Siirt İlindeki Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Yapısal Durumu

Bu çalışma, Siirt yöresinin küçükbaş hayvancılık işletmelerinin mevki, rakım, hayvan sayısı ve ırkı, destek uygulamasından yararlanma, sütün değerlendirilmesi gibi yapısal ve işletmecilerin demografik, birlik ve kooperatife üyelik gibi sosyal durumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma materyalini Siirt il merkezi ve 6 ilçesinde gayeli örnekleme yöntemine göre belirlenen 286 işletmede yapılan anket verileri oluşturmaktadır. İşletmelerin %8.7’si il merkezinde olup, yoğunluk Pervari (%25.5), Şirvan (%19.9) ve Eruh (% 18.2) ilçesinde bulunmaktadır. İşletmelerin bulunduğu köylerin rakımları ortalama 1134 m olup, işletmelerin % 44.8’i dağ köyünde, % 29’u yamaç, %24.5’i ova köyünde bulunmaktadır. Yörede işletmecilerin sadece %1.7’si göçer hayvancılık yapmaktadır. Ortalama 47.3yaşında olan işletmecilerin %26.2’si okuma yazma bilmemekte, %61.2’si ilkokul mezunu, %10.1’i ortaokul mezunu ve %2.4’ü ise lise mezunudur. Her işletme ortalama 146.15 küçükbaş hayvan ve 38.27 da araziye sahip olup, 70 işletmenin arazisi bulunmamaktadır. İşletmelerde hayvansal üretime çocuk etkisinin oranı %71, kadın etkisinin oranı ise %90.2 olarak önemli bulunmuştur (p<0.01). Yetiştiricilerin %97.2’sinin mevcut ırklardan memnun oldukları, %40.6’sının sadece hayvancılık ile uğraştıkları, %59.4’ünün ise ticaret, bitkisel üretim ve kamusal alanda çalıştıkları tespit edilmiştir. Siirt ili küçükbaş hayvancılığı, genel olarak dağ köylerinde, ilkokul tahsiline sahip ve hayvancılık için yeterli arazisi olmayan, çocuk ve kadınların üretime katkısının yoğun olduğu işletmelerden oluşmaktadır. Bölgede hayvancılığın daha rasyonel yapılması ve üretimin artırılması için, eğitim düzeyi yüksek gençlerin hayvancılığa teşvik edilmesi, üreticilerin yetiştirme teknikleri konusunda eğitilmesi ve işletmelerin teknik olarak iyileştirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Küçükbaş hayvancılık, Yapısal durum, Siirt, Türkiye

Structural Characteristics of Sheep and Goat Farms in Siirt Province

This study was aimed to investigates structural and demographic and social characteristic of sheep and goat farms in Siirt province which are; location of farm, altitude, animal race and number, government support, being member of cooperative and unity. Research material was obtained from a survey which carried out in 286 farms located in Siirt city center and 6 districts. As for location, just 8.7% of farms were in Centrum, however most of the farms as their intensity were being in Pervari (25.5%), Şirvan (19.9%) and Eruh (18.2%) districts respectively. The average altitude of the villages where farms located was 1134 m altitude, and 44.8 % of farms were mountain villages, 29% in slope villages and 24.5% in lowland villages. Only 1.7% of the farms were doing migratory livestock. The average age of the farmers was 47.3 years old. The educational status rate was observed as 61.2% graduates from primary school and followed by illiterate (26.2%), graduates from secondary school (10.1%), but only 2.4% of the farmers were graduated from high school. The average number of sheep and goat per farm was 146.15. The average land ownership per farm was 38,27 da. and 70 farms did not have any land ownership. It was found that the contribution of children and women on production was significant (p <0.01). The contribution ratio of children and the female was 71% and 90.2 % respectively. It was found that 97.2% of the farmers were satisfied with the breed they raised, 40.6% of the farmers were just doing livestock production, while 59.4% were working in the trade, crop production, and government jobs. Structurally farms in Siirt province is generally located in mountain villages, average land owned is 38.27 da. Most of the farmers educated at primary level and intensive child and women contribution to the productionare common. It was determined that in order to do a more rational animal husbandry and to increase the production in these farms, more educated people encouraged and technical improvement and technical knowledge for farmers are required.

