İNÖNÜ MUHAREBELERİ’NDE ŞEHİT DÜŞEN SUBAYLAR

İnönü Muharebeleri Milli Mücadele’nin önemli kırılma ve dönüm noktalarından biridir.Türk milletinin yokluk içinde varlık mücadelesi verdiği bu muharebelerde elde edilenneticelerden sonra İstiklal savaşında yeni bir aşamaya geçilmiş, bu muharebelerin yaratmışolduğu iklimin bir neticesi olarak içerde TBMM Hükümeti’nin otoritesi tesis edilmiş, kuruluşaşamasındaki Düzenli ordunun akıbeti hakkındaki tartışmalar nihayetlenmiş, dışarda iseTBMM Hükümeti muhatapları tarafından resmi olarak tanınmaya başlanmıştır. Bumuharebelerde istiklal uğrunda şehadete yürüyen milletin evlatları, şehadetleri ile devletotoritesinin tesisi ve memlekette düzenin sağlanması sürecine de önemli katkılardabulunmuşlardır.Bu çalışmada, İnönü Muharebeleri’nde şehit düşen subayların bilgilerininkaydedildiği Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi’nden tespit ve temin edilen “Birinciİkinciİnönü Muharebeleri’nde Şehit Olan Ümera ve Zabitanın Künye Defteri” adlı defteresas alınarak İnönü Muharebeleri’nde şehit olan üst rütbeli subaylar ile zabitlerin künyebilgileri, doğum tarihleri, şehadet tarihleri, şehadet mahalleri ve suret-i şehadetlerine ilişkinbilgiler ortaya konulmuş, bu bilgiler üzerinden İnönü Muharebeleri’nde şehit olan subaylarhakkında çeşitli istatistiklere dayalı değerlendirmeler yapılmıştır.

THE MARTYRED OFFICERS IN THE BATTLES OF İNÖNÜ

The İnönü Battles are one of the important breaking and turning points of the National Struggle. After the results of the battles in which the Turkish nation struggled for being in poverty, a new stage was started in the War of Independence. Government officially recognized by its interlocutors. In these battles, the sons of the nation marching to the martyrs for independence, their martyrs and the establishment of state authority and the establishment of order in the country also made important contributions. In this study, the information about the martyrs of the martyrs in the first and second Inönü battles, which was determined and obtained from the ATASE Archive of the General Staff, where the information of the martyrs who were martyred in İnönü Battles, was recorded the information about the imprints of the senior officers and officers, their birth dates, martyr dates, places of martyrs and surrogate martyrs were put forward. Based on this information, various statistics were evaluated about the martyrs in İnönü Battles.

