ERZURUM YÖRESİNDEKİ TARIMA ELVERİŞLİ TOPRAKLARDAKİ BİTKİYLE ELVERİŞLİ ÇİNKO KAPSAMININ 0.1 N HCl ve DTPA-Tea TEST YÖNTEMLERİ İLE TAYİNİ VE ÇİNKO NOKSANLIĞININ GİDERİLMESİ YOLLARI

ÖZETErzurum yöresi tarıma elverişli topraklarının bitkiye elverişli çinko kapsalfı/arım tespitederek, ona göre tedbirler almak gayesi ile yapılan bu çalışmada, toprakların bitkiyeelverişliçinko içerikleri O. i N HCl ve DTPATea metodlarıylasaptanmıştır, Araştırmabölgesi topraklarındaölçülen çinko miktarı 1.0 N HCl metoduna göre 1.6-10.0 ppm., DTPA-Teametoduna göre ise O. 10-1.24ppm. arasındadır. Litteratürler O. 1N HCi metodunun dahaziyade asidik, DTPA-Tea metodunun ise nötr )Le alkalın topralana uygun olduğunı! bildirmekti·dirler. Elde edilen değerler) DTPA-Tea metoduyla daha önce yapılmış çalışmalara göre değerlendirildiğinde,örnekler genelolarak çinko yönündenfakir durumldadırlar.DTPA-Teatest metodunu kalibre edici çalışmalar yapılıp, bitkilere göre kritik seviye değerlerielde edilinceye kadar bilhassa 0.5 ppm. den daha az DTPA-Tea ile ekstrakte edilebilirçinkonun tesbit edildiği )Le patates gibi çinkoya hassas bitkilerin asıl bitkiolarakyetiştirildiği Hsaankale ovası toprakları ile bilhassa elma yetiştirilen Tortum, Oltu,Narman, tspir bölgelerinde toprak ve meyva ağaçlarının çinkolu gübrelerle takviye edilmesidaha fazla ve kaliteli mahsüle sebeb olabilir. Bunun içinde çinkocafakir görülen topraklara,deka;a250 gr. ila 2.5 kg. arasında çinko ihtva eden inorganik veya 50-500 gr. çinkoihtiva eden organik materyaller (kileytler) toprklara veya bitkilere püstürfme şeklinde uygulanabilir.Meyva qğaçlarına ve sonradan noksanlık arazları görülen bitkilere %02 ila % 1 arasında çinko ihtiva eden solusyonların kullanılması. noksanlık arazlarının giderilmesine ve bitkinin çinko ihtiyacının karşılanmasına yeterli olabilir.SummaryThe determination oC available zine for-plants by 0.1 N HCl and DTPA-Tea methods, and the ways of condudving zine deficiendes in agricultural soils around Erzurum.This research was made to establishavailable zinc status of the agricu1turalsoils around Erzurum -andthe ways of correcting zine deficiencies.In this research , thirty-one representativesoil samples were takentaken from the agricultural soilaround Erzurum. In general, the ,soilswere fine textured with pH rangesbetween 6.50-8.50 and CaC03 varyingbetween 0.38 to 22.24 percent andcation exchange capacity from 17.21 to30.82 m. eq./100 gr.( organic matterfrom 0.47 to 3.68 pereent, availablephosphorus, determined by using Brayand Kurtz i methods., was found as1 to 50 ppm.In this research, soil available zincdetermined by two different methods.One of theme is 0.1 N HCl and theother one is DTPA-Tea extractionmethod. The soil available zinc detenrminedby 0.1 N HCı" and DTPA-Teamethods were found as 1.6-10.0 and0.10-1.24 ppm. respectively.In the Iiterature its found that0.1 N HCl method is more usefullfor acidic soil and DTPA-Tea methodis better for neutral and alkalinesoils.According to our results which'was determined by DTPA-Tea method,especially 'Hasankale Valey soilsamples have deficiency for plant avai1able zİnc The main product of this area 'is potato Whic is higly s~ncetive tozinc content of soil. Therefore, wesugest to this area farmers to use zincfertilizer to maximaise their patoto yield.AppIieation of 250-2500 gr. zinc ininorganic from (for example, ZnS04.7H20) or 500 -500 gr. zinc in the fromof organiç material (che1ates) perdecar, is usefulL. Th is resipy isespeciaI1y usefull for soi1s containingless than 0.5 ppm. soil availablezinc. Zinc fertilizer can be appliedeither directly to soil 'or, sprayingto the plants.
Anahtar Kelimeler:

-

Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-9036
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Yayıncı: AVES Yayıncılık