Göksel TOZLU, İrfan ÇORUH, Levent GÜLTEKİN

Türkiye'de Amaranthus (Amaranthaceae) türlerine karşı biyolojik mücadelede böceklerin kullanımı

Horoz ibiği türleri (Amaranthus spp.) dünyada ekonomik balamdan oldukça önemli yabancı ot türleridir. Bu türlerden de özellikle Amaranthus retroflexus L. Avrupa ve Türkiye'de büyük öneme sahip 10 yabancı ot türünden birisidir. Çok değişik kültür bitkisi alanlarında önemli sorunlara neden olan bu cinse mensup türler ile mücadele edilmesi kaçınılmazdır. Bunu yaparken kimyasal mücadelenin insan ve çevre sağlığına olan olumsuz etkileri göz önünde bulundurulmalıdır. Bu amaçla, uygun ve güvenilir bir yöntem olan biyolojik mücadelenin göz ardı edilmemesi gereklidir. Bu derleme çalışması ile zengin böcek faunasına sahip olan ülkemizde, çok önemli bir yabancı ot grubu olan Amaranthus türleriyle biyolojik mücadele çalışmalarının durumu ve bu konunun bir an önce ele alınmasının önemi vurgulanmaya çalışılmıştır.

Use of the biological control agent ınsects against Amaranthus (Amaranthaceae) weeds in Turkey

Pigweeds, Amaranthus spp. (Amaranthaceae) species economically important at worldwide. Especially, Amaranthus retroflexus L. ıs one of the ten weed species of greatest economic importance in Europe and Turkey. To control of the species belonging this genus which are causing important problems in several agricultural crops land is inevitable. In doing so, the negative effects of chemical control on human and environmental health should be considered. For this purpose, biological control which is one of the suitable and safe methods in control should not be ignored. With this review, the situation of biological control studies with Amaranthus species which are very important position as weed in our country which has a rich insect fauna and the importance of examining this issue was ephasized as soon as possible.

PDF

___

Anonymous, 2005. Çayır ve Mera Bitkileri Kılavuzu. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 317 s.
Anonymous, 2010. TÜBİTAK-Türkiye Taksonomik Tür Veritabanı.
http://biow.tubitak.gov.tr/present/taxonForml .jsp?taxon=248 6. [Erişim: 23 Kasım 2010],
Arslan, İ., Kara, K., 1997. Tekirdağ ili ayçiçeği ekim alanlarında saptanan önemli yabancı ot türleri rastlama sıklıkları ve yoğunlukları. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 3-11.
Aslan, İ., Özbek, H., 1999. Erzurum ilinde bazı yabancı otlarda beslenerek önemli derecede zarar veren yaprak böcekleri (Coleoptera, Chrysomelidae). Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kong. Bild., 26-29 Ocak, Adana, 75-86.
Aslan 1., Özbek, H., Konstantinov, A., 2003. Flea beetles (Coleoptera, Chrysomelidae) occuring on Amaranthus retroflexus L. in Erzurum provience, Turkey and their potential as biological control agents. Proc. Entomol. Soc. Wash., 105 (2): 441-446.
Balsbaugh, E.U., Frye, R.D., Scholl, C.G., Anderson, A.W., 1981. Insect for weed control: status in North Dakota. North Dakota Farm Research, 39: 3-7.
Barralis, G., Gasquez, J., 1987. Investigations on herbicide resistant weeds. Newsletter of the European Weed Research Society, 38: 5-10.
Boz, Ö., 2000. Aydın ili pamuk ekim alanlarındaki yabancı otların yaygınlık ve yoğunluklarının saptanması. Türkiye Herboloji Derg., 3 (1): 10-16.
