Karadeniz havzası tarım ürünü ticareti belirleyicileri: Çekim modeli yaklaşımı

Çalışmanın temel amacı Karadeniz Havzası tarım ürünü ihracatının belirleyicilerini çekim modeli yardımıyla tahmin ve Türkiye’nin tarım ürünü ihracatını mal grubu bazında analiz etmektir. Analizlerde ihracatçı ve ithalatçı ülke GSYİH’ları ile toplam nüfusların ihracat üzerinde pozitif, aralarındaki coğrafi uzaklığın ise negatif etkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca ticarette ortak dilin kullanılmasının Karadeniz Havzasında tarım ürünü ihracatını pozitif etkilediği sonucuna varılmıştır. Bölgenin en önemli tarım ürünü ihracatçısı Türkiye’dir. Yıl boyunca tarım ürünü ihraç edebilecek potansiyele sahip olan Türkiye, bölgeye en fazla meyve ve sebze grubunda ihracat yaparken; hububat, bitkisel sıvı yağlar ve yağlı tohumlar grubunda ithalat yapmaktadır.

Determinants of agricultural product trade in the black sea basin: Gravity model approach

The main purpose of this study is to estimate the determinants of agricultural products export in the Black Sea Basin with gravity model, and is to analyze the Turkey’s exports of agricultural products on the basis of commodity groups. The results of analysis show that exporter and importer country’s GDP affect the export of agricultural products positively. The effect of their total population on export is positive, but the effect of geographical distance between them is negative. It is also concluded that the common language in trade affect the export of agricultural products positively in the Black Sea Basin. Turkey is the most important exporter of agricultural product in the region. It has the potential to be able to export agricultural products throughout year. Most of Turkey’s export to the region is fruit and vegetable groups, and most of Turkey’s import from the region is cereals, vegetable oil and oilseed groups.

PDF

___

Aksoy, Ataman M. and Francis Ng. The Evolution of Agricultural Trade Flows, No. 5308, The World Bank, Policy Research Working Paper, 2010.
Artan, Seyfettin ve Cemalettin Kalaycı. “İnternetin Uluslararası Ticaret Üzerine Etkileri: OECD Ülkeleri Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, C. 10, S. 2, 2009, s. 175–187.
Atıcı, Cemal and Bülent Güloğlu. “Gravity Model of Turkey’s Fresh and Processed Fruit and Vegetable Export to the Eu: A Panel Data Analysis”, Journal of International Food and Agribusiness Marketing, Vol. 18(3/4), 2006, s. 7–21.
Atıcı, Cemal and Jun Furuya. “Regional Blocs and Agricultural Trade Flow: the Case of Asian”, Japan Agricultural Research Quarterly, Vol. 42, 2008, s. 115–121.
Batra, Amita. India’s Global Trade Potential: the Gravity Model Approach, No. 151, Indian Council for Research on International Economic Relations Working Paper, New Delhi, 2004.
Bilici, Özgül, Erkan Erdil and İ. Hakan Yetkiner. The Determining Role of EU In Turkey’s Trade Flows: A Gravity Model Approach, Working Papers In Economics, No. 08/06, İzmir University Of Economics, İzmir, 2008.
Black Sea Economic Cooperation. http://www.bsec-organization.org, Erişim Tarihi: 25.06.2011.
Frankel, J. A. Regional Trading Blocs in the World Economic System, Institute for International Economics, Washington, D.C., 1997.
Helmers, Christian and Jean-Michel Pasteels. “Trade Sim, a Gravity Model for the Calculation of Trade Potentials for Developing Countries and Economies in Transition”, ITC Working Paper, 2005.
İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME). Rusya Ülke Profili, 2008.
International Monetary Fund, IMF. www.imf.org, Erişim Tarihi: 15.01.2011.
Karagöz, Kadir ve Murat Karagöz. “Türkiye’nin Küresel Ticaret Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı”, C.Ü. İktisadı ve İdari Bilimler Dergisi, C. 10, S. 2, 2009, s. 127–144.
Linnemann, Hans. An Econometric Study of International Trade Flows, North Holland, Amsterdam, 1996,
Martinez-Zarzoso, Inmaculada and Felicitas Nowak-Lehmann. “Augmented Gravity Model: An Empirical Application to MERCOSUREuropean Union Trade Flows”, Journal of Applied Economics, Vol. VI, No. 2, 2003, pp. 291–316.
Özer, Mustafa ve Kemal Biçerli, “Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 3, S. 1, 2003, s. 55–85.
Pazarlıoğlu, M. Vedat ve Özlem Kiren Gürler, “Telekomünikasyon Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Yaklaşımı”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, C. 44, S. 508, 2007, s. 35–43.
Pöyhönen, Pentti. A Tentative Model for the Flows of Trade Between Countries, Weltwirtschatftliches Archiv, 1963.
Rahman, Mohammad Mafizur. Australia’s Global Trade Potential: Evidence from the Gravity Model Analysis, Oxford Business & Economics Conference Program, 2009.
Sevela, Marcel. “Gravity-type Model of Czech Agricultural Export”, Agricultural Economics, Vol. 48, 2002, pp. 463–466.
Timeanddate.com, www.timeanddate.com/worldclock/distance.html, Erişim Tarihi: 20.06.2011.
Tinbergen, Jan. Shaping the World Economy: Suggestions for an International Economic Policy, The Twentieth Century Fund, New York, 1962.
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi: 10.06.2011.
United Nations, COMTRADE. Commodity Trade Statistics Database, http://comtrade.un.org/db, Erişim Tarihi:15.06.2011.
United Nations, UNCTAD. Handbook of Statistics, 2008, http://stats. unctad.org/Handbook/ReportFolders/ReportFolders.aspx, Erişim Tarihi:15.06.2011.
Vollrath, Thomas L. RTA’s and Agricultural Trade: A Retrospective Assessment, (Eds. Mary E. Burfisher and Elizabeth A. Jones), Regional Trade Agreements and U.S. Agriculture, U.S. Department of Agriculture, Agricultural Economic Report, No. 771, 1998, pp. 27-34.