BUĞDAY VE KURAKLIK STRESİ
ÖZET: Dünyada buğday üretim ve verimliliğini sınırlayan en önemli faktörün kuraklık olduğukabul edilmektedir. Kuraklığa maruz kalan bir bitkinin yaşamını devam ettirebilmesi ve ürün verebilmesi,fizyolojik ve genetik esasları henüz yeterince anlaşılamamış olan çok karmaşık mekanizmalar sayesindegeçekleşebilmektedir. Bu mekanizmalar kuraklıktan kaçma, kuraklıktan korunma ve kuraklığa tolerans şeklindesınıflandırılmaktadır. Kuraklıktan kaçma, kurak dönemin başlangıcından önce çiçeklenme ve döllenme gibihassas dönemlerin atlatılması veya bitkinin hayat devresini tamamlamasıdır. Kuraklıktan korunma, topraktanem yetersizliği durumunda bitkide yüksek su potansiyelinin devam ettirilmesine yardımcı olan birmekanizmadır. Kuraklığa tolerans ise, bitki bünyesinde su stresi bulunması durumunda bitkinin yaşamınısürdürmesi ve ürün vermesini sağlayan mekanizmadır.Genellikle çiçeklenmeye yakın dönemde başlayıp tane dolum döneminde etkisini artıran kuraklıkstresi, tane sayısı ve tane ağırlığı üzerindeki olumsuz etkilerinden dolayı buğday verimini sınırlandırmaktadır.Bununla birlikte, farklı fizyolojik ve morfolojik karakterlere sahip bazı buğday genolipleri, kurak şartlara iyi adapte olabilmekte ve yüksek verim sağlayabilmektedirler. Bu makalede, ilgili araştırma sonuçlarındanyararlanarak, kurak koşullarda dahi buğdayın gelişmesini ve ürün sağlamasını etkileyen mekanizmalar;kuraklıktan kaçma, kuraklıktan korunma ve kuraklığa tolerans olmak üzere üç başlık allında incelenerek,kuraklık stresinin buğday gelişmesi ve verimi üzerindeki etkileri açıklanmaya çalışılmıştır.