Bürki, H.M., Schroeder, D., Lawrie, J., Cagan, L.,.Vrablova, M., El Aydam, M., Szentkiralyi, F., Ghorbani, R., Jüttersonke, B., Ammon, H.U., 1997. Biological control of pigweeds (Amaranthus retroflexus L., A. poweilii S. Watson and A. bouchonii Thell.) with phytophagous insects, fungal pathogens and crop management. Integrated Pest Management Reviews, 2: 51-59.
Bürki, H.M., Lawrie, J., Greavas, M.P., Down, V.M., Jüttersonke, B., Cagan, L., Vrablova, M., Ghorbani, R., Hassan, E.A., Schroeder, D., 2001. Biocontrol, 46: 197-210.
Coşkun, A., Önen, H., Özer, Z., 2004. Tolcat'da baş soğan (Allium cepa L.) üretim alanlarında sorun olan yabancı otlar. Türkiye I. Bitki Koruma Kong. Bild., 8-10 Eylül, Samsun, 248.
Çam, H., Atay, T., 2004. Tokat ilinde bazı yabancı otlar üzerinde beslenen yaprak böcekleri (Coleoptera, Chrysomelidae). GOP. Ziraat Fak. Derg., 21 (2): 7-14.
Çoruh, İ., Zengin, H., 2009. Ayçiçeği (Helianihus annuus L.)'nde Yabancı ot kontrolü için kritik periyodun belirlenmesi. Türkiye III. Bitki Koruma Kong. Bild., 15-18 Temmuz, Van, 282.
Demir, A., Tepe, I., 2001. Diyarbakır ili nohut elciliş alanlarında saptanan önemli yabancı ot türleri yaygınlık ve yoğunlukları. Türkiye Herboloji Derg., 4 (1): 21-29.
Dovan, A., Güncan, A., 1997. Konya yöresinde fasulye tarlalarında sorun oluşturan yabancı otlar, yoğunlukları, önemlilerinin oluşturdukları topluluklar ve uygun mücadele yöntemleri üzerine bir araştırma. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 107.
Düzenli, A., Türkmen, N., Uygur, F.N., Uygur, S., Boz, Ö., 1993. Akdeniz Bölgesi önemli yabancı otları ve botaniksel özellikleri. Türkiye I. Herboloji Kong. Bild., 3-5 Şubat, Adana, 77-86.
El Aydam, M., Bürki, H.M., 1997. Biocontrol News and Information, 18(1): 11-20.
Erol, D., Özer, Z., Karslı, F., Katırcıoğlu, M., 1997. Kazova (Tolcat)'da fasulye (Phaseolus vulgaris L. var. sphaericus Mart) elcim alanlarında sorun olan yabancı otlar. Türkiye II. . Herboloji Kong. Bild., 1 -4 Eylül, İzmir, 119-125.
Gönen, O., Uygur, F.N., 2000. A new record for the flora of Turkey Amaranthus spinosus L. (Amaranthaceae). Turk. J. Bot., 24: 359-360.
Gözcü, D. Uludağ, A., 2005. Kahramanmaraş ili pamuk tarlalarında görülen yabancı ot türleri ve önemi. Türkiye Herboloji Derg., 8(1): 7-15.
Güncan, A., 1993. Türkiye'de şelcerpaııcarmda yabancı ot mücadelesi. Türkiye I. Herboloji Kong. Bild., 3-5 Şubat, Adana, 227-231.
Gündüz, Ş., Kersting, U., Kahramanoğlu, İ., 2006. Turunçgil Bahçelerindeki Yabancı Otlar ve Entegre Mücadele Yöntemleri. Akdeniz İhracatcı Birlikleri, Mersin, 93 s.
Güngör, M., 2005. Adana ili mısır ekim alanlarında yabancı otlara lcarşı uygulanan kimyasal mücadelenin önemi ve ortaya çılcan sorunların araştırılması. Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enst., Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana, 171 s.
