Ülkemizde ve Dünyada Süt ve Süt Ürünlerinde Aflatoksin M1 Varlığı

Aflatoksin, Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus küfleri tarafından üretilen hayvan yemlerinde, tahıllarda, süt ve ürünlerinde yaygın olarak görülen, insan sağlığına karsinojenik, mutajenik, teratojenik etkileri olan bir mikotoksindir. AFB1 içeren yemleri tüketen hayvanların bu mikotoksini vücutlarında metabolize etmesiyle AFM1 sentezlenmektedir. Süt ve ürünlerinde bulunan AFM1 düzeyi; ülkeden ülkeye, coğrafi konuma, mevsim değişimine, depolama sürecine göre değişim göstermektedir. Bu nedenle birçok ülke, AFM1’e maruz kalma riskini azaltmak için çeşitli araştırma ve kontrol programları uygulamaktadır. Her ülke kendi şartlarını göz önünde tutarak, yemlerdeki AFB1 düzeyine sınırlama getirmiş, süt ve süt ürünlerinde, maksimum bulunabilecek AFM1 düzeylerini belirlemiş veya önermiştir. Ülkemizde de süt ve süt ürünlerinde AFM1 varlığı ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu derlemede, ülkemizde ve dünyada üretilen süt ve süt ürünlerindeki AFM1 düzeyleri incelenmiştir.

The Presence of Aflatoxin M1 in Milk and Dairy Products in Our Country and in The World

Aflatoxin is a mycotoxin with carcinogenic, mutagenic, and teratogenic effects on human health, commonly seen in animal feeds, cereals, milk, and products produced by Aspergillus flavus and Aspergillus parasiticus molds. AFM1 is synthesized when animals consuming feeds containing AFB1 metabolize this mycotoxin in their bodies. The level of AFM1 found in milk and its products varies from country to country, geographical location, seasonal change, and storage process. Therefore, many countries have implemented various research and control programs to reduce the risk of exposure to AFM1. Each country, taking into account its own conditions, has limited the AFB1 level in feeds and determined or recommended the maximum AFM1 levels that can be found in milk and dairy products. Various studies have been conducted on the presence of AFM1 in milk and dairy products in our country. In this review, AFM1 levels in milk and dairy products produced in our country and in the world were examined.

