ÖZETAtatürk Üniversitesi, Erzurum Tarım İşletmesi PalandökenÇakıllı Tım toprağında laboratuvar şartlarında yapılanhu çalışmada farklı. rutubet ve gübreleme seviyeLerinde kışlıkbuğday (Dancer) tohumlarının çimlenmes.ine simple ve triple(sırasıyla. % 16-18 PIJs ve % 45 P:ıOs) süperfosfatın etkisiaraştırılmıştır. Rutubet s.eviyeleri olarak 0.4 Atm. ve 4.0 .Atm.,fosfor dozları olar:ak dekara 0-5-10-15·20 kg. P uygulaiıdığıtam şansa bağlı ve faktöriyel (2 X 2 X 5) denemede üç tekerrürkullanılmıştır. Gübrelerin to.humla ternas edecek şekildew~rildiği plastik kutularda 315 gm. toprak ve onbeşer adettohum kullanılmıştır. Gübre çeşitlerinin bazı kimyasal özelliklerininçimlenmeye etkili ol,ahileceği düşüncesiyle pH değerleri,suda çözünebilir fluorür miktarları ve dektrik'i. geçirgenlikve bununla ilgili olarak tuz indeksi d~ğerleri tayin vetesbit edilmiştir.Ekimden sonra birinci, ikinci ve üçüncü hafta sonundaçimlenen bitkiler sayılmıştır. Ikinci hafta sonunda çimlenenbükileriı? yüzde değerlerinin açısal karşılıkları alınarak. sonuçlarınistatistikı değerlendiritmesi yapılmıştır. Bulgul'aragöre, rutub8t seviyesi ve gübre dozları etkisiz, gübre çeşidiise önemli derecede etkilidir. Bu durumda, simple süperfosfatıntriple süpe.rfosfata nazaran daha etkili olduğu ortayaçıkmaktadır.Karşılıklı etkileşimlerin de~rlendirilmesinde, Rutubetseviyeleri X Gübre çeşidi; Gübre çeşidi X Fosfor dozları; Rutubetseviyeleri X Gübre çeşidi X Fosfor dozları interaksiyonlarıönemsiz; Rutubet seviyeleri X fosfor dozları interaksiyonuise önemli bulunmuştur. Gübre çeşitlıeri arasında pH değerive suda çözünen fluorür bakımından fark buluııamamış,buna karşılık tuz indeksi yönünden % 1 seviyesinde önemlifark bulunmuştur. Simple süpe:fosfat çözeltisindeelektrildgeçirgenliğin ve bununla ilgili olarak tuz inde:ksinin triple süperfosfatanazaran önemli derecede yüksek oln1Jası çimlenmeüzerine bu gührenin diğerine göre ,daha etkili olmasındae~'las neden olarak" kabul edilmiştir. Fosforlu gübrelerin tohwnlatemas edeoek şekilde verilecekleri hallerde tripte süperfosfatın,simple süperfos~ata tercihi tavsiye edilmiştir.SUMMARYEffects of Simple and TripleSuperphosphate on Emergence ofWheat under the two differentmoisture levels and five phosphorusrates.This study has been undertakento determine the effects ofsimple (% 16 - 18 PıOs) and triple(% 45 PıOs) superphosphate onthe emergence of the winter wheat(Lancer) under two differentsoil moisture levels (1/3 Atın. and4.0 Atm.) and five different phosphorusrates (0,5, 10, 15,20 kg.PIDek). Plastic boxes having an9.5 cm. diameter and a depth of5 cm. were filled with 200 gm. ofsandy loam soil and packed. Then15 seeds were placed at equal distancesin a circular line totaling11 cm. Fertilizers were placed ina narrow band on top of the- seedsand 115 gm. of soil was then ad·ded and packed lightly. The amauntof fertilizer applied per cm.was the same as that which wouldoccur in the field with rowsspaced 18 cm. apart. The containerswere covered and kept atroom temperature for 21 days foremergence study. The emergenceof wheat was recorded at the endof the first, second and third week.pH, water soluble f1uorine, elec.trical conductivity and salt indexvalues of the fer.tilizers were alsodetermined.99Analysis 'of variance resultsindicated that moisture levels andP rates were not significant onthe emergence of .the seeds at thetwo weeks. On the other handsimple superphosphate was foundto be significantly more detrimentalon the emergence than triplesuperphosphate. 'The moisture levelsX P rates was the on1y interacticmfoun.d to be significant1'Yimportant. pH values for ,the simpleand triple superPhospbate were2.32 and 2.40, respectively. Electricalconductivitiesmeasured asmicromhos/cm. 25°C were' 1057and 786 for-the simple and triplesuperphosphates, respectively. Thesalt index value for the simple superphosphatewas obtained to behigher than the salt index value.of the triple superphosphate, andthe differenee between these twovalues was statis.tically significantat cıne percent level. The diHerencesbetween the gypsum eontentsof the two P sources due to diffe.rent materials used in their productionas cited in the literature"Was thought to be main cause tothe different salt indexes. The preferenceof triple superphosphatewas suggested over simple super.phosphate,where P fertilizers wouldbe placed in contact withwheat seeds.