Haseeb, M., O'Brien, C.W., Flowers, RW., Kairo, M.T.K.M., 2006. Identification Tool for Weevil Biological Control Agents of Aquatic and Terrestrial Weeds in the United States and Canada. Lucid Key (Ver. 3.3), December, 2006, (www.famu.org/weeviltool/home.jpg).
Hoffmann, J.H., 1995. Biological control of weeds: the way forward, a South African perspective. Proc. BCPC Symp., Weeds in a Changing World, 64: 77-89.
Işık, D., Mennan, H., 2004. Samsun ili soya elciliş alanlarında sorun olan yabancı otların farklı dönemlerde yok edilmesi ile kritik periyodun saptanması. Türkiye I. Bitki Koruma Kong. Bild., 8-10 Eylül, Samsun, 241.
Işılc, D., Mennan, H., Kapar, H., 2004. Samsun ili mısır elciliş alanlarında sorun olan yabancı otların farklı dönemlerde yok edilmesi ile kritik periyodun saptanması. Türkiye I. Bitki Koruma Kong. Bild., 8-10 Eylül, Samsun, 240.
İlbağı, H., Kara, A., Çıtır, A., 1997. Kayseri ve Nevşehir yöresinde yonca tohum üretim alanlarında tohum sertifilcasyon kalitesini düşüren yabancı ot türleri ve karışma oranları. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 165-171.
İşler, N., Özer, Z., Önen, H., 2004. Zile (Tolcat)'de yetiştirilen nohut verimine yabancı ot rekabetinin etkileri. Türkiye I. Bitki Koruma Kong. Bild., 8-10 Eylül, Samsun, 239.
İyigün, Ö., Özer, Z., Kutluk, N.D., 1997. Kazova (Tolcat)'da ayçiçeği (Helianthus annuus L.) ekim alanlarında sorun olan yabancı otlar üzerinde araştırmalar. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 181-187.
Kaçan, K., Tursun, N., Önen, H., Özer, Z., 1997. Kazova (Tolcat)'da mısır (Zea mays L.) ekim alanlarında sorun olan yabancı otlar. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 189-194.
Kadıoğlu, I., Uluğ, E., Üremiş, L, 1997. Akdeniz Bölgesi yemeklik baklagillerinde (nohut, fasulye) görülen yabancı otlar ile yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 195-203.
Karaca, M., Güncan, A., 2004. Karaman ilinde genç elma bahçelerinde sorun olan yabancı otların mücadelesinde en etkili yöntemin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Türkiye I. Bitki Koruma Kong. Bild., 8-10 Eylül, Samsun, 223.
Kaya, Y., Zengin, H., 2000. Pasinler ovasmdalci buğday tarlalarında sorun oluşturan yabancı otlarla, rastlanma sıklıkları, hayat formları ve fitocoğrafilc bölgelerinin belirlenmesi. Türkiye Herboloji Derg., 3 (1): 17-26.
Kaya, İ., Nemli, Y., 2004. Nazilli ve Menemen pamuk elciliş alanlarında bazı yabancı otların maksimum ve minimum çimlenme sıcaklıklarının saptanması. Türkiye Herboloji Derg., 7(1): 13-19.
Kılıç, A., Arslan, N., 1997. Türk anasonlarında bulunan yabancı ot tohumları. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 225-232.
Kıllı, F., 1993. Kahramanmaraş yöresi pamuk alanlarında görülen bazı tek ve çok yıllık yabancı otların bitki sıklığının belirlenmesi. Türkiye I. Herboloji Kong. Bild., 3-5 Şubat, Adana, 157-161.
Kısmalı, Ş., 1973. İzmir ili ve çevresinde kültür bitkilerinde zarar yapan Chrysomelinae ve Halticinae (Coleoptera, Chrysomelidae) alt familyalarına ait türler, tanınmaları, konukçuları, yayılışlar ve kısa biyolojileri üzerinde araştırmalar. E.Ü. Ziraat Fak. Derg., 10 (2): 341-378.