___

  • Açu M., Ocak., Ö.Ö., 2019. Gıdalarda Aflatoksin Düzeylerinin Belirlenmesinde Kullanılan Analiz Yöntemleri. Sinop Üniv. Fen Bilimleri Derg., 4 (2): 168-181.
  • Ağaoğlu,S., Alemdar, S., Ercan, N., 2020. Sivas Bölgesinde Üretilen Küp Peynirlerde Aflatoksin M1'in Varlığı. Turkish Journal of Agriculture – Food Science and Technology, 8 (3) : 520-525.
  • Ahlberg S.H., Joutsjoki V, Korhonen H.J., 2015. Potential of Lactic Acid Bacteria in Aflatoxin Risk Mitigation.
  • Aksoy, A., Sezer, Ç., 2019. Çiğ Sütte ve Bazı Peynirlerde Aflatoksin M1 Varlığının Değerlendirilmesi, Kars'ta Tüketilen Çeşitleri. Kocatepe Veterinary Journal. 12 (1): 39-44.
  • Aksoy, A., Yavuz, O., Güvenç, D., Daş, Y.K., Terzi, G., 2010. Determination of Aflatoxin Levels in Raw Milk, Cheese and Dehulled Hazelnut Samples Consumed in Samsun Province, Turkey. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg., 16 : 513-516.
  • Albay, Z., 2012. Tuzlu Yoğurtların Üretimi ve Depolanması Sırasında Aflatoksin M1 Konsantrasyonundaki Değişiklikler. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta,50s.
  • Alkan, Y., Gönülalan, Z., 2006. Amasya İlinde Satışa Sunulan Beyaz Peynirlerde Aflatoksin M1, Rutubet ve Asidite Değerleri Üzerine Bir Araştırma. Sağlık Bilimleri Derg. ( journal of health sciences). 15 (2): 91-98.
  • Ardıç, M., Karakaya, Y., Atasever, M., Adıgüzel, G., 2009. Aflatoxin M1 Levels of Turkish White Brined Cheese. Food Control 20: 196–199.
  • Asi, M.R., Iqbal, S.Z., Arino, A., Hussain, A., 2011. Effect of Seasonal Variations and Lactation Times on Aflatoxin M1 Contamination in Milk of Different Species from Punjab, Pakistan. Food Control, 25, 34-38.
  • Atanda, O., Oguntubo, A., Adejumo. O., Ikeorah, J., Akpan, I., 2007. Aflatoxin M1 Contamination of Milk and Ice Cream in Abeokuta and Odeda Local Goverments of Ogun State, Nigeria. Chemosphere, 68: 1455-1458.
  • Bata, Á., Lásztity, R., 2001. Detoxification Of Mycotoxin-Contaminated Food and Feed by Microorganisms, Trends in Food Science and Technology, 10: 223-228.
  • Bennett, J.W., Klich, M., 2003. Mycotoxins. ClinMicr Rev,16(3):497-516.
  • Bilandzic, N., Varenina, I., Solomun, B.,2010. Aflatoxin M1 in Raw Milk in Croatia. Food Control, 21 : 1279-1281. Bilgin, Ö., 2014. İnek, Koyun ve Keçi Sütlerinde Yaz ve Kış Mevsimlerinde Aflatoksin M1 Düzeyinin Belirlenmesi. Adnan Menderes Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, Aydın.
  • Bulca, S., Bircan, C., 2013. Peynirlerde Aflatoksin M1 Varlığı ve Aflatoksin M1 Konsantrasyonu Üzerine Etki Eden Faktörler. Adnan Menderes Üniv. Ziraat Fak. Derg. 10(1) : 31 – 38.
  • Chu, F.S., 2000. Immuno Assays for Analysis of Mycotoxins. Journal of Food Protection. 47: 562-569.
  • Dashti, B., Al-Hamli, S., Alomirah, H., Al-Zenki, S., Abbas, A.B., Sawaya, Wajih., 2009. Levels of Aflatoxin M1 in Milk, Cheese Consumed in Kuwait and Occurrence of Total Aflatoxin in Local and Imported Animal Feed. Food Control, 20, 686-690.
  • Delialioğlu, N., Otağı, F., Öcal, N.D., Aslan, G., Emekdaş, G., 2010. Mersin İlinde Çiğ ve Market Sütlerinde Aflatoksin M1 Düzeyinin Araştırılması. Mikrobiyal Bül ., 44: 87-91.
  • Doğan, E., 2012. Ardahan Yöresinden Toplanan Süt ve Kaşar Peynirlerinde Aflatoksin M1 Düzeylerinin Mevsimlere Göre Araştırılması. Kafkas Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, Kars.
  • Duarte ,S.C., Almeida , A.M. , Teixeira, A.S., Pereira, A.L. , Falcão, A.C., Pena, A., Lino, C.M., 2013. Aflatoxin M1 in Marketed Milk in Portugal: Assessment of Human and Animal Exposure. Food control, 30: 411-417.