___

  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA)
  • BCA.30.18.01.01/1.18.13-1.
  • BCA.30.18.01.01/1.18.13-2.
  • BCA.30.18.01.01/1.18.13.
  • Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Arşivi (ATASE Arşivi)
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No: 1AHA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No: 1AI.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No: 1AIA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No: 1AJ.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No: 1AJA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No: 1AK.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AB.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1ABA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AC.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1ACA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AD.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1ADA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AE.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AEA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AF.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AFA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AG.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AGA.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AH.
  • ATASE Arşivi İSH K. Kutu No:599 Gömlek No:1;Belge No:1AHA.
  • ATASE Arşivi İSH K: Kutu No:569 Gömlek No:11;Belge No:1.
  • ATASE Arşivi İSH K: Kutu No:573 Gömlek No:104;Belge No:1.
  • ATASE Arşivi İSH K: Kutu No:593; Gömlek No:116;Belge No:1.
  • ATASE Arşivi İSH K: Kutu No:601 Gömlek No:111; Belge No:111AC.
  • ATASE Arşivi İSH K: Kutu No:604; Gömlek No:11;Belge No:11A.
  • ATASE Arşivi İSH K: Kutu No:692; Gömlek No:145;Belge No:145AA.
  • ATASE Arşivi İSH K: Kutu No:709 Gömlek No:84;Belge No:1.
  • ATASE Arşivi İSH K: Kutu No:852 Gömlek No:139;Belge No:1.
  • TBMM Zabıt Ceridesi
  • Atatürk, Kemal, Nutuk, C.II, 10. Baskı, Milli Eğitim Yayınları, İstanbul, 1970.
  • Belen, Fahri, Türk Kurtuluş Savaşı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1983.
  • Bıyıklıoğlu, Tevfik, Atatürk Anadolu’da, Çağdaş Matbaacılık ve Yayıncılık, İstanbul, 2000.
  • Cebesoy, Ali Fuat, Bilinmeyen Hatıralar, Kuva-yı Milliye’nin İç Yüzü, (Yay. Haz. Osman Selim Kocahanoğlu), Temel Yaınları., İstanbul, 2011.
  • Çalışlar, İzzettin, Gün Gün, Saat Saat İstiklal Harbi’nde Batı Cephesi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Çalışlar, İzzettin, On Yıllık Savaşın Günlüğü, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1997.
  • Duru, Orhan, Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye’nin Kuruluş Yılları, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2001.
  • Erden, Ali Fuat, İsmet İnönü, Bilgi Yayınları, Ankara, 1999.
  • Goloğlu, Mahmut, Erzurum Kongresi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Goloğlu, Mahmut, Sivas Kongresi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2017.
  • Hatemi, Nilüfer, Mareşal Fevzi Çakmak ve Günlükleri, C.II, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Howard, Harry N., Türkiye’nin Taksimi Bir Diplomasi Tarihi (1913-1923), (Çev. Salih Sabit Togay), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2018.
  • İnönü, İsmet, Hatıralar, Yay. Haz. Sabahattin Selek, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 2014.
  • Laurence Evans, Türkiye’nin Paylaşılması, (Çev. Tevfik Alanay), Milliyet Yayınları, Ankara,1972.
  • Milli Egemenlik Belgeleri, Der. Sefer Yazıcı, TBMM Basımevi, Ankara, 2015.
  • Miralay Mehmet Arif, Anadolu İnkılabı, Arba Yayınları, İstanbul, 1987. Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, C.1, Ankara, 1993.
  • Tümerdem, İ. Hakkı, Türk İstiklal Harbi Yunan Cephesi, 5.Baskı, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul, 1939.
  • Türk İstiklal Harbi Batı Cephesi, Birinci, İkinci İnönü, Aslıhanlar ve Dumlupınar Muharebeleri, II. Cilt, III. Kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara,1994.
  • Türk İstiklal Harbi I, Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1999.
  • Türk İstiklal Harbi’ne Katılan Alay ve Tugay Komutanlarının Biyografileri, Genelkurmay Askeri Tarih Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, C.I-II, Ankara, 2010.
  • Akşin, Sina, “Paris Barış Konferansı’nın Yunanlıları İzmir’e Çıkarma Kararı”, Tarih Boyunca Türk- Yunan İlişkileri Üçüncü Askeri Tarih Semineri Bildiriler, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1986, s. 174-189.
  • Baycan, Nusret, “Türk İstiklal Harbinde Şehit Düşen Subaylar”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, ( Haziran 1988), C. IV, S.12, s. 677-740.
  • Budak, Mustafa, “Mütareke Döneminde İtilaf Devletlerinin Müdahaleleri”, İlmi Araştırmalar, (1997), S. 5, s.81-105.
  • Çelebi, Ercan, “II. İnönü Muharebesi: Askeri, Politik, İç ve Dış Kamuoyunda Meydana Getirdiği Etkileri Bakımından Bir Değerlendirme”, Kastamonu Eğitim Dergisi, (Mart 2003), C.11, s. 199-214.
  • Eroğlu, Hamza, “İsmet İnönü ve I. ve II. İnönü Muharebelerinin İçerde ve Dışarda Etkileri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, (Kasım 1985), C. II, S. 4, s.65-83.
  • Koçaş, Sadi, “İnönü Meydan Muharebeleri”, Resimli Tarih Mecmuası, (Temmuz 1951), C.2, S.19, s. 845-846.
  • Özlü, Hüsnü, “Harp Raporlarına Göre Birinci İnönü Muharebesi’nin Analizi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, (Mart 2012), C. XXVIII, S.82, s.25-52.
  • Ural, Selçuk, “İngiltere’nin Mondros Mütarekesi’nin 20. Maddesi’ne Aykırı Uygulamaları”, Atatürk Yolu, (Güz 2009), S.44, s.713-742.
  • Alemdar
  • Hâkimiyet-i Milliye
  • İkdam
  • Peyam-ı Sabah
  • Yenigün
  • Tavukçu, İbrahim, Milli Mücadele’de İnönü Muharebeleri, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2019.
  • Develioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Sözlük, Aydın Kitabevi, 23. Baskı, Ankara, 2006.