Kitiş, Y.E., Özçelİk, H., 2004. İsparta ili buğday, elma ve domates ekim/dikim alanlarında saptanan yabancı ot türleri ve bazı botaniksel özellikleri Türkiye Herboloji Derg., 2 (2): 8-28.
Kitiş, Y.E., 2005. İsparta ili domates ekim alanlarındaki yabanci otlarin, yayginlik ve yoğunluklarinin saptanmasi. Süleyman Demirel Üniv., Fen Bilimleri Enst. Derg., 9 (1): 51-63.
Kolaib, M.O., Younes, M.W.F., Darwish, E.T.E., 1986. Hypolixus nubilosus as a factor in biological control of Amaranthus weeds in Egypt. Annals of Agricultural Science (Cairo), 31: 767-776.
Kolören, O., Uygur, F.N., 1998. Turunçgil bahçelerinde yabancı ot kontrol yöntemlerinin etkinlik ve maliyet yönünden karşılaştırılması üzerinde çalışmalar. Türkiye Herboloji Derg., 1 (2): 31-40.
LeBaron, H.M., Gressel, J., 1982. Herbicide resistance in plants. New York, John Wiley & Sons.
Manojlovic, B., 1984. Effektivnost parazita u redukcijii populacije kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis Hbn., Lepidoptera, Pyralidae) na raznim biljkama hraniteljkama. Zastita Bilja, 35: 333-346.
McEadyen, R.E.C., 1998. Biological control of weeds. Annu. Rew. Entomol., 43: 369-393.
Mennan, H., Kutbay, H.G., Işık, D., 1999. Karadeniz Bölgesi fındık baçelerinde sorun olan yabancı ot türlerinin saptanması. Türkiye Herboloji Derg., 2 (2): 13-21.
Mikulka, J., Chodova, D., 1988. Problematica rezistence plevelu vivu herbicidum. Agrochemica, 28: 207-212.
Napompeth, B., 1982. Biological research development in Thailand. Proceedings, International Conference on Plant Protection in the Tropics, Kuala Lumpur, 1-4 March 1982, 301-323.
Okşar, M., Uygur, S., 2000. Çukurova'daki yabancı otlar ve bunların biyolojik mücadele olanakları. Türkiye Herboloji Derg., 3 (1): 27-36.
Otan, H., Uzun, A., San, A.O., Çarkacı, N., Serim, İ., Bayram, E., 1993. Anason (Pimpineîla anisum L.)'da yabancı ot mücadelesi üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Herboloji Kong. Bild., 3-5 Şubat, Adana, 279-289.
Öğüt, D., Boz, Ö., 2007. Aydın ili fidan üretim alanlarındaki yabancı otlann yaygınlık ve yoğunluklannm belirlenmesi. Türkiye Herboloji Derg., 10 (2): 9-17.
Öktem, A., Ülger, A.C., Coşkun, Y., 2004. Hararan ovası koşullarında bazı yabancı ot kontrol yöntemlerinin mısır bitkisinde (Zea mays L.) tane verimi veverim unsurlanna etkisi. Harran Üniv. Ziraat Fak. Derg., 8 (1): 51-57.
Önen, H., Özer, Z., 1995. Kazova'da (Tokat) şekerpancan ekim alanlannda görülen yabancı otlar. VII. Türkiye Fitopatoloji Kong. BM, 26-29 Eylül, Adana, 441-445.
Özaslan, C., Önen, H., Özer, Z., 2002. Tokat-Kazova'da ilkbahar ' ve sonbahar ıspanak (Spinacia oleracea L.) yetiştiriciliğinde sorun olan yabancı otlar m belirlenmesi. Türkiye Herboloji Derg., 5(1): 52-61.
Özer, Z., Tursun, N. Önen, H., 2001. Yabancı Otlarla Sağlıklı Yaşam (Gıda ve Tedavi). 4 Renk Yayın ve Tanıtım Matbaacılık Ltd. Şti, Ankara, 308 s.
