ERZİNCAN AĞIZLARINDAKİ OTUR-LAN- VE SUVAR-LAN- ÜZERİNE

Türkçede konuşma dilinin etkisi ya da örnekseme / bulaşma / analoji vb. nedenlerden dolayı bazı eklerin normal kullanımlarının dışına çıktıkları, bunlardan bazılarının sadece ağızlarda bulunduğu, bazılarının da standart dilde yer bulduğu bilinen bir durumdur. Erzincan ve yöresi ağızlarında da bu tür kullanılışlarla karşılaşmaktayız. otur-lan- ve suvar-lan- fiilleri bunlardan bazılarıdır. otur- ve suvar- fiilleri isimden fiil türeten +lAn- ekini almaktadırlar. Bu normal şartlarda olmaması gereken bir durumdur. Çünkü +lAn- birleşik eki Türkçede isim kök ve gövdelerine gelen bir ektir. Ancak Erzincan ağızlarında bu türlü kullanılışlara rastlamaktayız. Bu çalışmada Erzincan ve yöresi ağızlarında sıklıkla rastladığımız bu tür kullanılışlar ele alınacak ve bunların sebebi ortaya konulacaktır.

ON ERZİNCAN DIALAECTS OTUR-LAN- AND SUVAR-LAN

It is widely known that the effect of spoken Turkish, due to analogies, some affixes are misplace or misused and these mistakes are found sometimes in dialects or some are heard in standard Turkish. These types of usages are encountered in dialectes used in Erzincan or in the vicinity of Erzincan. The verbs otur-lan- and suvar-lan are two of them. Otur- and suvar- take the suffix +lan-, which makes gerund. This type of usage is not seen in standard language because +lan- is used with nouns base and stem. However, we often see the use of this affix in Erzincan dialect. The present study is to reveal such usages frequently seen in Erzincan dialect of Turkish and in the vicinity of Erzincan and the reason for such usages will be questioned.

___

  • Ata, A. (1998). Nehcü'l Feradis III Dizin-Sözlük. Ankara: TDK Yay.
  • Clauson, Sir Gerard (1972). An Etymological Dictionary of Pre - Thirteenth - Century Turkish, Oxford.
  • Derleme Sözlüğü (1993). 2. bs., Ankara: TDK Yay.
  • Ercilasun, A. B. (2004). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yay.
  • Ercilasun, A. B., Akkoyunlu, Z. (2014). Dîvânu Lugâti't-Türk, Ankara: TDK Yay.
  • Gemalmaz, E. (1995). Erzurum İli Ağızları, 2. bs., Ankara: TDK Yay.
  • Gülensoy, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözlüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, Ankara: TDK Yay.
  • Kara, R. (1996). Erzincan Masalları. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), II. C.
  • Karaağaç, G. (2012). Türkçenin Dil Bilgisi. Ankara: Akçağ Yay.
  • Karaağaç, G. (2013). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yay.
  • Özkan, N. (1999). "İsme Gelen Ekleri De Alabilen Bir Fiil Gövdesi: belir-" , TDAY Belleten. Ankara: TDK Yay.
  • Sağır, M. (1995). Erzincan ve Yöresi Ağızları. Ankara: TDK Yay.
  • Tarama Sözlüğü (1996). Ankara: TDK Yay.
  • Topaloğlu, A. (1989). Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Yay.
  • Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK Yay.
  • Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual.
  • Yavuzarslan, P. (2015). Kamus-ı Türkî, 2. bs., Ankara: TDK Yay.