DÖVİZ KURUNUN FİRMALARIN PİYASA DEĞERİNE ETKİSİ: OECD ÜLKELERİ ÜZERİNE EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK ANALİZİ

Çalışmanın amacı döviz kurunun firmaların piyasa değerine etkisini tespit etmektir. Bu amaçla OECD üyesi ülkelerin Ocak 2000 - Nisan 2016 dönemindeki aylık verileri ile panel veri analiz yöntemiyle bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi belirlendikten sonra katsayı tahmini için ülkeler arasındaki yatay kesit bağımlılığını ve ülkelerin heterojen yapısını dikkate alan bir yaklaşım kullanılmıştır. Bu testin sonucunda, döviz kurunun hisse senedi üzerinde %10 önem düzeyinde pozitif bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ülkelere ait birim etkiler incelendiğinde; 1 ülkeye ait etki anlamlı bulunmazken, 11 ülkeye ait pozitif ve 7 ülkeye ait negatif etkinin anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç döviz kurunun hisse senedi fiyatına etkisinin ülkeden ülkeye değiştiğini gösterdiği gibi literatürde farklı ülkeler için yapılan çalışmalardan farklı sonuçlar alınmasını da izah etmektedir. Çalışmada son olarak değişkenler arasında nedensellik ilişkisi araştırılmış ve çift yönlü nedensellik olduğu sonucuna ulaşılmıştır

THE EFFECTS OF EXCHANGE RATE INTO MARKET VALUES OF COMPANIES: COINTEGRATION AND CAUSALITY ANALYSIS IN OECD COUNTRIES

The aim of this study is to determine the effect of the exchange rate on the market value of firms. For this purpose, the monthly data of OECD countries for January 2000 - April 2016 was conducted with panel data analysis method. Firstly, the cointegration relation between the variables was determined. Then, an approach was used that takes into account the crosssectional dependency of countries and the heterogeneous structure of countries for coefficient estimates. As a result of this test, it was determined that the exchange rate had a positive effect on stocks at 10% significance level. While the effect of 1 country was not significant, it was found that the positive effect of 11 countries and the negative effect of 7 countries were significant by examining the unit effects of the countries. This result shows that the effect of the exchange rate on the price of the stock has changed from country to country. And this result also explains the different results obtained from studies done for different countries in the literature. Finally, the causality relation between the variables was investigated and there is a two-way causality was determined

