ÖZETYurdumuzun Doğu ve Güneydoğu Ormanlarındayaygın olarak bulunan meşelerin (Quercus spp) yaprakve pelitlerinin koyun ve keçilere yedirilmeleri zehir~lenmelere, ölüm ve yavru atmalara sebep olmaktadır.Bu bölgelerde 1973 kışında meşe yaprak ve pelitleriyleb.eslenen koyun ve keçilerin % 40-50'si ölmüştür.Yukarıda verilen durum gözönüne alınarak dene·me; kuru ot, meşe yaprağı ve sabit miktarlarda veri·len arpadan oluşan rasyonların kaba yem kısmının yüZdesiolarak sırasiyle O, 17, 33, 50, 67 ve 83'ünü teşkileden meşe yapraklarının bir yaşlı dişi tokluların vücutağırlıkları ve büyüme hızıarına yapacağı tesirleri araştırmakgayesiyle kurulmuştur. Deneme 56 gün sürmiiştür.. Ortalama ağırlıkları 50,9 kg olan bir yaşındaki 24'eradet Merinos ve MMkaraman tokluları, şansa bağlı denememetoduna göre 12 padoğa her bir packJkta 2 Morkaramanve 2 Merinos olmak üzere şansa bağlı olarakve padoklar da 6 muameleye yine şansa bağlı olarakdağıtılmışlardır.TO,klu denemeleri bittikten sonra, kuru ot·meşe yaprağı oranları sırasıyla %100·0, % 67·33 ve % 33·67olan rasyonların herbiri için deneme hayvanlarındanayrı olarak· iki adet olmak üzere 6 erkek' Morkaramantoklusuyla bir hazım denemesi yapılmıştır.Rasyonlarda, artan meşe yaprakları düzeyleri günlükcanlı ağırlık artışlarını önemli (p<0,05) derecedeazaltmıştır. Deneme rasyonlarının kaba yem kısmınıteşkil eden kuru otomeşe yaprağı oranı yüzde olaraksırasıyla 100-0: 83·17 'Pe 67-33 ile yemlenen tokluklarıngünlük canlı ağırlık artışları 50-50, 33-67 ve 17-8~ ileyemlenen tokluklardan önemli (p"<0,05) olarak dahafaıla olmuştur. %83 meşe yaprağı ihtiva eden rasyonlarlayemlenen toklular, günde ortalama 39,2 gr canlıağırlık kaybetmişlerdir.Rasyonlardaki meşe yaprakları düzeyleri arttıkça,toklularınyemden yararlanma düzeyleri önemli(P<0,05) derecede azalmıştır. Kaba yem kısmında ku·ru otomeşe yaprağı oranları 100-0, 67-33 olan rasyonlarlayemlenen toklulflr, 83-17, 50-S0, 33-67 ve 17-83 ileyemlenen toklulara nispetle her kg canlı ağırlık artışıiçin daha az kuru maddeye ihtiyaç göstermişlerdir"(P<0,05).Yüzde 90 kuru madde üzerinden rasyonların günlükkuru madde tüketimleri arasında istatistiki olarakOnemli bir fark bulunmamıştır (P>0,05).Neticeler, rasyonda artçn düzeydeki meşe yaprak-.larının ihtiva ettikleri taninler dolayısiyle toksik tesirlerininde arttığJnı kanıtlamaktadır.Hazım denemelerinden alınan sonuçlar, toklu denemelerindenalınan sonuçları kanıtlamaktadır. Rasyondaartan meşe yaprağı düzeyleri yem tüketimi, hamprotein hazmını azaltmış, gübre :ile atılan ham proteindüzeyleri rasyonda artan meşe yaprakları ile artmagöstermiştir. Rasyonda meşe yaprağı düzeyinin O gr'dan 388,5 grJa çıkarılması, rasyonların hazmolma düzeyini%5,75 nisbetinde azaltmıştır.Gerek toklu denemesi :LLe gerekse hazım denemesindenelde edilen neticeler göstermiştir ki, Doğu veGüneydoğu Anadolu Bölgeleri illerinde koyun ve keçilereyüksek düzeyde meşe yaprakları yediritmesi, ihtiva.ettiği taninler dolayısiyle toksik tesirler göstermektedir.SUMMARYThe Possibility of Using Oak Leaves, As Part of The Roughage Portrons of One Year Old Ewe Lamb's RationsAbortions, polsining and evendeath have been eommanlyobserved in sheep and goats whenthey eat oak leaves and aeoms ina.reas of East and Southeast. Anatollanregion where oak farests(Quereus spp) eover a large area,In 1973, 40 to 50 percent of sheepand goats died during winter onthe same reg.ion due to the hightoninins content ofthe ook leovesConsidering the above situationa 56-day lamb growth trialwas condueted. The rations (1500gr head/day) eontained 300 gr ofHxed amount of barleyand their1200 gr of roughage portian waseonsisted of hayand dried oak leaves· The hay/oak leaves ratio ofthe roughage portlons of the rati:ons on percentage basis were100/0; 83/17; 67/33; 50/50; 33/67and 17/33 respectively.The purpose of the trial wasto determine the effeet of the 1nereasingof the aak leaves levelsin the rations the average dailygaln, dry matter eonsumption andfeed efficieney of lamb's.24 Markararnan and 24 Merinoewe lambs (one year old and50,9 kg of average live weight)were randamly alotted to 12 pensand six ratiOllS were fed to replieate'of four lambs eaeh, aeordinQto a randomised black desinQoA digestion trial was also eonduetedwith 6-one year old Morkaramanlambs. The hay/oak leavesratio of the roughage portion ofthe r~tions' on percentage basiswere 100/0; 67/33 and 33/67.Ineieasing the portions af theoak leaves in the rations s'ignifieantly(P < O, 05) redueet the average daily gains of the lambs. Thefamb's average daily gain, fed thehay/aak leaves ratio 100/0; 83/17and 67/33 rations were ,significantly(P<0,05) higher than thelamb's average daily gein, fed thehay/oak leaves ratia 50/50; 33/67and 17/83 rations respeetively. Thelambs fed the ration containing83 % oak leaves lost averaging'39,2 gr live weight daily.As the level qf the oak leavesinceased in the rations the lamb'sdry matter consumption was notaffected significandY(P>0,05) butthe feed eWeiency was signifi·eantly '(P<0,05) redueed. Thelamb's fed the hay-oak leaves ratio100/0 and 67/33 ration reqU'iredsignifieantly (P<0,05) less drymatter/per kg bQdy weight gainthan the lamb's fed the hay-oakleaves ration 83/17; 50/50; 3'3/67and 17/83 respectiv,ely.On 90 percent dry matte'r basis·, the inereasing leveJ of the oakieaves did not significantly (P>0,05} affect the dry matter cons.umption.The results of the growth triaiindicate that the increasing le~vel of the oak leaves in the rationsi,ncrease the effect of the toxicitydue to the increased of thetannins in the rations.The results of the digestiontrial confirm the results of thegrowth triaI. The increasing levelof the oak leaves in the rationsreduced the dry matter consumpti·on and alsa the crude protein, digestion.As the level of the oak leavesinereased in the ratian,the feGal crude protein ex·cretian alsa inereased. ıncreasing-the oak leaves amount from O gr.to 388,5 gr. reduced the digestion0f the rations dry matter by 5,75%.