İş Sağlığı ve Güvenliği Koordinasyon Hizmetlerinin Önleyici İSG Faaliyetleri Üzerinde Etkisi: Sakarya Üniversitesi Örneği

Öz Türkiye’nin ilk bağımsız İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu olan 6331 sayılı kanun; çalışanların eğitimi, bilgilendirilmesi, sağlık gözetimleri, acil durum hazırlıkları, risk değerlendirmesi, İSG kurulu oluşturulması, İSG profesyonelleri çalıştırılması vb. önleyici tedbirlerin alınması hususunda işverenleri yükümlü kılmaktadır. Ayrıca, birden fazla işverenin olduğu yerlerde veya aynı çalışma alanını paylaşan işyerlerinde İSG konusunda koordinasyon sağlanmasını hükme bağlanmıştır. Bu çalışmada, 6331 sayılı Kanuna uyum çalışmaları kapsamında Sakarya Üniversitesi’nde yürütülen İSG planlama ve koordinasyon hizmetlerinin önleyici İSG faaliyetleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak anket tekniği kullanılmıştır. Sakarya Üniversitesinde görev yapan 220 akademik ve idari personelden toplanan veriler; açıklayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve çıkarımsal istatistiksel analiz yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Bulgular, İSG planlama ve koordinasyon hizmetlerinden duyulan memnuniyet ile önleyici İSG faaliyetlerinden duyulan memnuniyet arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif doğrusal bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca, önleyici İSG faaliyetlerinden duyulan memnuniyet bağlamında idari personel ile akademik personelin birbirinden farklı algıya sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İş Sağlığı ve Güvenliği, 6331 sayılı Kanun, İSG koordinasyonu, önleyici İSG faaliyetleri