  • El Khoury, A., Atoui, A., Yaghi, J., 2011.Analysis of Aflatoxin M1 in Milk and Yogurt and AFM1 Reduction by Lactic Acid Bacteria Used in Lebanese İndustry. Food Control, 22, 1695-1699.
  • El Marnissi, B., Belkhou, R., Morgavi, D.P., Bennani, L., Boudra, H., 2012. Occurrence of Aflatoxin M1 in Raw Milk Collected from Traditional Dairies in Morocco. Food and Chemical Toxicology, 50: 2819-2821.
  • Elzupir, A.O., Elhussein, A.M., 2010. Determination of Aflatoxin M1 in Dairy Cattle Milk in Khartoum State, Sudan. Food Control, 21: 945-946.
  • Erkan, M.E., Vural, A., Güran, H.Ş., 2009. Diyarbakır Örgü Peynirinde Aflatoksin M1 ile Verotoksin 1 ve 2 Varlığının Araştırılması. Dicle Üniv. Vet. Fak. Derg. 1 (1): 19-25.
  • Evangelia Larou, Iakovos Yiakoumettis, Grigoris Kaltsas, Anastasios Petropoulos, Panagiotis Skandamis, Spiridon Kintzios, 2012. High Throughput Cellular Biosensor Forthe Ultra-Sensitive, Ultra-Rapiddetection of Aflatoxin M1.
  • Fallah, A.A., 2010. Aflatoxin M1 Contamination in Dairy Products Marketed in Iran During Winter and Summer. Food Control, 21, 1478-1481.
  • Galvano, F., Galofaro, V., Ritieni, A., Bognanno, M., De Angelis, A. and Galvano, G., 2001. Survey of the Occurrence of Aflatoxin M1 in Dairy Products Marketed in Italy: Second Year of Observation. Food Additives and Contaminants, 18(7), 644-646.
  • García Londoño, Victor Alonso; Boasso, Agustina C.; de Paula, Maria Cristina Z.; Garcia, Laura P.; et al. 2013. Aflatoxin M1 Survey on Randomly Collected Milk Powder Commercialized in Argentina and Brazil. Food Control, 34:752-755.
  • Ghazani, M.H.M., 2009. Aflatoxin M1 Contamination in Pasteurized Milk in Tabriz (Northwest of Iran). Food and Chemical Toxicology, 47: 1624-1625.
  • Gölge, Ö., 2014. A Survey on The Occurrence of Aflatoxin M1 in Raw Milk Produced in Adana Province of Turkey. Food Control, doi: 10.1016/j.foodcont.2014.04.039.
  • Gürbay, A., Engin, A.B., Çağlayan, A. ve Şahin, G., 2006. Aflatoxin M1 Levels İn Commonly Consumed Cheese and Yoğurt Samples in Ankara, Turkey. Ecology of Food and Nutrition, 45, 449-459, DOI: 10.1080/03670240600985274.
  • Hazer, A., 2011. Denizli ve Aydın İllerinden Elde Edilen Çiğ Sütlerde Aflatoksin M1 Prevalansı ve Miktarının Aranması. Adnan Menderes Üniv., Aydın.
  • Herzallah, S.M., 2009. Determination of Aflatoxins in Eggs, Milk, Meat and Meat Products Using HPLC Fluorescent and UV Detectors. Food chemistry, 114: 1141-1146.
  • Hışıl, Y., 2002. Enstrümental Gıda Analizleri (I). Ege Üniv. Basımevi, Bornova İzmir, 218.
  • Hussain, I., Anwar, J., Asi, N.R., Munawar, M.A., Kashif, M., 2010. Aflatoxin M1 Contamination in Milk from Five Dairy Species in Pakistan. Food Control, 21, 122–124.
  • Iha, M.H., Barbosa, C.B., Okada, I.A., Trucksess, M.W., 2013. Aflatoxin M1 in Milk and Distribution and Stability of Aflatoxin M1 During Production and Storage of Yoghurt and Cheese.
  • Iha, M.H., Barbosa, C.B., Okada, I.A. & Trucksess, M.W., 2011. Occurrence of Aflatoxin M1 in Dairy Products in Brazil. Food Control, 22, 1971-1974.
  • İşleyici, Ö., Morul, F., Sancak, Y.C., 2012. Van’da Tüketime Sunulan UHT Sterilize İnek Sütlerinde Aflatoksin M1 Düzeyinin Araştırılması.
  • Jahed Khaniki, R., 2007. Chemical Contaminants in Milk and Public Health Concerns: A review. International Journal of Dairy Science. 2(2):104-115.
