ERZURUM-ŞARTLARINDA ŞEKER PANCARININ -NİTROJEN VE FOSFOR İHTİYACININ TESBİTİNDE YAPRAK ANALİZLERİNİN REHBER OLARAK KULLANILMASI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

ÖZETBu araştırma, Erzurom şartlarında şeker pancarımn nitrojen vefosfor ihtiyacının yaprak analizi yoluyla tesbit edilmesi gayesi ile yapılmıştır.Tarla ve laboratuvar çalışmalarını ihtiva eden bu araştırma 1967yılından başlamak üzere üç yıl miiddetle devam etmiştir.Kritik nitrat-nitrojeni konsantrasyonunun tesbiti için 1967 yılındayapılan çalışmada söz konusu konsantrasyon 1000 ppm olarak bulunmuştur.Kritik fosfat-fosforu seviyesi ise gerek 1967 ve gerekse 1968yıllarında yapılan denemelerde tesbit edilememiştir.Kritik nitrat-nitrojeni seviyesinin 1000 ppm olarak tesbitindensonra bu seviyeninin uygulanmasına geçilmiş ve bu konuda üç ayrı denemeyapılmıştır. Bu denemelerde mevsim boyunca 15 gün ara ilesap numuneleri alınarak mevsim başı ve mevsim sonu nitrojen tatbikIerininsap nitrat nitrojeni üzerindeki tesirleri ile ilave gübrenin mahsulüzerine olan etkileri araştırılmıştır.Yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlara geire, nitrojen bakımındanfakir olduğu bilinen tarlalara başlangıçta Lo kg/dek. nitrojen tatbikedilmeli ve Temmuz ayından başlamak üzere Ağustos sonuna kadar10-15 gün ara ile alınacak sap numunelerinin analiz neticeleri kritikseviye ile mukayese edilmelidir. Şayet bu devrede erken bir zamanda sap nitrat-nitrojeni kritik seviye civarına (1000 ppm)düşerse yeniden5 kg/dek. nitroj~n verilmesinin uygun olacağı ve ikinci defa tatbik edilenbu nitrojene kaşı da bir mahsul artışının olabileceği düşünülebilir.Eğer bu d~vrede sap nitrat-nitroit-ni 1000 ppm den fazla ise yenidennitrojen veriTmesine lüzum olmadığı söylem..bilir. Nitrojen bakımındanzengin olduğu bilinen tarıalara ise başlangıçtci hiç nitrojen verilmemelidir.AN INVESTIGATION ON USING AS A GUIDE OF THE PLANT ANALYSIS FOR THE DETERMINING OF THE NITROGEN AND PHOSPHORUS REQUIREMENT OF SUGAR BEET IN ERZURUM CONDITIONSThis research was designed touse the plant analysis as a guide forsugar beet fertilization with N and Punder Erzurum conditions. The researchconsisted of the field experimentsand laboratory analysis and extendedfor three years, begining from 1967.The critical nitrate-nitrogen concentrationwas found as 1000 ppm bythe study conducted in 1967. But critica]phosphate-phosphorus level couldnot be obtained in the experirnentscarried out in 1967 and 1968.CriticaJ NO3-N level that establishedas 1000 ppm in 1967, was usedas a guide to help fertilize sugar beetwith N more efficientJy. The effectsif the appIications of N at plantingtime and midseason to the NO rNcontent the petiole saınples and onthe yields were investigated, by sub·sequent sampIing at about 15 dayslntervals. These experimentswere car-] 18ried out in the Atatürk Universityfarm area from 1968 to 1969 and atDadaş viUage in 1969.The conclusions drawn from thisresearch are as follows: The soils containinglow amounts of N should begiven 10 kg. of N per dekar at plantingtime. And NO)-N content of thepetiole collected by subsequently at10-15 days intervals. begining fOLjuly to end of August should be comparedwith the critical value. ._---If, NO3-N c~.!!.t~.I1İ---of----the"-'peiıoi;;samplesdrops to 1000 ppm at a-earlypart· of this period addition of 5 kg. of.N/Dek. may be beneficial to the beetsand thus improve yield and profiLIf petiole analysis indicates the NO-3N concentration above 1000 ppm additionof N to the soi! at midseasonseems to be unnecessary. No N shouldbe given to the soils at pıanting time,if the soils are known to be -high inN contents.
Anahtar Kelimeler:

-