Atatürkçü Düşüncenin Tarihsel Gelişimine Bir Bakış

Atatürkçü Düşüncenin gelişimine ait bir bakış açısı çizmeye çalıştığımız makalemizde önce Osmanlı Devleti’nin son zamanlarındaki düşünce akımları ve Devletin modernizasyonuna ilişkin çabalar üzerinde durulduktan sonra bunların başarısızlığı anlatılmıştır. Bu gelişmelerin Atatürk’ün düşünce ve görüşlerini oluşturmadaki etkisine değinildikten sonra Atatürkçülüğün oluşumu ve gelişimi aşama aşama ele alınmıştır. Makalede.son olarak Atatürkçü düşüncenin temel niteliklerine atıfla toplumumuzu çağdaşlaştırıcı ve birleştirici niteliğine dikkat çekilmiş, Atatürkçülüğün bireysel ve ulusal düzeyde benimsenmesinin, saptırıcı ve tutucu akımlara karşı Türk Devletinin parlak geleceğinin teminatı olduğu vurgulanmıştır.

In our article, in whıch we have trıed to draw the improvement of Ata¬türk’s doctrine and the historical perspective of its application, after stating the thoght movements in the last period of Ottoman State and the struggles about the modernization of the government, we mentioned about their failures. After giving Information about the effects of these events in making up Atatürk’s thought and ideas, the formation Atatürk’s doctrine as an ideology and its improvement was taken up gradually. Finally, in the article, with the attribution to the basic characteristic of Atatürk’s doctrine, it was pointed out that Atatürk’s doctrine as a national ideology, has a characteristic that makes our society contemporary and united, and it was emphasized that it is the guarantee of the brilliant future of Turkish Nation against pervating and conservative ideas.

___

  • Azmi SÜSLÜ, “Atatürk ve Tarih”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı, Ankara 1995, s.265-278 E. Z. KARAL, Osmanlı Tarihi I, Ankara 1988, s.55; M AYDIN “Tanzimat’la Aranan Hüviyet”, Tanzimat’ın 150. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu (Ankara 31 Ekim- 3 Kasım 1989), Ankara 1994, s.15-20, Alan PALMER, Osmanlı İmparatorluğu Son ÜçYüz Yıl; Bir Çöküşün Tarihi, İstanbul 1994 , s.53 vd.; Y. AKÇURA, Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara 1987, s.48 vd.; E. Z. KARAL, a.g.e.,s,178. B. LEWIS, Modern Türkiye’nin Doğuşu, (nşr. M. KIRATLI) Ankara 1984, s.51 vd. S. CÖHCE, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihî I, Elazığ 1992„ s.54 vd. Tuncer BAYKARA, “II. Mahmut’un Islahatında İç Temeller 1826-1839”
  • Tanzimatın 150, Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu, s.263-270; A. PALMER, a.g.e., s.104 vd,;B. LEWIS, a.g.e., s.57 vd ; M. Emin Gerger, Tanzİmattan Avrupa Topluluğuna Türkiye, İstanbul 1989, s.82 vd. M.E.B. Komisyon, Tanzimat I-II, İstanbul 1999, Ayrıca bkz. E. KURAN, Türk Çağdaşlaşması, Çileli Bir Yolda İlerleyiş, Ankara 1997, s, 135 vd. S. CÖHCE, a.g.e., s.96 vd. A.AFETİNAN, Medeni Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları, (nşr. Azmi SÜSLÜ vd.), Ankara 2000, s,48 vd. E.Z.KARAL, Osmanlı Tarihi VIII, Ankara 1988, s.482-568. Bernard LEWIS, (Çev, Berin YANARDAĞ), “Türkiye Cumhurİyeti’nİn Kuruluşunu Hazırlayan Düşünce Akımları”, Atatürk Konferansları VI (1973-1974), Ankara 1977, s. 15-
  • Celal NURİ, Türk İnkılabı, İstanbul 1926 Halil İNALCIK, “Atatürk ve Türkiye’nin Modernleşmesi”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı, Ankara 1998, s.125-132.. S. CÖHCE, a.g.e.,, s.5. Şerif MARDİN, “Yenileşmenin Dinamiğinin Temelleri ve Atatürk”, Çağdaş Düşüncenin Işığında Atatürk, İstanbul 1983, s.21-48,
  • Kemal ATATÜRK, Nutuk I (1919-1920), İstanbul 1973,
  • İnanç, Karar ve Hareket”, İ.Ü.E.F. Doğumunun 100. Yılında Atatürk’e Armağan, İstanbul 1981, s.22 vd.
  • Hamza EROGLU, “Atatürk ve Cumhuriyet”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı, Ankara 1998, s, 15-33.
  • P. GENTIZON, Mustafa Kemal ve Uyanan Doğu, Ankara 1983; E, Ziya KARAL, “Türk İnkılabının Mahiyeti ve Önemi” Î.Ü.E.F. Tarih Semineri Dergisi I, İstanbul 1937,s.l28-143, İ. KAFESOGLU-M. SARAY, Atatürk İlkeleri ve Dayandığı Tarihi Temeller, İstanbul 1983; B, Sıtkı BAYKAL, “Cumhuriyetimizin Tarihsel Anlamı”, Atatürkçü Düşünce, Ankara 1992, s.243-263; S. IRMAK, “Atatürkçülüğün İlkeleri- İnkılapların Fikir Temelleri”, Atatürkçü Düşünce, Ankara 1992, s. 1-34. Suna KİLİ, “Tarih Açısından Kemalizmin Özü ve Oluşumu” Atatürk Devrimleri I. Milletlerarası Sempozyumu Bildirileri (İstanbul, 10-14 Aralık 1973), İstanbul 1975, s.22- 32. Hakkı UYAR, Tek Parti Dönemi ve Cumhuriyet Halk Partisi, İstanbul 1998. Ayın Tarihi, Nisan 1938, S.52, s.4. Ayın Tarihi, Ağustos 1938, S.57, s.314 vd. “Bİr Seyyahatin İntibaları” Ayın Tarihi, Mart 1938, S.51, s.355 vd.; Ayrıca bkz. Rom LANDEN, “Kemalizm” Ulus Gazetesi, 17 Mart 1938. GİRİTLİ, Kemalist İdeoloji, Siyasi ve Ekonomik Yön¬leri, Ankara 1981, s. 6: Yine böyle bir çalışma için bkz. Turkish National Commission For UNESCO, Atatürk, Ankara 1963, İsmet GİRİTLİ, a.g.e., s, 11. Komisyon, Atatürk Araştırma Merkezi’nin 15 Yılı, Ankara 1999. Aydın TANERİ, Atatürkçülüğün Tanımı, Ankara 1983, s.14 vd