Orta Doğu Denkleminde "Büyük Güç" Rusya: HAMAS Krizi ve Lübnan Savaşı

Irak’ta devam eden kaos, Filistin’de HAMAS’ın iktidara gelişi, İran’la süren nükleer kriz ve Lübnan’da yaşanan son “savaş”,,Rusya’yı Orta Doğu siyasetinin yeniden ön saflarına taşıdı. Putin, büyük ölçüde Batı politikalarına paralel görülen önceki yıllardaki “düşük yoğunluklu” Rus bölgesel politikasından ayrılıyor. Rusya, son dönemde ortaya çıkan “fırsatlar”dan da yararlanarak bölgede hâlâ “büyük güç” olduğunu gösteren bir politika geliştiriyor. Bu bağlamda Filistin’den Lübnan’a ve Suriye’den İran’a kadar uzanan bir alanda ABD’nin ve İsrail’in bölgede gücünü sınırlayacak şekilde ABD ve İsrail karşıtı gruplarla yakınlaşma siyaseti izliyor. Rusya’nın Orta Doğu’da “geleneksel rolü”nü yeniden oynamaya başlaması, ABD’nin hegemonyasını ve İsrail’in tek taraflı şiddet politikalarını dengeleyici bir unsur olarak bölgesel aktörler tarafından destek buluyor. Seçimleri kazanan HAMAS’a yönelik politikasıyla ve son Lübnan Savaşı’nda aldığı tutumla Rusya, Araplar üzerinde etkinliğini artırıyor. Bu çerçevede makale, Soğuk Savaş sonrası Rusya’nın Orta Doğu politikasının gelişimini, bölgeye yönelik Rusya’nın yeni ilgisinin nedenlerini ve amaçlarını HAMAS ve Lübnan Savaşı örneklerinden hareketle incelemekte ve bu siyaset değişiminin bölgesel dengeler üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir.

"The Great Power" Russia in the Middle East Equilibrium: The HAMAS Crisis and the Lebanon War

The recent crises in the Middle East such as the chaos in Iraq, HAMAS’ rise to power in Palestine, nuclear crisis with Iran and the new Lebanon war have brought Russia to the forefront of regional politics. Putin seems to have departed from an earlier “low profile” policies in the Middle East which were to a large extent in line with “Western” positions. Russia using the opportunities emerged recently acts in a way to demonstrate that it is still a “great power” in the region by strengthening its ties with anti-USA and anti-Israeli actors from Palestine to Lebanon and from Syria to Iran in an attempt to limit the power and influence of both the USA and Israel. Russia’s attempts to reestablish its “traditional role” in the Middle East is welcomed by regional actors as a balancing move against the domination of the USA and unilateralism of Israel. HAMAS’ electoral victory and the Lebanon war have provided the Russians with perfect opportunity to make inroads into the minds and hearts of the Arabs by adopting more pro-Arab policies. This article after analyzing the evolution of Russian policy towards the Middle East in the post-Cold War period examines the reasons for and objectives of Russia’s renewed interest in the Middle East based on the cases of HAMAS and the Lebanon war, and assesses its impact on regional politics.

___

CAN, Melih: “İsrail’in Durdurulmasında Rusya’nın Etkisi Var mı?”, Zaman, 16 Ağustos 2006.
DAĞI, Zeynep: Kimlik, Milliyetçilik ve Dış Politika:Rusya’nın Dönüşümü, Boyut Yayıncılık, İstanbul, 2002.
DAĞI, Zeynep: “Irak Krizinde Rus Diplomasisi: Kutuplaşmadan Uzlaşıya”, Karizma, Sayı 15, Temmuz, Ağustos, Eylül 2003.
DAĞI, Zeynep: “Avrupa Kimliğinin Sınırları ve Türkiye’nin AB Üyeliği”, Avrasya Dosyası, Cilt 11, Sayı 1, 2005.
OWEN, Matthews: “Russia: Moscow presents itself as the new ‘middleman’ in the Middle East. But its role may actually be that of spoiler”, Newsweek International, 27 Şubat 2006.
FREEDMAN, Robert O.: “Russian Policy Toward the Middle East Under Putin: The Impact of 9/11 and The War in Iraq”, Alternatives, Turkish Journal of International Relations, Vol. 2, Number 2, Summer 2003.
RUMER, Eugene: “Dangerous Drift: Russia’s Middle East Policy”, Policy Papers, No. 54, Washington Instıtute for Near East Studies, 2000.
SOYSAL, İlhami: “Orta Doğu Barış Süreci ve Türkiye”, Yeni Türkiye, Yıl.1, Sayı 3, Mart-Nisan 1995.
http://www.axisglobe.com/print/_article.asp?article_642
http://www.bbc.co.uk/turkish/news/story/2006/08/060808_lebanondiplomatic. shtml
http://www.e-kolay.net/haber/Haber.asp?PID064&HID00&HaberID04072 36
http://www.haberler.com/haber 441231.asp
http://www.iraq-war.ru/article/100416
http://www.heritage.org/Research/RussiaandEurasia/wm1007.cfm
http://www.mideasti.org/articles/doc348.html/
http://www.mosnews.com/news/2006/08/23/peacekeeperslebanon.shtml
http://www.mosnews.com/news/2006/09/07/lavrovisrael.shtml
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=178995/
http://www.tasam.org
http://www.tgrthaber.com.tr/section_view.aspx?guid
http://www.timesonline.co.uk/article/0,,251-1589600,00.htlm/
http://www.turkrus.com/content/view/2720/160/
http://www.usakgundem.com/haber.php?id=2797