Ö2kan, O.U., Kaya, İ., 2007. Van Gölü Havzası şeker pancan üretim alanlarında sorun olan yabancı otlann belirlenmesi. Türkiye II. Bitki Koruma Kong. Bild., 27-29 Ağustos, İsparta, 338.
Pohl, D., Uygur, F.N., Sauerborn, J., 1998. Segetalarten der baumwolle in der Çukurova/Turkei in abhangigkeit von ausgewahlten standortfaktoren. Türkiye Herboloji Derg., 1 (1): 24-32.
Saltabaş, A., Zengin, H., 2001. Erzincan ili fasulye ekim alanlarında sorun olan yabancı otlann tespiti ve mücadelede kritik periyodun belirlenmesi. Türkiye Herboloji Derg., 4 (2): 1-10.
Schori, A., Fossati, A., 1990. L' amaranthe a deux visages: une plante a combattre ou a utiliser? Agricole, 22: 93-100.
Schroeder, D., Müller-Scharer, H., 1995. Biological control of weeds and its prospects in Europe. Mededelingen, Fakulteit van der Landbouwwetenschappen Universiteit Gent, 60: 117-123.
Schroeder, D., Müller-Scharer, H., Stinson, C.S.A., 1993. A European weed survey in 10 major crop systems to identify targets for biological control. Weed Research, 33: 449-458.
Schuester, M., 1987. Blister beetle in Paraguay - a potantial biological control agent. Tropical Pest Management, 33: 241.
Sırma, M., Kadıoğlu, L, Yanar, Y., 2001. Tokat ili domates ekim alanlarında saptanan önemli yabancı ot türleri, rastlanma sıklıklan ve yoğunlukları. Türkiye Herboloji Derg., 4 (1): 39-47.
Spencer, KA., Havranek, D., 1989. A new species of Agromyzidae (Diptera) from Venezuela. Florida Entomologist, 72: 441-444.
Taştan, B., Yıldınm, A., Demirci, A., 1997. Topraktaki tohum rezervinden yabancı ot florasının tahmin edilmesi üzerinde araştırmalar. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 341-348.
Tepe, I., Nemli, Y., 1993. Domates fideliklerinde geniş yapraklı yabancı otlarla kimyasal mücadele çalışmalan. Türkiye I. Herboloji Kong. Bild., 3-5 Şubat, Adana, 241-247.
Tetilc, Ö,, Uygur, F.N., 2009. Çukurova'da tanm alanlarına sulama suyu ile taşman ve sulama kanalları etrafında bulunan yabancı ot türlerinin belirlenmesi. Türkiye III. Bitki Koruma Kong. Bild. ,15-18 Temmuz, Van, 305.
Tisler, A.M., 1990. Feding in the pigweed flea betle, Disonycha glabrata F. (Coleoptera: Chrysomelidae), on Amaranthus retroflexus. Virginia Journal of Science, 41: 243-245.
Tozlu, E., Zengin, H., 1997. Erzurum yöresi şekerpancarı tarlalarında bulunan yabancı otlann yoğunlukları, rastlama sıklıkları ve topluluk oluşturma durumlan. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 28 (4): 625-636.
Tozlu, E., Ruşen, M., Zengin, H., Olgun, M., 2005. Erzurum yöresinde patateste yabancı ot mücadelesi için kritik periyodun belirlenmesi. Türkiye Herboloji Derg., 8 (2): 1-9.
Tursun, N., 2002. Kahramanmaraş ili ve ilçelerinde buğday ekim alanlannda sorun olan yabancı otların belirlenmesi. Türkiye Herboloji Derg., 5(1): 1-11.
Tursun, N., Özer, Z., 1999. Tokat yöresinde mısır, fasulye, mısır+fasulye ekim alanlarındaki toprak derinliğine bağlı olarak yabancı ot tohumlarının dağılımı üzerinde araştırmalar. Türkiye Herboloji Derg., 2 (2): 31-38.
