Türkiye’nin enerji açığı sorunu ve çözümüne yönelik arayışlar

Türkiye’nin büyüyen ekonomisine ve değişen sosyoekonomik yapısına paralel olarak enerjiye olan ihtiyacı da artmaktadır. Artan enerji ihtiyacına karşılık enerji üretiminin aynı oranda artırılamaması, enerji açığı gibi önemli bir sorunu gündeme getirmektedir. Bu bağlamda, ülkemizin enerji ihtiyacında %70’lerin üzerinde ve giderek artan bir dışa bağımlılığın söz konusu olması, enerji açığının nedenli önemli ve çözülmesi gereken öncelikli bir sorun olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada, Türkiye’nin genel enerji dengesi, üretim düzeyi ve tüketim değerleri bağlamında değerlendirilerek, Türkiye’nin enerji açığı sorunu genel hatlarıyla ortaya konulmaktadır. Ayrıca çalışmada, enerji açığının giderilmesine yönelik çözüm önerileri sunularak literatüre katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Turkey’s problem of energy deficit and recommendations for its solution

Turkey’s energy need has been increasing in parallel with the changing socio-economic structure and its growing economy. Failure to increase energy production equally, corresponds to increasing energy demand, brings up an important issue as energy deficit. In this context, especially considering our country’s energy need being above 70% and growing its dependence on foreign, the energy deficit is a very important and primary problem that have to be solved. In this study, general energy balance of Turkey is evaluated in terms of the level of production and consumption and the issue of Turkey's energy deficit is revealed in general terms. Also in the paper, it is aimed to contribute to the literature, presenting solution proposals for the deficit.