  • Kamkar, A., 2005. A Study on the Occurrence of Aflatoxin M1 in Iranian Feta Cheese. Food Control, 17: 768-775.
  • Kav, K., Çöl, R., Tekinşen, K.K., 2011. Detection of Aflatoxin M1 Levels by ELISA in White-Brined Urfa Cheese Consumed in Turkey. Food Control 22: 1183-1886.
  • Kayaalp, O., Ertaş, N. ve Al, S., 2015. Kayseri Yöresinde Tüketime Sunulan Manda Yoğurtlarında Aflatoksin M1 Düzeyinin Belirlenmesi. Erciyes Üniv. Vet. Fak. Derg. 12(1), 19-23.
  • Ketney, O., Santini, A., Oancea,S., 2017. Recent Aflatoxin Survey Data in Milk and Milk Products: A review.
  • Khoury, A.E., Atoui, A., Yaghi, J., 2011. Analysis of Aflatoxin M1 in Milk and Yogurt and AFM1 Reduction by Lactic Acid Bacteria Used in Lebanese İndustry. Food Control 22, 1695-1699. Kırdar, S.S., 2006. Süt ve Ürünlerinde Mikotoksinler. Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26, s 307-310.
  • Kireçci, E., Savaşçı, M., Ayyıldız, A., 2007. Sarıkamış’ta Tüketilen Süt ve Peynir Ürünlerinde Aflatoksin M1 Varlığının Belirlenmesi. İnfeksiyon Derg. (Turkish Journal of Infection); 21 (2): 93-96.
  • Kök, Z., 2006. Aydın İli ve Çevresinde Üretilen Süt ve Süt Ürünlerinde Aflatoksin Varlığının Araştırılması. Adnan Menderes Üniv., Aydın.
  • Launay Fm, Young Pb, Sterk Ss, Blokland Mh, Kennedy Dg, 2004. Confirmatory Assay For Zeranol, Taleranol and the Fusarium Spp. Toxins in Bovine Urine Using Liquid Chromatography-Tandem Mass Spectrometry. Food Addit. Contam. 2004;21(1):52-62.
  • Lee, J.E., Kwak, B.M., Ahn, J.H., Jeon, T.H., 2009. Occurrence Of Aflatoxin M1 in Raw Milk in South Korea Using an İmmunoaffinity Column and Liquid Chromatography. Food Control, 20: 136-138.
  • Madalı, B. ve Ayaz, A., 2017. Süt ve Süt Ürünlerinde Aflatoksin M1: Maruziyet ve Sağlık Riskleri. H.Ü. Sağlık Bil. Fak. Derg., 4(1), 1-14.
  • Malissiova, E., Tsakalof, A., ArvanitoyannisI, S., Katsafliaka, A., Katsioulis, A., Tserkezou, P., Koureas, M., Govaris, A., Hadjichristodoulou, C., 2013. Monitoring Aflatoxin M1 Levels İn Ewe’s and Goat’s Milk in Thessaly, Greece; Potential Risk Factors Under Organic and Conventional Production Schemes. Food Control. 34 (1): 241-248.
  • Martins, M.L., Martins, H.M., 2004. Aflatoxin M1 in Yoghurts in Portugal. International Journal of Food Microbiology, 91, 315–317.
  • Oruç, H.H., 2003. Süt ve Süt Ürünlerinde Aflatoksin M1 (AFM1) ve Türkiye’deki Durumu. Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 22, 1-2-3: 121-125.
  • Oruç, H.H., Temelli, S., Sorucu, A., 2011. Bursa’da Çiğ Süt ve UHT Sütlerde Aflatoksin M1 Düzeyleri. Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 30, 2: 1-4.
  • Özkan, N.A. ve Onmaz Ertaş, N., 2019. Perakende Olarak Satışa Sunulan Kaymak ve Tereyağlarda Aflatoksin M1 Varlığı. Erciyes Üniv. Vet. Fak. Derg., 16(3), 213-217. DOI: 10.32707/ercivet.648571.
  • Özkaya, Ş. ve Temiz, A., 2003. Aflatoksinler: Kimyasal Yapıları, Toksisiteleri ve Detoksifikasyonları. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Derg., 01(01), 1-21. Özsunar, A., Arıcı, M., Gümüs, T., Demirci, M., 2006. Trakya Bölgesinde Üretilen İnek Sütlerinde Aflatoksin M1 Varlığı. Trakya Üniv. Tekirdag Ziraat Fak. Gıda Müh. Böl., Tekirdağ. Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26.
  • Pei, S.C., Zhang, Y.Y., Eremin, S.A., Lee W.J., 2009. Detection of Aflatoxin M1 in Milk Products from China by ELISA Using Monoclonal Antibodies. Food Control, 20, 1080–1085.
  • Pena R., Alcaraz, M.C., Arce, L., Rios, A., Valcarel, M., 2002. Screening of Aflatoxins in Feed Samples Using A Flow System Coupled Tocapillary Electrophoresis. Journal of Chromatography A, 967: 303-314.