Tursun, N., Tursun, A.Ö., Kaçan, K., 2003. Kahramanmaraş ili ve ilçelerinde şekerpancan ekim alanlannda sorun olan yabancı otlann belirlenmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Derg., 6 (2): 166-173.
Tursun, N., Seyithanoğlu, M., Bilir, H., 2004. Kahramanmaraş ilinde yabancı ot sorunlan. Türkiye I. Bitki Koruma Kong. Bild., 8-10 Eylül, Samsun, 244.
Tutin, T.G., Burges, N.A., Chater, A.O., Edmondson, J.R., Heywood, V.H., Moore, D.M., Valentine, D.H., Walters, S.M., Webb, D.A., 1993. Flora Europaea. Second edition, Vol. I., Cambridge, UK, Cambridge University Pres, 130-132.
Türe, C., Böcük, H., 2000. Bilecik ilindeki bazı tanm alanlannda yayılış gösteren yabancı otlar ve yayılış alanlan. Türkiye Herboloji Derg., 3 (2): 34-46.
Türe, C., Köse, Y.B., 2000. Eskişehir ve çevresindeki bazı tanm alanlannda" yayılış gösteren yabancı ot florası üzerine bir araştırma. Turk. J. Agric. For., 24: 327-331.
Uludağ, A., Katkat, M., 1991. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde pamuk ekim alanlarındaki yabancı otların yayılış alanlarının ve yoğunluklarının belirlenmesi üzerinde araştırmalar. VI. Türkiye Fitopatoloji Kong. Bild., 7-11 Ekim, İzmir, 125-131.
Uludağ, A., Katkat, M., 1993. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde meyve fidanhklıklarmda bulunan yabancı otlar ve yoğunluklarının belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Türkiye I. Herboloji Kongresi, 3-5 Şubat, Adana, 175-184.
Uygun, N., Koç, N.K., Uygur, N., Karaca, İ., Uygur, S., Küsek, M., 1994. Doğu Akdeniz Bölgesi çayır-meralarındaki yabancı ot türleri ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kong. Bild., 25-28 Ocak, îzmir, 321-330.
Uygur, F.N., 2002. Yabancı otlar ve biyolojik mücadele. Türkiye 5. Biyolojik Mücadele Kong. Bild., 4-7 Eylül, Erzurum, 49-60.
Uygur, F.N., Mennan, H., 1995. Buğday ekim alanlarında topraktaki tohum rezervi ile yabancı otlanma arasındaki ilşkinin saptanması. VII. Türkiye Fitopatoloji Kong. Bild., 26-29 Eylül, Adana, 435-440.
Uzun, A., Serim, î., Öngen, K.N., 1993. Turşuluk hıyarda yabancı ot sorunu ve mücadelesi üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Herboloji Kong. Bild., 3-5 Şubat, Adana, 357-363.
Üremiş, i., Ülger, A.C., Gönen, O., Çakır, B., Kadıoğlu, İ., Uludağ, A., 1997. Çukurova'da ikinci ürün mısır bitkisinde yabancı otların farklı dönemlerde yok edilmesi ile kritik periyodun saptanması. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild., 1-4 Eylül, İzmir, 427-432.
Üremiş, İ., Deligönül, F., 1998. İkinci ürün mısır yetiştiriciliğinde uçakla herbisit uygulamaları üzerinde çalışmalar. Türkiye Herboloji Derg., 1 (1): 16-23.
Üremiş, î, Uygur, F.N., 1999. Çukurova Bölgesindeki önemli bazı yabancı ot tohumlarının minumum, optimum ve maksimum çimlenme sıcaklıkları. Türkiye Herb. Derg., 2 (2); 1-12.