PDF

___

Akpınar, A., Kömürcü, M.I. ve Kankal, M. (2009), “Türkiye’de Hidrolik Enerjinin Durumu ve Geleceği”, Türkiye 11. Enerji Kongresi, 21-23 Ekim 2009, İzmir, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi.
Atılgan, İ. (2000), “Türkiye’nin Enerji Potansiyeline Bakış”, [An Outlook to Turkish Energy Potential], Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 15(1), ss.31-47.
Aydın, L. (2011), “Türkiye’nin Enerji Açığı Sorunu ve Çözüm Önerileri”, Stratejik Düşünce Enstitüsü, SDE Analiz. (15/03/2013), http://www.sde.org.tr/userfiles/file/Enerji%20Acigi%20Sorunu%20Ana liz.pdf
Bilginoğlu, M. A. (2012), “Türkiye'nin Enerji Sorunları ve Çözüm Arayışları”, Erciyes Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi (ERUSAM), 29.03.2012 Tarihli Sunum Metni, Kayseri: ERÜ Basın Yayın.
Büyükmıhçı, M. K. (2006), “Enerji Verimliliğine Bakışımız ve Yasal Düzenlemelerimiz”, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, Türkiye 10. Enerji Kongresi, İstanbul, 27-30 Kasım, ss.1-9.
Çengel, Y. (2001), “Dünyada ve Türkiye’de Jeotermal, Rüzgâr ve Diğer Yenilenebilir Enerjilerin Kullanımı”, (ed) Şükrü Su, Yenilenebilir Enerji Kaynaklan Sempozyumu ve Sergisi, (1-12), MMO Yayın No: E/2001/275, Ankara: TMMOB Makina Mühendisleri Odası.
Dalkır, Ö. ve Şeşen, Ş. (2011), Çevre ve Temiz Enerji: Hidroelektrik, Ankara: Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.
DEK-TMK (2009), “Enerji Raporu 2009”, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Yayınları, Yayın No: 0019/2011, Ankara: Poyraz Ofset.
DİKA (2010), Enerji Raporu, T.C. Dicle Kalkınma Ajansı. (28/03/2013), http://www.dika.org.tr/upload/archive/files/enerji_raporu.pdf Doğanay, H. (2011), Türkiye Ekonomik Coğrafyası, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
DSİ (2011), “Hesler Olmazsa Olmazdır”, Su Dünyası Dergisi, (98), ss.36-39.
ECSSD (2011), Türkiye’de Enerji Tasarrufu Potansiyelini Kullanmak, No: 52210-TR, Dünya Bankası.
EİE (2013), Enerji Tasarrufu Çalışmaları. (04/02/2013), http://www.eie.gov.tr/eie- web/turkce/en_tasarrufu/konut_ulas/bina_ulas.html
Eniş, A. (2003), “Enerji Politikaları ile Yerli, Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları”, TMMOB Türkiye IV. Enerji Sempozyumu, 10-12 Aralık, Ankara: TMMOB, ss.295-324.
EPDK (2011), Kayıp Kaçak Bedeline İlişkin Duyuru: 07.12.2011. (11/06/2013), http://www.epdk.gov.tr/documents/tarifeler/duyuru/kayipkacak/kayip_k acak.doc
Ergün, S. ve Özkara, Y. (2012), “Enerji ve Verimlilik”, Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, 24(277), ss.16-19.
ETKB (2010), Enerji Verimliliği, [Güncelleme:11/08/2010]. (12/04/2013) http://www.enerji.gov.tr/index.php
ETKB (2012), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı İle Bağlı ve İlgili Kuruluşlarının Amaç ve Faaliyetleri (Mavi Kitap 2012), Ankara: Bağlı ve İlgili Kuruluşlar Dairesi Başkanlığı.
ETKB (2013), İstatistik Veri Tabanı, Ankara: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. http://www.enerji.gov.tr
GENSED (2013), “Yenilenebilir Enerji: Türkiye'nin Enerji Potansiyeli”, Ekonomi Ajandası Dergisi, 2(15), ss.23-26.
İBB (2013), “Enerji Verimliliği”, İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (04/02/2013), www.ibb.gov.tr/sites/aydinlatmaenerji/Pages/EnerjiVerimliligi.aspx
Kavak, K. (2005), “Dünya’da ve Türkiye’de Enerji Verimliliği ve Türk Sanayide Enerji Verimliliğinin İncelenmesi”, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı, Yayın No: DPT-2689.
Kavrakoğlu, İ. (1981), Ülke Ekonomisinde Enerji Sorunu ve Çözüm Yolları, Yayın No: 8, İstanbul: İstanbul Sanayi Odası.
Krugman, P. and Robin W. (2010), Microeconomics (for AP), New York: Worth Publishers.
Mankiw, N. G. (2010), Macroeconomics, 7th edition, New York: Worth Publishers.
MMO, (2012), “Türkiye’nin Enerji Görünümü”, TMMOB: Makina Mühendisleri Odası, Oda Raporu, Yayın No: MMO/588, Ankara: MRK Yay.
Resmi Gazete (2005), Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (11/06/2013), http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/12/20051230-5.htm
Tamzok, N. (2005), “Kömür Rezervlerine Sahip Ülkelerde Elektrik Üretiminde Kullanılan Kaynakların Seçimi ve Türkiye’nin Konumu”, TMMOB Türkiye V. Enerji Sempozyumu, 21-23 Aralık 2005, Ankara: TMMOB, ss. 279-291.
TEDAŞ (2012), 2011 Yıllık Rapor, Ankara: Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.
TEVEM (2010), Enerji ve Enerji verimliliği Çalışmaları Raporu, Türkiye Enerji Verimliliği Meclisi.
TMMOB (2005), Enerjinin Etkin ve Verimli Kullanılmasının Ana Hatları, Ankara: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği.
TMMOB (2008), Dünyada ve Türkiye’de Enerji Verimliliği Oda Raporu, Ankara: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği.
TUREP (2012), Türkiye Rüzgâr Enerji İstatistik Raporu: Şubat 2012, İstanbul: Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği.
TÜİK (2013), İstatistik Veri Tabanı, Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). http://tuik.gov.tr
Türkmen, S. (2012), “Enerjide Tutumluluk ve Verimlilik Nasıl Olur?”, TEİAŞ E-Bülten. (04/02/2013), http://www.teias.gov.tr/eBulten/makaleler/2012/enerji%20verimliliği% 20serpil%20türkmen/enerji.html
Türkyılmaz, O. (2008), “Türkiye’de Enerji Politikalarının Değerlendirilmesi”, Enerji Söyleşileri, Ankara: TMMOB Makina Mühendisleri Odası, ss.7- 36.
World Bank (2013), The World Bank's World Development Indicators (WDI) Database. http://databank.worldbank.org/data/databases.aspx
Yazar, Y. (2010), “Türkiye’nin Enerjideki Durumu ve Geleceği”, SETA Analiz, (31), ss.1-24.