  • Picinin, L.C.A., Cerqueira, M.M.O.P., Vargas, E.A., Lana, Â.M.Q., Toaldo, I.M., Bordignon-Luiz M.T., 2013. Influence of Climate Conditions of Aflatoxin M1 Contamination in Raw Milk from Minas Gerais State, Brazil. Food Control, 31, 419-424.
  • Polychronaki, N., West, R.M., Turner, P.C., Amra, H., Abdel Wahhab, M., Mykkanen, H., El Nezami, H., 2007. A Longtudinal Assesment of Aflatoxin M1 Exceretion in Beast Milk of Selected Egyptian Mothers. Food and chemical toxicology, 45: 1210-1215.
  • Sezer, Ç., Aksoy, A., Vatansever, L., Bilge, N., 2014. Kars İlinde Satışa Sunulan Dondurmalarda Aflatoksin M1 Varlığının Belirlenmesi . İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg. 40 (1), 90-94.
  • Shantha, T., 2001. Fungal Degradation of Aflatoxin B1. Natural Toxins, 7: 175-178.
  • Suliman, S. E., Abdalla, M. A., 2013. Presence of Aflatoxin M1 in Dairy Cattle Milk in Khartoum State-Sudan. Agriculture & Forestry, 59(2), 199-204.
  • Tabata, S., Kamımura. H., Ibe, A., Hashımoto, H., Tamura, Y., 2003. Degradation of Aflatoxins by Food Additives. Journal of Food Protection, 57 (1): 42-47.
  • Tekinşen, K.K, Uçar, G.2008. Türkiye'de Tüketilen Tereyağı ve Krem Peynirlerde Aflatoksin M1 Seviyeleri. Selçuk Üniv. Veteriner Fak. Gıda Kontrolü 27–30.
  • Tiryaki, O.,Seçer, E. ve Temur, C., 2011. Yemlerde Mikotoksin Oluşumu, Toksisiteleri ve Mikotoksin Kalıntı Analizleri. ANADOLU, J. of AARI,21 (1) ,44 – 58.
  • Tomasevic, I., Petrovic, J., Jovetic, M., Raicevic, S., Milojevic, M., Miocinovic, J., 2005.Two Year Survey on the Occurence and Seasonal Variation of Aflatoxin M1 in Milk and Milk Products in Serbia. Food Control, 56: 63-70.
  • Tunail, N., 2009. Mikotoksinler: Gıda Mikrobiyolojisi ve Uygulamaları, Ankara. 116-189.
  • Turner, N. W., Subrahmanyam, S., Piletsky, S. A., 2009. Analytical Methods for Determination of Mycotoxins: A review. Analytica Chimica Acta 632:168–180.
  • Van Egmond, H. P., Paulsch, W. E., Schuller, P. L., 2002. Confirmatory Test for Aflatoxin M1 on Thinlayerplate. Journal of AOAC International 61(4):809-812.
  • Virdis, S., Corgiolu, G., Scarano, C., Pilo, A.L., De Santis, E.P.L., 2008. Occurrence of Aflatoxin M1 in Tank Bulk Goat Milk and Ripened Goat Cheese. Food Control, 19, 44-49.
  • Wang, Y., Liu, X., Xiao, C., Wang, Z., Wang, J., Xiao, H., Cui, L., Xiang, Q., Yue, T., 2012. HPLC Determination of Aflatoxin M1 in Liquid Milk and Milk Powder Using Solid Phase Extraction on OASIS HLB. Food Control,28: 131-134.
  • Yentür, G. ve Er, B., 2012. Gıdalarda Aflatoksin Varlığının Değerlendirilmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Derg.,69(1), 41 – 52.
  • Yıldırım, E., Macun, H.C., Yalçınkaya, İ., Şahin, F., Ekici. H., 2018. Kırıkkale'deki Yem ve Süt Örneklerinde Aflatoksin Kalıntısının Araştırılması. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg., 65, 199-204.
  • Yurt, B., Uluçay. B. (2017). Iğdır’da Üretilen Sütlerin Bazı Kimyasal Özellikleri ve Aflatoksin M1 Miktarının Belirlenmesi. Tr. Doğa ve Fen Derg. − Tr. J. Nature Sci. Vol. 6 No. 2.
  • Zheng, N., Sun, P., Wang, J.Q., Zhen, Y.P., Han, R.W.& Xu, X.M. (2013). Occurrence of Aflatoxin M1 in UHT Milk and Pasteurized Milk in China Market. Food Control, 29, 198-201.
Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-9036
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Yayıncı: AVES Yayıncılık
Sayıdaki Diğer Makaleler

