Çin'de Uluslararası İlişkiler Çalışmalarının Gelişimi

1949 yılında Çin Başbakanı Zhou Enlai, iki kutuplu soğuk savaş sistemi içinde yer alan Çin’de uluslararası ilişkiler disiplininin kurulması için çağrıda bulunmuş; ancak, dönemin iç ve dış faktörleri nedeniyle, Çin’de 1980’li yılların sonuna kadar Marksist Uluslararası ilişkiler teorisi ve ideolojik teori hâkim olmuştur. 1990’lı yılların başından itibaren Batılı uluslararası ilişkiler teorilerinin Çin’e girişi ile Çinli akademisyenler, bir taraftan “dış kültür” olarak nitelendirdikleri Batılı uluslararası ilişkiler teorilerini tanımaya ve özümsemeye çalışırken diğer taraftan da Antik Çin kültürü temelli “Çin karakteristikli” bir uluslararası ilişkiler teorisi oluşturma çabası içine girmişlerdir. Ancak, Uluslararası ilişkiler disiplini Batıya kıyasla Çin’de oldukça yeni bir akademik alandır. Çinli akademisyenler arasında yerleşmiş bir araştırma geleneğinin olmaması ve öz-yenilik eksikliği, Çin’deki uluslararası ilişkiler çalışmalarının en önemli sorununu oluşturmaktadır. Bu makalede, 1990’lı yıllardan itibaren Çin’deki uluslararası ilişkiler çalışmalarının gelişimini ve “Çin karakteristikli” uluslararası ilişkiler teorisi oluşturma çabalarını incelenmektedir.

The Development of International Relations Studies in China

In 1949, Chinese Prime Minister Zhou Enlai called for creation of the discipline of international relations in China, which was involved in the bipolar system of the Cold War; however, due to the internal and external factors existing in that period, the Marxist international relations theory and ideological theory were dominant in China until the end of 1980s. From early 1990s when the Western theories of international relations were introduced in China, Chinese scientists have tried to understand and absorb the Western theories of international relations, which they call “external culture”, on one hand, and have made attempts to form a “Chinese characteristic” international relations theory based on the ancient Chinese culture, on the other hand. However, the discipline of international relations is a new field in China compared to the West. Lack of an established tradition of research in Chinese academia and lack of self-innovation are the most important problems of the studies on international relations in China. This article examines the development of international relations in China and the attempts to form a “Chinese characteristics” international relations theory since the 1990s.

___

  • Chan, Gerald. “Towards an International Relations Theory with Chinese Charateristics”, Issues&Studies, Vol. 6, 1998, pp. 12-16.
  • Kim, Samuel S. “China’s International Organisational Behavior”, (ed.) Thomas W. Robinson and David Shambaugh, Chinese Foreign Policy: Theory and Practice, Clarendon Press, Oxford, 1995.
  • Song, Xinning. “Building Internatıonal Relations Theory with Chinese Characteristics”, Journal of Contemporary China, Vol.10, No:26, 2001, pp. 61-74.
  • Wang, Jisi. “ International Relations Theory and the Study of Chinese Foreign Policy: A Chinese Perspective”, (ed.) Thomas W.Robinson and David Shambaugh, Chinese Foreign Plicy: Theory and Practice, Clarendon Press, Oxford, 1995, pp. 481-505.
  • 程毅 、杨宏禹. 国际关系理论基础 ,华中师范大学出版社 ,武 汉 ,1991.
  • 邓小平. 邓小平文选 (第二 卷) ,人民出版社 ,北京 ,1994. 冯特君 、宋新宁. 国际政治概论 ,中国人民大学出版社 ,北 京 ,1992.
  • 何方. “建立中国的国际关系理论” ,世界经济与政治 ,北京 ,1992 年 ,第1期 ,第 36-39页.
  • 李石生. “关于中国国际关系理论研究的进展与加强建设的关键问题 , 世界经济与 政治 ,北京 ,1999年第5期 ,第36 -40页.
  • 梁守德. “中国国际政治学学科建设的回顾与思考” ,河南社会科学 , 郑州市 ,2005 年 ,第1期 ,第1-6页.
  • 梁守德 、方连庆. 国际社会与文化 ,北京大学出版社 ,北京 ,1996. 梁守德. 国际政治论 , 集北京出版社 , 北 京 , 1992.
  • 梁守德 , 论国际政治学理论的. “中国特色” ,外交学院学报 ,北 京 ,1997年 , 第2期 ,第41-44页.
  • 林宏宇. “国际问题研究理论与实践” ,中国科学文化出版社 ,北 京 ,2005.
  • 马渤. “究竟有没有中国的国际关系理论” ,理论前沿 ,兰州 ,2007 年 ,第21期 ,第33 -34页.
  • 门洪华 . “关于中国国际关系研究现状的评估报告” , 欧洲 ,2002 年 ,第3期 ,第 90-105页。
  • 倪世雄 、赵可金. “ 中国国际关系理论研究” ,复旦大学出版社 ,上 海 ,2007.
  • 倪世雄 、许嘉 :“中国国际关系理论研究历史回顾与思考” ,欧洲 研究 ,北京 ,1997年 ,第6期 ,第10-14 页.
  • 秦亚青. “国际关系理论中国学派生产的可能与必然” ,世界经济与 政治 ,2006年 ,第3期 ,第7-13页.
  • 秦亚青. “中国国际关系理论研究的进步与问题” ,世界经济与政 治 ,2008年 ,第 11期 ,第13-23页.
  • 王逸舟. “中国国际关系理论 :对成就和缺失的几点感受” ,世界经济 与政治 ,2003 年 ,第4期 ,第10-12页.
  • 王义桅. 超越国际关系 ,世界知识出版社 ,北京 ,2008.
  • 辛一山. 中国式国际关系理论 ,时事出版社 ,北京 ,2012.
  • 颜声毅. 当代国际关系 ,复旦大学出版社 ,上海 ,1996.
  • 俞正梁 、陈玉刚. 中国国际关系的战略转型与理论研究二十年 ,复旦 学报 ,上海 ,1999年 ,第1期 ,第12-16页.
  • 袁明. 跨世纪的挑战. 中国国际关系学科的发展 ,北京大学出版社 , 北京 ,2007.
  • 资中筠. 国际政治理论探索在中国 ,上海民出版社 ,上海 ,1998.
  • 周恩来. 周恩来外交文选 ,中央文献出版社 ,北京 ,1990.