PDF

___

Abdalla, I. S. ve Murinde, V. (1997), "Exchange rate and stock price interactions in emerging financial markets: evidence on India, Korea, Pakistan and the Philippines", Applied Financial Economics, 7(1), ss.25 35.
Acar Boyacıoğlu, M., ve Çürük, D. (2016), "Döviz Kuru Değişimlerinin Hisse Senedi Getirisine Etkisi: Borsa İstanbul 100 Endeksi Üzerine Bir Uygulama", Muhasebe ve Finansman Dergisi, (70), ss.143 156.
Acaravcı, A., Bozkurt, C., & Erdoğan, S. (2015). MENA Ülkelerinde Demokrasi-Ekonomik Büyüme İlişkisi. İşletme ve İktisat Çalışmaları
Adjasi, C. K., Biekpe, N. B., & Osei, K. A. (2011). Stock prices and exchange rate dynamics in selected African countries: a bivariate analysis. African Journal of Economic and Management Studies, 2(2), 143-164.
Aydoğdu Karaaslan, İ. (2001), "Hisse Senedi Getiri Değişikliklerinin Döviz, Altın Ve Faiz Getiri Değişiklikleri İle Açıklanmasına Yönelik Bir Çoklu Regresyon Analizi, İzmir: Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Ayvaz, Ö. (2006), "Döviz Kuru ve Hisse Senetleri Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi", Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), ss.1 14.
Bahmani-Oskooee, M. ve Saha, S. (2015), "On The Relation Between Stock Prices And Exchange Rates: A Review Article", Journal of Economic Studies, 42(4), ss.707 732.
Bahmani-Oskooee, M. ve Sohrabian, A. (1992), "Stock Prices And The Effective Exchange Rate Of The Dollar", Applied Economics, 24(4), ss.459 464.
Bai, J., & Ng, S. (2004). A PANIC Attack on Unit Roots and Cointegration. Econometrica, 72(4), 1127–1177.
Belen, M., & Karamelikli, H. (2016). Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri ile Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Yaklaşımı. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1), 34-42.
Breusch, T., & Pagan, A. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Application to Model Specifications in Econometrics. Reviews of Economics Studies, 47, 239-253.
Çınar, S. (2010), "OECD Ülkelerinde Kişi Başına GSYİH Durağan Mı? Panel Veri Analizi", Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 29(2), ss.591 601.
Dizdarlar, H. I. ve Derindere, S. (2008), "Hisse Senedi Endeksini Etkileyen Faktörler: İMKB 100 Endeksini Etkileyen Makro Ekonomik Göstergeler Üzerine Bir Araştırma", Yönetim Dergisi, 19(61), ss.113 124.
Doğru, B., & Recepoğlu, M. (2013). Türkiye’de Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru Arasında Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Eş Bütünleşme İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 17-34.
Eberhardt, M., & Bond, S. (2009). Cross-section Dependence in Nonstationary Panel Models: A Novel Estimator. Munich: MPRA Paper, No. 17870.
Ekinci, A. (2011), "Sermaye Hareketleri Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri Örneği", Paper Presented at EconAnadolu 2011: Anadolu International Conference in Economics II. Eskişehir.
Elmas, B. ve Esen, Ö. (2011). Hisse Senedi Fiyatları İle Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi; Farklı Ülke Piyasaları İçin Bir Araştırma", Muhasebe ve Finansman Dergisi, (52), ss.153 170.
Elmas, B. ve Temurlenk, M. S. (2009), "Hisse Senedi Fiyatı-İşlem Hacmi Arasındaki Granger Nedensellik: İMKB’de Hisse Bazlı Bir Analiz", İMKB Dergisi, 11(43), ss.1 16.
Emirmahmutoglu, F., & Kose, N. (2011). Testing for Granger causality in heterogeneous mixed panels. Economic Modelling, 28, 870-876.
Fauziah, F., Moeljadi, M. ve Ratnawati, K. (2015), "Dynamic Relationship Between Exchange Rates and Stock Prices in Asia, 2009-2013", Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(1), ss.124 134.
Franck, P., ve Young, A. (1972), "Stock Price Reaction of Multinational Firms to Exchange Realignments", Financial Management, 1(3), ss.66 73.
Gay, R. D. (2008), "Effect Of Macroeconomic Variables On Stock Market Returns For Four Emerging Economies: Brazil, Russia, India, And China" International Business & Economics Research Journal, 17(3), ss.1 8.
Göçer, İ. (2013). Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı, Dış Ticaret Dengesi ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri. Maliye Dergisi(165), 215-240.
Güriş, S., Çağlayan, E., ve Güriş, B. (2011), Eviews ile Temel Ekonometri, İstanbul: Der Yayınları.
Halaç, U., ve Kurt Gümüş, G. (2010), "Hisse Senedi Piyasası ve Döviz Kuru İlişkisinin Eşbütünleşme Analizi: Yapısal Kırılmaların Önemi" Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 47(548), ss.65 75.
Hsiao, C. (2003), Analysis of Panel Data (Second Edition), New York: Cambridge University Press.
