well as those having some disadvantages and those whose comparative advantage is at the limit.

PDF

___

Akman, Sait. "AB-ABD Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı ve Türkiye", TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) Raporu/R201305, (www.tepav.org.tr), 2013.
Akses, Selen. "Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Müzakereleri: Son Durum". İKV Değerlendirme Notu: 83, 2014.
Altay, Hüseyin. "Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi Kapsamında Türk Endüstrilerinin Avrupa Birliği(15) Pazarındaki Rekabet Gücü Düzeylerinin İncelenmesi: 1995-2007", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 21, 2008, s. 215-239.
Balassa, Bela. "Trade Liberalization and Revealed Comparative Advantage", The Manchester School of Economic and Social Studies, No: 33, 1965, pp. 99-123.
Batra, Amitaand and Zeba Khan. "Revealed Comparative Advantage: An Analysis for India and China", Indian Council for Research on International Economic Relations, Working Paper No. 168, August 2005, pp. 1-85.
Bekmez, Selahattin ve Mustafa Terzioğlu. Rekabet, Rekabet Gücü ve Rekabet Gücünü Ölçme Yöntemleri, Türkiye Avrupa Birliği Sektörel Rekabet Analizleri, Nobel Yayını, Ankara, 2008
Erkan, Birol. "Ülkelerin Karşılaştırmalı İhracat Performanslarının Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Katsayılarıyla Belirlenmesi: TürkiyeSuriye Örneği", ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 8, Sayı 15, 2012, s. 196-218.
European Commission. "Public Report of the 15th Round of Negotiations for the Transatlantıc Trade and Investment Partnershıp", http://trade. ec.europa.eu /doclib/docs/2016/october/tradoc_155027.pdf, October 2016, Erişim: 10.01.2017.
European Commission. "Transatlantic Trade And Investment Partnership: The Regulatory Part", http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2013/ july/tradoc-_ 151605.pdf, 2013, Erişim: 20.07.2016.
Güllü, İlhan. "AB-ABD Serbest Ticaret Anlaşması Sürecine Türkiye-AB Gümrük Birliği Anlaşması Özelinde Bir Bakış", Bilge Strateji, Cilt: 6, Sayı: 11, 2014, s. 89-106.
Hgnloopen, Jeroen and Charles Marrewıjk. "On the Empirical Distribution of the Balassa Index", Review of World Economics, No: 137, 2000, s. 1-35.
http://www.tuik.gov.tr, Türkiye İstatistik Kurumu Veri Tabanı, Eri- şim:15.06.2016.
http://wwww.wto.org/statistics, WTO ITC UNCTAD World Tariff Profiles 2015, Erişim: 05.10.2016.
Kirişçi, Kemal. "Turkey and the Transatlantic Trade and Investment Partnership: Boosting the Model Partnership with the United States". Center On The United States And Europe At Brookings, Turkey Project Polıcy Paper, No: 2, September 2013, pp. 1-24.
Liesner, Hubertus. "The European Common Market and British Industry", Economic Journal, Number: 68, 1958, pp. 302-316.
Özdemir, Güner. "AB-ABD Transatlantik Ticaret Ortaklığı Anlaşması ve Türkiye Toplantısı", İstanbul sanayi odası(İSO-Odakule) (ftp://ftp. iso.org.tr/AB/AB_ABD_STA/AB-ABD_STA_IMMIB.), 2013.
Palyoş, Eda. Transatlantik Ticaret Ve Yatırım Ortaklığı'nın Türkiye'nin Dış Ticaret Yapısına Muhtemel Etkileri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize, 2016
Sandalcılar, Ali Rıza ve Eda Palyoş. "Türk Dış Ticareti Üzerindeki Olumsuz Beklenti: Transatlantik Ticaret Ve Yatırım Ortaklığı", II. Uluslararası Kafkasya-Orta Asya Dış Ticaret ve Lojistik Kongresi, Erzurum, 20-22 Ekim 2016.
Sandalcılar, Ali Rıza. "Türkiye-Suriye Dış Ticaretinin Sektörel Analizi", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 3-4, 2011, s. 213-229.
Schott, Jeffrey and Cathleen Cimino. "Crafting a Transatlantic Trade and Investment Partnership: What Can Be Done?", PIIE Policy Brief, Washington: The Peterson Institute for International Economics, 2013.
Seyidoğlu, Halil. Ekonomik Terimler Ansiklopedik Sözlük, 3. Baskı, Gü- zem Can Yayınları, İstanbul, 2002.
Seymen, Dilek. Türkiye'nin Dış Ticaret Yapısı ve Rekabet Gücü, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, İzmir, 2009.
TÜİK. Dış Ticaret İstatistikleri ve Endeksleri; Sorularla Resmi İstatistikler Dizisi-2, TÜİK Matbaası, Ankara, 2008.
Türker, Hande. "TTIP ve Türkiye", Amerika Birleşik Devletleri Ülke Raporu, İzmir Ticaret Odası, 2015.
Utkulu, Utku ve Hayriye İmer. "Türk Tekstil Ve Konfeksiyon Sektörünün Avrupa Birliği Tekstil Ve Konfeksiyon Sektörü Karşısındaki Rekabet Gücünün Alt Sektörler Düzeyinde Ölçülmesi (1994-2005)", Rekabet Dergisi, Sayı: 36, 2008.
Üstün, Nazlı. "AB-ABD Ticaret ve Yatırım Anlaşması ve Türkiye' ye Etkileri", Konya Ticaret Odası (www.kto.org), 2013.
Vollrath, Thomas. "A Theoretical Evaluation of Alternative Trade Intensity Measures of Revealed Comparative Advantage", Weltwirtschaftliches Archiv, No: 130, 1991, pp. 265-279.