TAHT-DÜZÜ NERESİDİR? BU COĞRAFYADAKİ TARİHÎ İZLER/Where is The Taht-Düzü? Historical Traces in This Geography

Bugün ilçe merkezi Sarıkamış’tan başlayarak Kars’a kadar uzanan düzlük alan orta çağda 10’uncu yüzyıldan itibaren Taht -Düzü diye anılmış-tır. Aşağı ve Yukarı Taht diye ayrılan düzlüğün aşağı kesiminin merkezi şim-di Selim ilçesine bağlı olan Verişan/Gürbüzler Kalesi, yukarı kesiminin mer-kezi ise Kars Kalesi idi. Bu düzlük stratejik açıdan tarihin her safhasında önemli olmuştur. Çünkü düzlüğün Verişan kalesi Erzurum’a doğru Paldun ve Hızar Boğazlarıyla Soğanlı dağlarını aşarak Erzurum tarafına açılan doğal bir geçit özelliği taşırlar.Taht –Düzü, Verişan Kalesi’nden itibaren sağa Sarıkamış, sola doğru ise Kars’a kadar devam eder. Düzlüğün Kars’a doğru açılan kesimi hariç ol-mak üzere diğer kesimlerden dağlıktır. Bu düzlüğe Sarıkamış yönünde Kara-kurt-Keklik vadisi ile geçit vardır. Yine bu düzlüğe Sarıkamış merkezde Ye-niköy-Handere yolu ile giriş doğal olarak vardır. Üçüncü bir giriş ise hemen Verişan kalesinin olduğu Soğanlı dağlarındaki Hızar Boğazı-Paldun Gediği iledir.Kars kalesi, düzlüğün yukarı kesiminin merkezidir. Taht -Düzü bura-dan Yahni dağlarına kadar doğal olarak uzanır. Taht -Düzü’nün Verişan kale-si civarından itibaren izleri günümüze kadar gelen eski eserlerin izlerini gü-nümüzde de bulmak mümkündür.Today, starting from the district center of Sarıkamış, the flat area da-ting from the X. century to the Middle Ages was called the Taht plain . The center of the lower section of the plain, which is divided into Lower and Up-per Throne, is now the Castle of Transit / Gürbüzler, which is bound to the town of Selim, and the center of the upper section was the castle of Kars. This plane has been important in every aspect of history from a strategic point of view. Because the Verişan fortress of Erzurum has a natural pas-sageway that leads to Erzurum by crossing the Soğanlı Mountains with Pal-dun and Hızar Straits towards Erzurum.Taht -Düzü, Sarıkamış to the right from the castle, to the left continues until Kars. The plain is mountainous, except for the section that opens to-wards Kars. In this plain there is a passage with Karakurt-Keklik valley in the direction of Sarıkamış. The entrance to the flat is also in the center of Sari-kamis via Yeniköy-Handere. A third entrance is the Saganlid-Bosphorus-Paldun Gedi, which is immediately known as the Visitor's House. Kars Castle is the center of the upper section of the flat. Tahat flat extends naturally from here to the Stony Mountains. From the Verişan Castle of That-Düzü, it is possible to find the traces of the old monuments.
Anahtar Kelimeler:

Verişan, Laloğlu, Kamışlı, Kars

___

  • Altuğ, Kerra. (2017). Ortaçağ’da Anı (980-1250. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Erzurum. Aydın, Dündar.(1998) Erzurum Beylerbeyliği ve Teşkilatı Kuruluş ve Genişleme Devri (1535-1566), Ankara. Aykut, Nezihi. (1984). “Revan Seferi Menzilnâmesi”, İstanbul Üniversitesi Edebi-yat Fakültesi Tarih Dergisi, İstanbul, sayı 34 (Prof.Dr. M.C.Şehâbeddin Te-kindağ Hatıra Sayısı). Çilingiroğlu, Altan.(1994). Urartu Tarihi, Ege Üniversitesi Yayınları, Bornova. Ebu Bekr-i Tihranî. Kitab-ı Diyarbekriyye,(2001). (Çev: Mürsel Öztürk), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara. Evliya Çelebi. Seyahatname,(1986). (Sadeleştiren: Tevfik Temelkuran-Necati Ak-taş), , c.1-2, Üçdal Neşriyat, İstanbul. Kırzıoğlu, M. Fahrettin.(1953). Kars Tarihi Taş Çağları’ndan Osmanlı İmparator-luğu’na Değin ve Ekleme 1534-1921 Yılları Kronolojisi, I, Işıl Matbaası, İs-tanbul. Kırzıoğlu, M.Fahrettin,(1976). Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi (1451-1590), Sevinç Matbaası, Ankara 1976. Konukçu, Enver.(1992). Selçuklulardan Cumhuriyete Kadar Erzurum, Yükseköğ-retim Kurulu Matbaası, Ankara Mehmed Arif Bey.(1973). 93 Moskof Harbi ve Başımıza Gelenler, (Sadeleştiren: Nihad Yazar), İrfan Yayınevi, İstanbul. Melikisvili, (1960). G. A., Urarstkie Klinaobraznye Nadpisi, Moskova 1960. Solmaz, Gürsoy.(2000). Ortaçağ’da Erzurum-Kars Kaleleri, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum. Sümer, Faruk. (1984) Karakoyunlular (Başlangıçtan Cihan-Şah’a Kadar), I, 2. Baskı, TTK. Yay., Ankara. Toma Metsopski. (1999). “Timurlenk ve Onun Haleflerinin Tarihi” (Azerbaycan Türkçesinden Aktaran: Gürsoy Solmaz), Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araş-tırmaları Dergisi, sayı 11, Erzurum.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2602-2788
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Yayıncı: ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ > EDEBİYAT FAKÜLTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

SÖZLÜ GELENEKTEKİ ÂŞIK TARZI HALK HİKÂYELERİNİN YAPISI/Structure of Minstrel Style Folk Stories in Oral Tradition

Dilaver DÜZGÜN

CEMÂL HALVETÎ’NİN BİLİNMEYEN BİR MESNEVİSİ ESRÂR-I GARÎBE/An Unknown Mesnevi of Cemâl Halvetî: Esrâr-ı Garîbe

Sevda ÖNAL KILIÇ

ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDE MANZUM VE KISA MANZUM HİKÂYELER, DÂSİTAN-I HZ. İSA (CİMCİME SULTAN) VE DİL ÖZELLİKLERİ/Poems and Short Narrative Poems in Old Ottoman Turkish. Jesus Christ Epic (Cimcime Sultan) and Language Characteristics

Kâzım KÖKTEKİN

KAZAK TÜRKÇESİ VE KAZAK EDEBİYATI ÜZERİNE TÜRKİYE’DE YAPILAN BİLİMSEL ÇALIŞMALAR/Scientific Studies Carried Out in Turkey on the Kazakh Turkish and Kazakh Literature

Süleyman EFENDİOĞLU

TAYYARE CEMİYETİ’NİN HAVACILIĞI GELİŞTİRME FAALİYETLERİ: TAYYARELERE İSİM VERME TÖRENLERİ/Activities of Turkish Aeronautical Associatıon For The Development of Avia-tion: Naming Airplanes Ceremonies

Yücel ÖZTÜRK

ÖZBEK TÜRKÇESİNDE YER ALAN “NAFAQAT” YAPISININ TÜRKİYE TÜRKÇESİNE AKTARIMI/Transfer of The Structure “Nafaqat” in The Uzbek Turkish to Turkish

Nursan ILDIRI

TAHT-DÜZÜ NERESİDİR? BU COĞRAFYADAKİ TARİHÎ İZLER/Where is The Taht-Düzü? Historical Traces in This Geography

Gürsoy SOLMAZ, Kerra ALTUĞ

MAHLAS BEYİTLERİNDE MÜTERADİF YAPILAR/Synonymous Structures in Pseudonym Couplets

Orhan KILIÇARSLAN

KÂZIM KARABEKİR’İN VEFATININ TÜRK BASININDAKİ AKİSLERİ/The Echoes of Kazım Karabekir’s Death in Turkish Media

Selçuk URAL, Nesrin HANGÜL

NÂFİ‘ VE FARSÇA ŞİİRLERİ /Nāfi And Persian Poems

Veyis DEĞİRMENÇAY