PDF

___

Alpagut, G. (2014) “6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanununun genel esasları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 72(2), 31-45.
Anderson, J. C. ve Gerbing, D. W. (1988) “Structural equation modelling in practice: A review and recommended two-step approach”, Psychological Bulletin, 103(3), ss. 411-423.
Aulin, R. ve Capone, P. (2010), “The role of health and safety coordinator in Sweden and Italy construction industry”, P. Berret, D. Amaratunga, R. Haigh, K. Keraminiyage, ve C. Pathirage (der.), Host publication title missing, Building a Better World, World Congress 2010, publisher CIB, ss 93-106.
Bartlett, M. S. (1954) “A note on the multiplying factors for various chi square approximations”, Journal of Royal Statistical Society, 16(Series B), ss. 296-298.
Bayram, M. (2018) “Önleyici iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımları ile iş sağlığı ve güvenliği kazançları arasındaki ilişki”, Azmi Yalçın, (editör), İktisadi ve İdari Bilimler, Cilt 3, Akademisyen Yayınevi, Ankara, ss. 59-72.
Bayram, M. ve Üngan, M. C. (2017) “İSG Kanununun iş kazalarında azalma üzerinde etkisi: İmalat firmaları üzerinde bir araştırma”, Uluslararası Politik Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi, Saraybosna, Bosna Hersek, 19-22 May 2017, ss. 115-126.
Büyüköztürk, Ş. (2002) “Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı”, Eğitim Yönetimi Dergisi, 32, ss.470-483.
Chambers, H. (2017) Prevention_and_control_strategies, (27/08/2018 tarihinde https://oshwiki.eu/wiki/Prevention_and_control_strategies adresinden ulaşılmıştır).
Chin, W. W. (1998), “The partial least squares approach to structural equation modelling”, G. A. Marcoulides Editor (der.), Modern methods for business research, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ, ss. 295-336.
Coşkun, R. Altunışık, R. Bayraktaroğlu, S. Yıldırım, E. (2015) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, 8. Baskı, Gözlem, Sakarya. Cronbach, L. J. (1951) “Coefficient alpha and the internal structure of tests”, Psychometrika, 16 (3), ss. 297-334.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi - ÇASGEM (2017) Türkiye’de İş Sağlığı Ve Güvenliği Algısı Araştırma Raporu, ÇASGEM Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi İçin Teknik Destek Projesi, Uzerler Matbaacılık Tanıtım Sanayi Tic. Ltd, Ankara.
Çapık, C. (2014) “Derleme geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı”, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), ss. 196-205.
Çubukel, R. (2008) Çalısan Memnuniyeti Analizleri, İstanbul Üniversitesi, Soysal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
European Agency for Safety and Health at Work (2001) Preventing accidents at work, Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, Belgium.
Fornell, C., ve Cha J. (1994), “Partial least squares”, R. P. Bagozzi (der.), Advanced methods in marketing research, Blackwell Business, Oxford, UK, ss. 52-78.
Fornell, C., ve Larker, D. F. (1981) “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error”, Journal of Marketing Research, 18(1), ss. 39-50.
Grawitch, M.J. Trares, S. Kohler, J. M. (2007) “Healthy workplace practices and employee outcomes”. International Journal of Stress Management;14, ss.275-293.
Grigg, N.S. (1993) “New paradigm for coordination in water industry”, Journal of Water Resources Planning and Management, ASCE, 119(5), ss. 572- 587.
Gupta, A. Upadhyay, D. (2012) “Impact of Occupational Health Safety on Employee Satisfaction”, Int J Sci Res., Dec, 1(7): ss. 118-120.
Gyekye, S. A. (2005) “Workers’ Perceptions of Workplace Safety and Job Satisfaction”, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 11(3), ss. 291-302.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., ve Black, W. (1998) Multivariate data analysis, 5th ed., Prentice Hall, New Jersey.
Henseler, J., Dijkstra, T. K., Sarstedt, M., Ringle, C. M., Diamantopoulos, A., Straub, D. W., Calantone, R.C. (2014) “Common beliefs and reality about partial least squares: comments on Rönkkö ve Evermann (2013)”, Organizational Research Methods”, 17(2), ss. 182-209. doi: 10.1177/1094428114526928
Hu, L., ve Bentler, P. M. (1998) “Fit indices in covariance structure modelling: sensitivity to underparameterized model misspecification”, Psychological Methods, 3(4), ss. 424-453.
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (2016) İş Sağlığı ve Güvenliğinin Değişen ve Gelişen Yüzü İSGGM’nin Son 15 Yılı 2000 – 2015. Genel Yayın No: 55 Salmat Basım Yayıncılık Ambalaj San. Ve Tic. Ltd. Şti., Ankara.
Jha, K. N. ve Iyer, K. C. (2006) “Critical determinants of project coordination”, International Journal of Project Management, ASCE, 24(4), ss. 314- 322.
Kaiser, H. F. (1974) “An index of factorial simplicity”, Psychometrika, 39, ss. 31-36. doi:10.1007/BF02291575
Kularathna, W. K. H. U. and Perera, G. D. N. (2016) “The Impact of Safety and Health on Job Satisfaction in Selected Branches of Utility Service Supply Organization in Western Province North in Sri Lanka”, 3rd International HRM Conference, 3(1), 08th October, 2016, ss. 137-147.
Kleinbaum D. G., Kupper L. L., ve Muller K. E. (1988) Applied regression analysis and other multivariate analysis methods, PWS-Kent, Boston (MA).
Lam, E.L. (1991) “ ‘Hardwiring’ coordination among land use and transportation agencies”, Journal of Urban Planning and Development, ASCE, 117(4), ss. 168-180.
Leigh, Ann. (2018) What is the Role of a Safety Coordinator in a Company? Work - Chron.com, (28.03.2018 tarihinde http://work.chron.com/rolesafety-coordinator-company-10464.html adresinden ulaşılmıştır).
Lumpkin, G. T., ve Dess, G. G. (2001) “Linking two dimensions of entrepreneurial orientation to firm performance: The moderating role of environment and industry life cycle”, Journal of Business Venturing, 16, ss. 429-451. doi:10.1016/S0883-9026(00)00048-3
Nunes, I.L. (2017). OSH_in_general. (27/08/2018 tarihinde https://oshwiki.eu/wiki/OSH_in_general adresinden ulaşılmıştır).
Omusulah, I. D. (2013) Percieved Influence of Occupational Health and Safety Practices On Job Satisfaction Among Employees In Chemelil Sugar Company Limited, Nairobi (Kenya): The University Of Nairobi, Master’s Thesis.
Ringle, C. M., Wende, S., and Becker, J.-M. (2015) SmartPLS 3, Boenningstedt: SmartPLS GmbH, (http:// www.smartpls.de).
Sakarya Üniversitesi (2015) İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü Yönergesi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Saram, D.D.D. ve Ahmed, S.M. (2001) “Construction coordination activities: what is important and what consumes time?”, Journal of Management in Engineering, ASCE, 17(4), ss. 202-213.
Surveymonkey (2019) Hata Payı Hesaplama Aracı (01.03.2019 tarihinde https://tr.surveymonkey.com/mp/margin-of-error-calculator adresinden ulaşılmıştır).
Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2013) Using Multivariate Statistics, sixth ed., Pearson, Boston.