Keywords:

Sheep and goat farms, Structural characteristic, Siirt, Turkey,

PDF

___

Anonim, 2013. T.C. Niğde Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Brifing 2013. http://nigde.tarim.gov.tr/B.
Ayvazoğlu-Demir., P, Adıgüzel-Işık, S., Aydın, E., Yazıcı, K., Ayvazoğlu, C., 2015. Ardahan ilinde koyun yetiştiriciliğinin sosyo-ekonomik önemi. Van Vet. J., 26(3): 141-146.
Bilginturan, S.,Ayhan,V., 2009. Burdur ili damızlık koyun ve keçi yetiştiriciler birliği üyesi koyunculuk
Ceyhan, A., Şekeroğlu, A., Ünalan, A., Çınar, M., Serbester, U., Akyol, E., Yılmaz, E., 2015. Niğde ili Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma, KSÜ Doğa Bil. Derg., 18(2): 60-68.
Cochran, W.G., 1977. Sampling techniques. 3rd Edition. John Wileyand Sons. New York.
Çağlıyan, A., Durmuş, E., 2010. Diyarbakır havzası ve yakın çevresinde küçükbaş hayvancılık. Fırat Üniv. Sosyal Bil. Derg. 20: 29-56.
Çiçek, A., Erkan, O., 1996. Tarım ekonomisinde araştırma ve örnekleme yöntemleri. GOP Üni. Ziraat Fak. Yay., No: 12. Ders Notları Serisi No: 6. Tokat.
Dellal, G., Eliçin, A., Erkuş, A., Dellal, İ., Keskin, G., Tekel, N., 2001. GAP bölgesinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri, ekonomik analizi ve hayvansal ürünlerin pazara arzı. TÜBİTAK, Ankara.
Dellal, G., Eliçin, A., Tekel, N., Dellal, İ. 2002. GAP bölgesinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın no:82, Ankara.
Dönmez, O., 2008. Bursa ili koyunculuk işletmelerinin yetiştiricilik açısından yapısı. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
Karakaya, E., Kızıloğlu, S., 2014. Küçükbaş hayvancılık işletmelerinin örgütlenme yapısı Bingöl ili örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi,1(4): 552–560.
Karakuş, F.,Akkol, S., 2013. Van ili küçükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu ve verimliliği etkileyen sorunların tespiti üzerine bir araştırma.Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bil. Enst. Derg.,18 (1-2): 09-16.
Karadaş, K., 2018a. Şanlıurfa ilinde koyunculuk işletmelerinin sosyo-ekonomik durumu: Siverek ilçesi örneği. GÜFBED/GUSTIJ, 7 (2): 268-279.
Karadaş, K., 2018b. Koyunculuk işletmelerinin sosyo-ekonomik durumu; Hakkâri ili örneği. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49 (1): 29-35.
Koyuncu, E., Pala, A., Savaş, T., Konyalı, A., Ataşoğlu, C., Daş, G., Ersoy, İ.E., Uğur, F., Yurtman, İ.Y., Yurt, H.H. 2006. Çanakkale koyun ve keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinde teknik sorunların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim Derg., 47 (1):21-27.
Paksoy, S., Atılgan, A., Akyüz, A., Kumova, Y. 2006. Kahramanmaraş yöresi koyunculuk işletmelerinin yapısal yönden mevcut durumları ve geliştirilmesi üzerine bir araştırma Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fak. Derg., 1 (2): 17-27.
Şahinli, M.A., 2014. Koyunculuk sürü yönetimi: Karaman ili örneği. Anadolu Tarım Bilim. Derg., 29(2):113-120.
Şişman C.B., Yılmaz F., Gezer E., 2009. Bolu Yöresindeki Küçükbaş Hayvan Barınaklarının Yapısal Durumu ve Geliştirme Olanakları. Tekirdağ Ziraat Fak. Derg., 6 (2): 179-189.
Tamer, B.,Sarıözkan, S., 2017. Yozgat Merkez İlçede Koyunculuk Yapan İşletmelerin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Üretim Maliyetleri. Erciyes Üniv Vet Fak. Derg. 14(1): 49-47.
Yamane, T., 2010. Temel örnekleme yöntemleri. Literatür Yayıncılık. İstanbul.
Yazıcıoğlu, E., Erdoğan, S., 2004. SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Anatolia Akademik Yayıncılık. 1. Baskı. Ankara.