Modern Dünyada Mutluluk: John Stuart Mill’in Faydacı Etiği

Modernlik, insan eylemleri ve dünya düzeni arasındaki ilişkiyi açıkça ortaya koyabilecek olan rasyonalite ve yüzünü dünyaya dönmeyi nasihat eden sekülariteyi esas alarak geçmişten ve gelenekten tamamen kopuşu müjdeleyen yeni düzenin ifadesi olarak zikredilir. Yeni düzen, içi tamamen boşaltılmış bir zihinden hareket etmek suretiyle ve bilim, akıl, ilerleme eksenli olarak insana yepyeni, kolay, düzenli ve dolayısıyla mutlu bir yaşam sunmayı vadeder. Bu nedenle modernleşme süreci içinde insan yaşamını ilgilendiren her alan değişimin hedefinde yer alır. Aydınlanmış aklı ile her şeyin üstesinden gelebileceğini düşünen modern insan kendisi için modern çağın gereklerine uygun yeni sosyal, ekonomik ve hatta ahlâkî sistemler inşa eder. Bu çalışma ile amacımız, modern dünyada inşa edilen sistemlerden biri olan, kökenlerini antik çağa kadar geri götürebilsek de yenidünya düzeninde farklı bir kimlik ile ortaya çıkan faydacı etiği değerlendirebilmek ve modern dünyadaki yerini ortaya koyabilmektir. Modern dönemdeki en uzun soluklu görüşlerden biri olan ve bizim J. S. Mill merkezli olarak ele almaya çalışacağımız faydacı düşünce açısından mutluluk, en yüksek sayıda insanın mutluluğudur, son gaye olarak arzu edilendir ve haz biricik değer ölçütüdür.

Modernity is mentioned as an expression of the new order which heralds the complete break from the past and tradition on the basis of secularism that advice returning the face to the world and rationality capable of revealing explicitly the relation between human actions and world order. The new order promises to offer to human a quite new, easy, regular and that is a happy life by means of deriving from a completely emptied intellect and basing on science, mind, and development. Therefore, within this modernization process, each field related to human life is at the target of change. Modern human beings build new social, economic, and even ethical systems for themselves in accordance with the needs of the age thinking that they can overcome everything with their enlightened mind. Our purpose with this study is to able to assess and determine the place of utilitarian ethics on the modern world which is one of the systems built in modern world and appears with a new identity in the new world order, though, we can date it back to the antique age. In terms of utilitarian ethics, one of the most long-termed views and which we deal with on the basis of Mill, happiness is the happiness of the greatest number of people, is desired as the last goal and pleasure is the only value criterion

___

Akarsu, B. (1982). Ahlâk Öğretileri. İstanbul: Remzi Kitapevi.

Cevizci, A. (2002). Etiğe Giriş. İstanbul: Paradigma.

Cevizci, A. (2011). Felsefe Tarihi (Thales’ten Baudrillard’a). İstanbul: Say Yayınları.

Cevizci, A. (2001). 17. Yy. Felsefe Tarihi. Bursa: Asa Kitapevi.

MacIntyre, A. (2001). Etik’in Kısa Tarihi. (Çev. Hakkı Hünler–S. Zelyut Hünler). İstan- bul: Paradigma.

Mill, J. S. (1986). Faydacılık. (Çev.: Nazmi Coşkunlar). İstanbul: Milli Eğitim Basıme- vi.

…………….. (1978 [1859] ). On Liberty. (Edited, with an introduction by Elizabeth Rapaport). Indianapolis and Cambridge: Hackett Publishing Com.

Özlem, D. (2004). Etik. İstanbul: İnkılap Yayınları.

Sena, C. (1970). İnsanlar ve Ahlâklar. İstanbul: Okat Yayınevi.

Thilly, F. (2007). Çağdaş Felsefe. (Çev.: İbrahim Şener). İstanbul: İzdüşüm Yayınları.

Ülken, H. Z. (1946). Ahlâk. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.