İkinci Dünya Savaşı Öncesi Bulgar Basınında Atatürk ve Reformları
45 yıl totaliter rejim zamanında Bulgaristan'da İkinci Dünya Savaşı öncesi basınında Mustafa Kemal Atatürk'ün kişilik ve çalışmalarının araştırılması olanaksız kalmıştır. Çünkü bu basının bir çok tanınmış büyük temsilcileri mahkemeye verilmiş, hatta bazıları öldürülmüş, yapıtları dayasak edilmiş, özel fonlara alınmış veya imha edilmiştir. Hatta bugün bile, bir eski ataletin sonucu olarak, hala özel fonlarda bulunmaktadır. Onların yapıtlarının başlıkları genel kataloglardan bile çıkarılmıştır. Oysa bu yapıtların ve basındaki kaynakların elemizde bulunmazsa, o çağın Bulgaristan toplumcu, yazar ve gazetecilerinin çeşitli konulara yaklaşımı ve münasebeti açıklanamaz. Bu durumun, İkinci Dünya Savaşı öncesi Bulgaristan basınında Atatürk'ün kişiliği ve reformlarının değerlendirilmesine de, şumulü vardır. Nitekim bundan dolayı Bulgaristan'da bu araştırma alanı büyük bir boşluk oluşturmaktadır. Gerçekte ise, o çağda Bulgaristan basını bu büyük Türk kumandanı, bu büyük devlet ve politika adamı ve çok yönlü çalışmalarına devamlı ve canlı bir ilgi göstermiş, onun kişilik ve reformlarına en yüksek değeri vermiştir.
Anahtar Kelimeler:
Bulgaristan, İkinci Dünya Savaşı, Todor Kojuharov, Atatürk ve Reformları
Impact Of The San Remo Terms On Turkey And British Polıcy
After the First World War, the victorious Allied powers were unable to
dispose of the Turkish question despite months of deliberation. The rivalry
of the Allİed powers, particularly of Great Britain and France, över the
lands of the old Ottoman Empire, the Greek occupation of Smyma in May
1919 and the subsequent rise of the Nationalİst Movement in the interior
under the leadership of Mustafa Kemal *1 which resisted the post-war Allied adjustments and defied the inability of the Ottoman govemment to
save the country from foreign invasİon, ali combined to make such a treaty
impossible for the Allies. When anti-Nationalist Damad Ferid Paşa, the
Grand Vizier and the Sultan's son-in-law, was İn power on 5 April 1920 for
the fourth time, the British were confident that the Ottoman government in
Constantinople was önce again in their camp. In British eyes, Damad Ferid
was perhaps more sincerely convinced than any other statesman of the first
rank that Turkey’s sole hope of salvatioıı lay in a good understanding with
Great Britain. 2 Now, İt was time for the Allies to complete the Turkish treaty and force Damad Ferid to sign it. The Supreme council met at San
Remo on 18 April with such a purpose in mind.
___
- Tatarlı, İbrahim T., Atatürk ve Reformlarının Bulgaristan'da Değerlendirilmesi Üstüne, X. Türk Tarih Kongresi, 22-26 Eylül 1996, Kongreye Sunulan Bildiriler, c. VI, TTKY, Ankara 1994.
- Tatarlı, İbrahim T., Savaş Sonrası Döneminde Atatürk ve Reformlarının Bulgaristan'da Değerlendirilmesi, XI. Türk Tarih Kongresi, 5-9 Eylül 1990, Kongreye Sunulan Bildiriler, cilt VI, TTKB, Ankara 1994.
- Tatarlı, İbrahim T., En İyi Zamanda Bulgaristan-Türkiye Dostluk İlişkilerinin Fikir Yönü, IIL Uluslararası Türk Kültür Kongresi, 25-29 Eylül 1993, Ankara.
- Dançov, N. G. ve Dançov, I: G., Bulgar Ansiklopedisi, c. I, A-K, Sofya 1993, 2. baskı.
- Aleksiev, Aleksandir, Kurmay Yüzbaşısı Kopeykin'in Dönmesi, "Bilgarska armiya" ("Bulgar ordusu"), Yıl II,Sayı 264, 5 HAziran 1992.
- Kutov, Ivaylo, Gazeteci Todor Kojuharov'un Öngörücülüğü, "Demokratsiya" ("Demokrasi"), Sayı 241, (1127), 15 Ekim 1993.
- Kovaçev, Stayko, "Slova" ("Söz") Gazetesinin Başyazarı Todor Kojuharov ile Tanışmam, "Slovo", 12 Şubat 1994.
- Meşkova, P., ve Şarlanov, D., Bulgar Gilotini, Halk Mahkemelerinin Gizli Mekanizmaları, Sofya 1994.
- Kojuharov, Todor, "Slavni Süzemenitsi", Ünlü Çağdaşlar, ABV Yayınevi, Sofya 1940.
- Kojuharov, todor, "Istoriçeski senki" ("Tarihsel Gölgeler"), ABV Yayınevi, Sofya 1940.
- Kojuharov, Todor, "Voenni silueti" ("Askeri Silüetler"), ABB Y., Sofya 1940.
- Kojuharov, Todor, "Iz Evropa" ("Avrupa'da"), Sofya 1941.
- Aleksiev, A., "Kurmay Yüzbaşısı Köpeykin'in Dönmesi" yazısı.
- Kojuharov, Todor, "Ünlü Çağdaşlar", Ioakim Fon Ribentrop.
- Kojuharov, Todor, "Ünlü Çağdaşlar", İsmet İnönü.
- Kojuharov, Todor, "Avrupa'da", ABV Yayınevi, Sofya 1941.
- ISSN: 1011-727X
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1984
- Yayıncı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Ankara İtilafnamesi Sürecinde Suriye Sınırı Üzerindeki Tartışmalar
Türkiye Cumhuriyeti'ne Yönelik Bozguncu Hareketler Ve Tehditler
Bir Telgraf Memurunun İfadesiyle Mütareke Döneminde İstanbul-Anadolu Haberleşmesi
İkinci Dünya Savaşı Öncesi Bulgar Basınında Atatürk ve Reformları