MARTIN HEIDEGGER'İN "VARLIK VE ZAMAN"I EKSENİNDE BOĞAÇ HAN VE TEPEGÖZ HİKÂYELERİ

Metot, ilmî her sahada zaruretinden şüphe duyulmayan bir gereksinim arz eder. Bu gereksinim, edebî sahada, anlatının belirli bir eksende yorumlanması ve dolayısıyla metnin alt ve arkaik yapısına nüfuz edilebilmesi ihtiyacıyla beraber oldukça renkli bir profil çizer. Dünyanın mikro düzeye indirgenmiş bir biçimi olarak da adlandırılabilecek olan anlatı, bu yönüyle farklı bakış açıları dâhilindeaçıklanmaya ve incelenmeye çalışılmaktadır ve bu uğraş anlatının çok yönü olması nedeniyle geniş bir yayılım alanı inşa eder. Türk anlatı geleneğindeki yeri ve önemi tartışılmaz bir biçimde kendisi tarafından kanıtlanmış olan Dede Korkut Kitabı, işbu geniş bir yayılım alanı, tek tip bir yönelim dâhilindeinşa edilmemiş olması dolayısıyla farklı yöntemlerin ışığında ele alınıp değerlendirilebilir.Bu çalışmada, XX. yüzyılda Varlık Felsefesi tarihinin seyrini değiştiren, bireye ve bireyin işlevselliğini ortaya koymasında oldukça kabul görmüş ve geliştirilmekte olanbir teori olarak Heidegger'ın Varlık ve Zamanadlı çalışması, birey ve otantik olma edimi çerçevesinde Dede Korkut Kitabı'na uyarlanmaya çalışılmıştır. Böylelikle, görünürde temel olarak kahramanlık ve kurtarma motifinin millî değerler etrafında şekillendiği Dede Korkut Kitabı, modern ve günlük dünyayauyarlanabilirbirfelsefiteoriekseninde irdelenecektir. Böylelikle söz konusu eser, yönelim, zaman, kahraman ve kahramanın kendini gerçekleştirme ideali ekseninde açıklanmaya çalışılacaktır.

BOĞAÇ HAN AND TEPEGÖZ STORIES WITH IN THE FRAME WORK OF MARTIN HEIDEGGER'S "BEING AND TIME"

Method supplies a requirement which is indicated for all the departments ofscience.Thisrequirementcomesupwithamulti-facedframein department of literature due from interpreting the narrative and so grasping infrastructure and archaic structure of the text. Narrative which isseen as a micro-leveled world can be examined and explained with in the frame work of different perspectives. This exertion builds a wide expansion area because of narrative's multidirectional structure. Book of Dede Korkutwhich proved its own importance and value in Turkish narrative system can be examined with in the frame work of different methods for itself not being built aroud a monotype orientation.In this study, Being and Timewhich is written by Martiın Heidegger, changes course of history of philosophy, recognized with the aspects of evaluating individual and functionality of individual, will be adapted to Bookof Dede Korkutwith the aspects of individual and being authentic. Thus Book of Dede Korkutin which seemingly based on heroism and rescue motif and shaped around national values will be examined with in the frame work of a philosophical theory which can be adapted to daily and modern life. Thence mentioned work will be analyzed aroud orientation, time, hero/ heroine and idea of self-realization.

___

  • Aristoteles, Augustinus, Heidegger. (1996). Zaman kavramı. çev. Saffet Babür. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Bolay, S. H. (2013). Felsefe doktrinleri ve terimleri sözlüğü. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Boyraz, Ş. (2008). Sözlü anlatının sürekliliği üzerine düşünceler. Folklor / Edebiyat 54, 105- 118.
  • Çüçen A. K. (2012). Martin Heidegger: varlık ve zaman. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
  • Çüçen A. K. vd. (2009). Varlık felsefesi. Bursa: Ezgi Kitabevi. age., s. 28.
  • Ergin, M. (2009). Dede Korkut kitabı 1. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Güvenç, A. Ö. (2014). Halk anlatılarının yeniden yazımı sürecinde Basat'ın Tepegöz'ü öldürmesi hikâyesi (1923-2013). Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Hançerlioğlu, O. (1975). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Heidegger, M. (1999). Being and time. çev. John Macquarrie - Edward Robinson. Oxford: Blackwell Publishing.
  • Heidegger, M. (2001). Varlık ve zaman üzerine. çev. Deniz Kanıt. Ankara: A Yayınevi.
  • Heidegger, M. (2003). Metafizik nedir? çev. Mazhar Şevket İpşiroğlu - Suut Kemal Yetkin. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Heidegger, M. (2013). Sanat eserinin kökeni. çev. Fatih Tepebaşlı. Erzurum: Babil Yayınları.
  • Hofstadter, A. ve Richard, K. (1974). Philosophies of art and beauty, selected readings in aesthetics from plato to Heidegger. Chicago: University Of Chicago Press.
  • Janet, P. ve Gabriel, S. (1978). Metâlib ve mezâhi metafizik ve ilâhiyât. çev. Elmalılı M. Hamdi Yazır. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım.
  • Karakaş, R. (2013). Dede Korkut hikâyelerinde tutsaklıktan kurtarma motifi ve bey oğulları arasındaki ilişki. Turkish Studies, Volume 8(1), 1867-1879.
  • Kierkegaard, S. (2004). Kaygı kavramı. çev. Vefa Taşdelen. Ankara: Hece Yayınları.
  • Köktürk, M. ve Arslan, M.(1999). Halkbiliminde teori ve yöntem arayışları. Millî Folklor 41, 14-28.
  • Ötken, K. H. (2004). Heidegger kitabı. İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • Ötken, K. H. (2004). Heidegger'in varlık ve zaman'daki ölüm çözümlenmesi. Cogito 40, 122- 155.
  • Pögeller, O. ve B. A. (1994). Heidegger üzerine iki yazı. çev. Doğan Özlem. Ankara: Gündoğan Yayınları.
  • Savaşır, İ. (2007). Modernliğin vicdanı. İstanbul: Kanat Kitap.
  • Steiner, G. (1996). Heidegger. çev. Süleyman Kalkan. Ankara: Vadi Yayınları.
  • Yıldız, L. (2006). Martin Heidegger'in varlık ve bilim anlayışı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.