Tüketicilerin Kırmızı Et Tüketimi ve Hayvan Refahı Konusundaki Bilinç Düzeylerinin Araştırılması

Adile TATLIYER TUNAZ, Ali KAYGISIZ, Oğuz ARSLAN

Türkiye’de Döviz Kuru Bağlamında Dana Karkas, Kuzu Karkas ve Yemlik Buğday Piyasalarının Koşullu Varyanslarındaki Oynaklığın VAR (2)-Asimetrik BEKK-GARCH (1, 1) Modeli ile Tahmin Edilmesi

Faruk URAK, Abdulbaki BİLGİÇ, Vedat DAĞDEMİR, Hüseyin ÖZER

İvesi Koyunlarının Büyüme Eğrilerinin İzotonik Regresyon Analizi ile Tahmin Edilmesi

Aycan Mutlu YAĞANOĞLU

Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine Üye Olan ve Olmayan Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Hayvancılık Desteklerinden Faydalanma Durumlarının Analizi

Mustafa TERİN, Melike CEYLAN, Kenan ÇİFTÇİ, İbrahim YILDIRIM

Trabzon’dan Ichneumonidae (Hymenoptera) Türlerine Katkılar III. Cryptinae

Saliha ÇORUH, Janko KOLAROV

Ülkemizde ve Dünyada Süt ve Süt Ürünlerinde Aflatoksin M1 Varlığı

Hilal KARAOĞLAN, Ece Damla YANIK, Nermin TUNÇ

Ön Islatma ve Tohum Büyüklüğünün Kurak Koşullarında Yetiştirilen Yer Fıstığında (Arachis hypogaea L. var. NSIC Pn19) Çimlenme, Kök ve Sürgün Üzerine Etkileri

Ulysses CAGASAN, Van Marie Editha CAGASAN

Peyzaj Çeşitliliğindeki Zamana Bağlı Değişimin İrdelenmesi: Afşin-Elbistan Termik Santrali Örneği

Yüksel ÜNLÜKAPLAN, Elif Dilan KARAGÖZ

Enkapsüle Edilmiş ve Serbest Formda Probiyotik Lactobacillus acidophilus ATCC 4356 Suşunun Dondurma Depolama Periyodunda Stabilitesinin İncelenmesi

Sedat SEDEFOĞLU, Fatih ORTAKCI, Selahattin SERT

Patates Glykoalkaloidleri: Özellikleri ve Biyolojik Aktiviteleri

Fatma Zehra OK, Arif ŞANLI