Üremiş, İ., Uygur, F.N., 2002. Çukurova Bölgesi'nde farklı toprak bünyesine sahip tarlalarda bulunan yabancı ot tohumları ve yabancı ot florası arasındaki ilişkinin saptanması. Türkiye Herboloji Derg., 5 (1): 12-22.
Üremiş, İ., Uygur, F.N., 2004. Toprağın farklı derinliklerinde gömülü bazı yabancı ot tohumlarının 7 yıl sonraki canlılık oranları. Türkiye I. Bitki Koruma Kong. Bild., 8-10 Eylül, Samsun, 233.
Üstüner, T., Güncan, A., 2003. Mekanik, kimyasal ve entegre yabancı ot mücadelesi yöntemlerinin patates verimi ve yumru çapı üzerine etkisi. Türkiye Herboloji Derg., 6 (2): 9-20.
Vogt, G.B., Cordo, H.A., 1976. Recent South American field studies of prospective biocontrol agents of weeds. In proceedings of the Res. Planning Conference on Aquatic Plant Control Program, Charleston, 36-55.
Yazlık, A., Tepe, I., 2001. Van ve yöresinde elma ve armut bahçelerindeki yabancı otlar ve dağılışları üzerinde araştırmalar. Türkiye Herboloji Derg., 4(1): 11-20.
Yıldız, A., Boz, Ö., Kaşkavala, G., Benlioğlu, S., Benlioğlu, K., 2007. Aydın ili Sultanhisar ilçesi çilek üreticilerinin solarizasyon uygulamasına yaklaşımı. Türkiye Herboloji Derg., 10(1): 11-21.
Zengin, H., 1997. Erzurum yöresinde yazlık buğdayda geniş yapraklı yabancı otların kimyasal mücadelesi üzerinde çalışmalar. Türkiye II. Herboloji Kong. Bild, 1-4 Eylül, İzmir, 457-463.
Zengin, H., 1998. Erzincan fasulye ekim alanlarında görülen yabancı otlar ve dağılımları. 2. Sebze Tarımı Sempozyumu, 28-30 Eylül, Tokat, 320-324.
Zengin, H., 1999a. Erzurum yöresi ayçiçeği ekim alanlarında görülen yabancı otlar, yoğunlukları, rastlanma sıklıkları ve topluluk oluşturma durumları üzerinde araştırmalar. Türk Tarım ve Ormancılık Derg., 23 (1): 39-44.
Zengin, H., 1999b. Erzurum yöresinde fasulye ekim alanlarında görülen yabancı otlar, yoğunlukları, yaygınlıkları ve topluluk oluşturma durumları üzerinde araştırmalar. Türk Tarım ve Ormancılık Derg., 23 (1): 69-74.
Zengin, H., Döken, M.T., 1991. Erzurum ve yöresinde mercimek tarlalarında görülen yabancı otların yoğunlukları ve topluluk oluşturma durumları. VI. Türkiye Fitopatoloji Kong. Bild., 7-11 Ekim, İzmir, 153-157.
Zengin, H., Güncan, A., 1993. Erzurum ve yöresi patates dilcim alanlarında sorun oluşturan yabancı otlar ve önemlilerinin topluluk oluşturma durumları üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Herboloji Kong. Bild., 3-5 Şubat, Adana, 193-201.
Zengin, H., Çoruh, i., 1998. Uzundere (Erzurum) ve Yusufeli (Artvin) ilçelerinde örtü altı sebze yetiştiriciliğinde sorun oluşturan yabancı otlar, yoğunlukları ve yaygınlıkları. Doğu Anadolu Tarım Kong. Bild., 14-18 Eylül, Erzurum, 121-126.
Zengin, H., Çoruh, İ., 2007. Fasulye (Phaseolus vulgaris L.)'de yabancı ot kontrolü için kritik periyodun belirlenmesi. Türkiye II. Bitki Koruma Kong. Bild., 27-29 Ağustos, İsparta, 340.