Saliha KODAY, Zeki KODAY, Yusuf KIZILKAN

Siirt İlinde Bir Mesken Kültürü: Cas Evleri

Öz Kültür ve tarihi dokunun bir göstergesi olan meskenler, geçmişten günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Siirt iline özgü cas evlerinin yapı malzemesi olan cas harcı; alçı taşının öğütülerek pişirilmesiyle elde edilmektedir. Cas evleri hâlen konut olarak kullanılan evlerdir. Ekonomik faaliyetlerin artması ve ulaşımın gelişmesi birlikte yapı malzemelerinin çeşitlenmesi, mesken tiplerini modern hale getirilmiştir. Günümüzde cas evlerinin değişikliğe uğraması, bu meskenleri doğal yapısından uzaklaştırmıştır. Cas evleri, yöre halkının ekonomik faaliyetlerini yansıtan özelliklere sahiptir. Yapı planları, uğraşılan ekonomik geçim kaynağı türüne göre inşa edilmiştir. Ailelerin kültürel özellikleri, nüfus yapısı ve aile büyüklüğü; ikamet edilen cas evinin büyüklüğüne ve oda sayısına etki etmektedir. Kültürel çeşitlilik açısından doğal yaşamın göstergesi olan cas evleri, kültürel bir miras olarak algılanmalı, turizm açısından korunup gelecek nesillere aktarılarak değerlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Siirt ili, Cas evi

PDF

___

Arınç, K., (2013). Doğal, İktisadî, Sosyal ve Siyasal Yönleriyle Türkiye'nin İç Bölgeleri (I. Baskı). B.A.M, Coğrafya Araştırmaları Serisi No: 103, Erzurum.
Arınç, K., (2016). Doğal, İktisadî, Sosyal ve Siyasal Yönleriyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri (II. Baskı). B.A.M, Coğrafya Araştırmaları Serisi No: 106, Erzurum.
Avcı, M., (2005). "Çeşitlilik ve endemizm açısından Türkiye'nin bitki örtüsü". İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, 13(1), 27-55.
Birinci, S., Kaymaz, Ç.K. Camcı, A. (2017). "Kültür Turizmi Açısından Harran İlçe Merkezi ve Geleneksel Kubbe Meskenleri (Şanlıurfa) Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish, 93- 118.
Bozkurt, S. G., (2012). "19. yy da Osmanlı Konut Mimarisinde İç Mekân Kurgusunun Safranbolu Evleri Örneğinde İrdelenmesi". Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University| İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 62(2), S:37-70.
Bulut, İ., Ertürk, M., Özoğul, B.(2016). "Kırsal Konut Ekolojisi Açısından Geleneksel Sorgun Köy Evleri", Uluslararası Bozok Sempozyumu, (4.),297-314
Çambel, H., & Braidwood, R. J., (1980). Prehistoric research in southeastern Anatolia. Edebiyat Fakültesi Basimevi. İstanbul
Doğanay, H., & Alım, M., (1994). Türkiye beşeri ve ekonomik coğrafyası. Gazi Büro Kitapevi, Ankara.
Erinç, S., Tunçdilek, N., (1952). "The agricultural regions of Turkey". Geographical Review, 42(2), S:179-203.
Koday, S., Koday, Z., Karakuzulu Z., (2001) "Van-Hakkâri-Şırnak ve Siirt Arasında Coğrafi Gözlemler", Doğu Coğrafya Dergisi 7(6), S:105-121
Koday, S., (1995). "Dadaşköy Meskenlerinin Coğrafi Şartlarla lişkisi". Atatürk Üniv. Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi, (21), S:25-39.
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Yayınları 2015
Sönmez, M. E., (2012). "Tillo (Siirt) İlçesi'nin kültürel turizm potansiyeli". Türk Coğrafya Dergisi, 59.
Sözer, A. N., (1984). "Güneydoğu Anadolu'nun Doğal Çevre Şartlarına Coğrafi Bir Bakış". Ege Coğrafya Dergisi, 2(1) S:8-30
Tanoğlu, A., (1969). Beşeri coğrafya: Nüfus ve yerleşme. İstanbul Üniversitesi.
Tonguç, S., (2011). Unutulmuş Diyarlar Siirt ve Tillo.
Tunçdilek, N. (1956). "Eskişehir Bölgesinde Mesken Tiplerine Toplu Bir Bakış". İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Dergisi. Cilt:2, S:92-106. İstanbul
Tunçdilek, N. ,(1967). Türkiye İskân Coğrafyası, Kır İskânı (Köy-Altı İskân Şekilleri), İÜ Ed. Fak. Yay, 1283.
Zaman, M., Güner, İ., Bulut, İ., Özdemir, N., Kılıçarslan, A., Özdemir, T., & Gökmen, B.,(2010). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
www.google.com(Son erişim tarihi:29.06.2016)
www.hakikibittimsabunu.com(Son erişim tarihi:24.07.2016)
www.mgm.gov.tr(Son erişim tarihi:19.10.2016)
www.mta.gov.tr(Son erişim tarihi:01.12.2016)
www.mta.gov.tr(Son erişim tarihi:23.11.2016)