SİNANOĞLU’NUN ÜMÎDÜ’L-MÜZNİBÎN ADLI ESERİ VE ESERDE VESİLETÜ’N-NECÂT’IN İZLERİ

Mevlit edebiyatımızda Hz. Muhammed’in doğumunun, miraç, hicret, vefat hadiselerinin anlatıldığı mesnevi olarak bilinmektedir. Türk Edebiyatında sevilerek okunan bir tür olmuştur. Onlarca müellif bu türde eserler vermiş olmasına rağmen en bilineni Süleyman Çelebi’nin halk arasında mevlit olarak da bilinen Vesîletü’n-Necât’ıdır. Vesîletü’n-Necât yazıldığı dönemden itibaren kendisinden sonra yazılan bu türdeki pek çok eser üzerinde etkisini göstermiştir. Bunlardan biri de Ümîdü’l-Müznibîn’dir. Ümîdü’l-Müznibîn Sinanoğlu tarafından H.883/ M.1478’de yazılmış mevlit türünde bir eserdir. Eserin müellifi hakkında kaynaklarda yeterli bilgi yoktur. Ümîdü’lMüznibîn’in dili sade, anlaşılır, süssüz ve yalındır. Kullanılan kelimeler yönüyle eser Eski Anadolu Türkçesi özelliklerini yansıtmaktadır. Eserin, çoğu Milli Kütüphanede olmak üzere pek çok yazma nüshası bulunmaktadır. Nüshasının çokluğu halk arasında sevilerek okunduğu fikrini vermektedir. Eserde Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-Necât adlı mevlidinin etkileri bazı beyitlerde açıkça hissedilmektedir. Çalışmanın amacı hem Ümîdü’l-Müznibîn’i tanıtmak hem de eserde Vesîletü’n-Necât’ın etkilerini tespit etmektir.

Anahtar Kelimeler:

Mevlit, Sinanoğlu, Ümîdü’lMüznibîn, Vesîletü’n-Necât

Mevlit is known as mesnevi in which the incidents of the Prophet Mohammed’s birth, ascension, hejira and death are narrated. It’s a genre that’s fondly read in Turkish literature. Although several writers have produced works in this genre, the most known of them is Suleyman Celebi’s Vesîletü’n-Necâtthat’s called people as Mevlit as well. Since the time it was written Vesîletü’n-Necât has be come influential on many other works of this genre written after it. One of these works is Ümîdü’lMüznibîn. Ümîdü’l-Müznibîn is a work written by Sinanoğlu in 883/1478 in the genre of mevlit. There is not enough information about the author of the work. The language of it is simple, clear and plain. It represents the peculiarities of the Old Anatolian Turkish from the aspect of the words used. The work has many copies most of which are in National Library. The fact that it has many copies suggests that it was popular among the people. The affects of Vesîletü’n-Necât by Suleyman Celebi are felt in some couplets. The purpose of this study is to introduce Ümîdü’lMüznibîn and to determine the affects of Vesîletü’n-Necât on the work.

Keywords:

Mevlit, Sinanoğlu, Ümîdü’l-Müznibîn, Vesîletü’n-Necât,

PDF

___

AKDAĞ, Soner. Süleyman Çelebi’nin Mevlidi Üzerine, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 36, (2008): 81-98.

AKSOY, Hasan, ‚Eski Türk Edebiyatı’nda Mevlidler‛, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi , İstanbul, (2007) C.V, S. 9.

ALYILMAZ, Semra. Mevlit ve Türk Edebiyatında Mevlit türü, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 13, (1999): 195-202.

CEYHAN, Adem Süleyman Nahifinin Mevlidü’n-Nebi Mesnevisi, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 14,(2000): 89-141.

EKİNCİ, Ramazan. Erzurumlu Osman Sirâceddin ve Mevlid-i Şerîfi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 9, Sayı 2 (2011) s.262-289.

KARAHAN, Leyla. Türk Dili Üzerine İncelemeler, Ankara: Akçağ Yayınları, 2011.

KÖKSAL, M. Fatih. Mevlid-nâme, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2011.

MAZIOĞLU, Hasibe. Yeni Mevlid Metinleri, I. Türk Dili Bilimsel Kurultayına Sunulan Bilimsel Bildiriler (Ankara, 27-29 Eylül 1972) Ankara: Türk Dil Kurumu 1975, s.73-95.

OKİÇ, M. Tayyib ‚Çeşitli Dillerde Mevlidler ve Süleyman Çelebi Mevlidi’nin Tercemeleri‛, Atatürk Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi , Erzurum, (1975) S. I, s. 17-24.

PEKOLCAY, Necla. Türkçede Mevlid Metinleri, İÜ Edebiyat Fak. Doktora Tezi, İstanbul: 1950.

Süleyman Çelebi, Mevlid (Haz. F.Kadri Timurtaş), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1970.

YAZAR, Sadık. Cismi ve Mevlidi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1/2 (Kış 2008). 485-515. http://193.255.138.2/takvim.asp (16.04.2012) https://www.yazmalar.gov.tr/detayli_arama.php (16.04.2012)