Ibrahim, M. H. (1999), "Macroeconomic Variables And Stock Prices In Malaysia: An Empirical Analysis", Asian Economic Journal, 13(2), ss.219 231.
İnci, C. (2014), "Finansal Yönetim Kararlarının Firmanın Karlılığı ve Piyasa Değeri Üzerindeki Etkileri: BIST’deki Sanayi Şirketleri Üzerine Bir Panel Veri Uygulaması" Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
İşcan, E. (2011), "Döviz Kurları ve Hisse Senedi Piyasası Arasındaki Etkileşim: Türkiye Örneği (Aralık 2001-Aralık 2009)", Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), ss.237 251.
Kaya, V., Çömlekçi, İ. ve Kara, O. (2013), "Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (35), ss.167 176. 2002-2012 Türkiye Örneği",
Kim, K. H. (2003), "Dollar Exchange Rate and Stock Price: Evidence from Multivariate Cointegration and Error Correction Model", Review of Financial Economics, 12(3), ss.301 313.
Nieh, C.-C. ve Lee, C.-F. (2001), "Dynamic Relationship Between Stock Prices And Exchange Rates For G-7 Countries", The Quarterly Review of Economics and Finance, 41(4), ss.477 490.
Paap, R., Wang, W. ve Zhang, X. (2015), To Pool or not to Pool: What is a Good http://paneldataconference2015.ceu.hu/Program/Wendun-Wang.pdf Strategy?
Pazarlıoğlu, M. V. ve Gürler, Ö. K. (2007), "Telekomünikasyon Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Panel Veri Yaklaşımı", Finans Politik& Ekonomik Yorumlar, 44(508), ss.35 43.
Pekkaya, M. ve Bayramoğlu, M. F. (2008), "Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: YTL/USD, İMKB 100 ve S&P 500 Üzerine Bir Uygulama", Muhasebe ve Finansman Dergisi, (38), ss.163 176.
Pesaran, H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Cambridge: University of Cambridge Working Paper.
Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross- Section Dependence. Journal of Applıed Econometrıcs, 22, 265–312.
Pesaran, M. H., Ullah, A., & Yamagata, T. (2008). A Bias-adjusted LM Test of Error Cross-section Independence. Econometrics Journal, 11, 105- 127.
Rahman, M. L. ve Uddin, J. (2009) "Dynamic Relationship between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence from Three South Asian Countries", International Business Research, 2(2), ss.167 174.
Richards, N. D., Simpson, J., & Evans, J. (2009). The Interaction between Exchange Rates and Stock Prices: An Australian Context. International Journal of Economics and Finance, 1(1), 3-23.
Solnik, B. (1987). Using Financial Prices to Test Exchange Rate Models: A Note. The Journal of Finance, 42(1), 141-149.
Süslü, C. (2010), "Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: Türkiye ve Gelişmekte Olan Piyasalar Üzerine Bir İnceleme", Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
Tabak, B. M. (2006), The Dynamic Relationship between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence for Brazil, Banco Central Do Brazil Working https://www.bcb.gov.br/pec/wps/ingl/wps124.pdf alınmıştır Paper Series 124: adresinden
Tatlı, H. (2015), "Çok Değişkenli Bir Üretim Modeli ile Toplam Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği", Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(4), ss.135 157.
Topallı, N. (2016). G20 Ülkelerinde İhracat, Beşeri Sermaye Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Nedensellik. Akademik Sosyal Araştırmalar
Westerlund, J., & Edgerton, D. L. (2007). A Panel Bootstrap Cointegration Test. Economics Letters, 97, 185–190.
Wooldridge, J. M. (2003), Econometric Analysis Of Cross Section And Panel Data, Cambridge: The MIT Press.
Yaman Songur, D. (2017). Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Dış Ticaret’in Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Üzerine Etkisi: Avrasya Ülkeleri Örneği. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 2(2), 117-133.
Yapraklı, S. ve Kaplan, F. (2015), "Dışa Açıklık ve Reel Döviz Kuru Oynaklığı: Yükselen Piyasa Ekonomilerine İlişkin Bir Panel Veri Analizi", İktisat İşletme ve Finans, 30(356), ss.9 28.
Yau, H.-Y. ve Nieh, C.-C. (2009), "Testing For Cointegration With Threshold Effect Between Stock Prices And Exchange Rates İn Japan And Taiwan", Japan and the World Economy, 21(3), ss.292 300.
Zakaria, Z. ve Shamsuddin, S. (2012), "Empirical Evidence on the Relationship between Stock Market Volatility and Macroeconomics Volatility in Malaysia", Journal of Business Studies Quarterly, 4(2), ss.61 71.
Zeren, F., & Ergün, S. (2013). Ticari Açıklık ve Kamu Büyüklüğü İlişkisi: Panel Nedensellik Testi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 229-240.