Kırgız Türklerinde evlilik ve buna bağlı inanışlar

Diğer Türk boylarında olduğu gibi Kırgızlarda da aile, evlenme ile başlar. Kırgızlar “aile küçük devlet” düşüncesine bağlıolarak, soyun devamı ve akrabalık ilişkilerinin güçlenmesi için çocuklarını evlendirirler. Türk kültürünün bütünlüğü, Kırgız aile kurumunda da ön plana çıkar. Evlenme biçimlerini, Kırgızların hayat şartları, gelenekleri, örf ve adetleri belirler. Bu makalede Kırgızlarda başlık parası başta olmaküzere, evlenme türleri, gelenek ve görenekler, çeşitli ritüeller ve bunlara bağlı arkaik unsurlar ile evliliğe dayalı akrabalık adlarına yer verilmiştir.

Marriage and relevant believes ın Kyrgyz Turks

As in other Turkish tribes, the family starts with marriage in the Kyrgyz. Related to the view that family is the small state, the Kyrgyz make their children marry for permanence of lineage and strengthening relative ties. Coherence of Turkish culture becomes prominent also in Kyrgyz family. Life conditions, traditions and customs of the Kyrgyz determine their marriage forms. In this article, marriage types, particularly bride price, traditions and customs, various rituals, related archaic elements and kindred names based on marriage are included.

___

  • ABDULDAEV, E, İSAEV, D. Kırgız Tilinin Tüşündürmö Sözdügü, Frunze: Mektep Yayın- ları, 1969. ABRAMZON, S. M. “Kirgizı i İh Etnogenetiçeskie i İstoriko – Kulturnıe Svyazı. Lening- rad: Nauka Yayınları, 1971. ABRAMZON, S. M. Kırgızdardın cana Kırgızstandın Etnografyalık Tarıhıy Bulaktarı, Bişkek: Fond – Soros Yayınları, 1999. AKMATALİEV, A. Kırgızdın Köönörbös Döölöttörü I. Bişkek: Şam Yayınları, 2000. AKMATALİEV, A. Kırgızdın Köönörbös Döölöttörü, II. Bişkek: Şam Yayınları, 2011. AKMATALİEV, A. Baba Saltı, Ene Adebi. Bişkek: Şam Yayınları, 1993. AKMATALİEV, A. Kırgız Folkloru ve Tarihi Kahramanlar, Ankara: AKM Yayınları, 2001. ALIMBEKOV, A. Kırgız Etnopedogogikası, C. I. Bişkek: Kırgızstan Yayınları, 1996. BALAMAN, A. R. Evlilik Akrabalık Türleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002. BİÇURİN, N. Sobraniye Svedeniy o Narodah, Obitavşih i Sredney Azii v DrevniyeVreme- na, Leningrad: Moskva AN SSSR Yayınları, 1950. BORATAV, P. N. 100 Soruda Türk Folkloru, İstanbul: Gerçek Yayınları, 1994. CUSUPOV, K. Kırgızdar. Bişkek: Kırgızstan Yayınları, 1991. El ADABİYATI Serisi, C. 29, Bişkek: Şam Yayınları, 2003. El ADABİYATI Serisi, C. 3, Bişkek: Şam Yayınları, 1997. ERGİN, M. Dede Korkut Kitabı, C. I. Ankara: TDK Yayınları, 1964. İBRAGİMOV, M. Kırgız Makal – Ilakap, Uçkul Sözdörü. Karabalta: Salam Yayınları, 2005. İNAN, A. Tarihte ve Bugün Şamanizm, Makaleler ve Araştırmalar, Ankara: TDK Yayınla- rı, 1972. KASIMBEKOV. T. Sıngan Kılıç, Bişkek: Kırgızstan Yayınları, 1998. KIRGIZ ADABİYATININ TARIHI, C I. Bişkek: Şam Yayınları, 2004. KIRGIZ ADABİYATININ TARIHI, C. II. Bişkek: Şam Yayınları, 2004. KIRGIZ ADABİYATININ TARIHI, C. III. Bişkek: Şam Yayınları, 2004. MANAS. 1. Kitep. Frunze: Kırgızstan Yayınları, 1984. NACİYE. Y. Manas Destanı ve Kırgız Kültürü İle İlgili Tespit ve Tahliller. Ankara: TDK Yayınları, 1995. ÖGEL, B.Türk Mitolojisi. C. II. Ankara, TTK Yayınalrı, 1995, s. 316. ÖRNEK, S.V. Türk Halk Bilimi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1995. POLAT, K. Beşikten Mezara Kırgız Türkeri’nde Gelenek ve İnanışlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2005. RADLOFF, W. Proben, c. V. Sankt – Peterburg,1885. SEMETEY. I. Kitep. Bişkek: Şam Yayınları, 1995. SEMETEY. II. Kitep. Bişkek: Şam Yayınları, 1995. SEMETEY. III. Kitep. Bişkek: Şam Yayınları, 1995. TABIŞALİYEVA, A. Otrajeniye vo Vremeni. Bişkek: Kırgızstan Yayınlar,1998. TURKMENSKO – RUSSKİY SLOVAR. Moskva: Sovetskaya Ensklopediya Yayınları, 1968.