OTİZMLİ ÇOCUKLARDA MOTOR BECERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) sosyal etkileşim ve iletişim becerilerini olumsuz yönde etkileyen, tekrarlı davranış kalıpları ve sınırlı ilgi alanlarına odaklanmayı içeren gelişimsel bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde OSB’den etkilenen birey sayısının da giderek arttığı görülmektedir. Araştırmalar, otizmli çocukların sosyal beceri ve iletişim yetersizliklerine odaklanmış olsa da motor becerilerde de farklılıklar gözlenmektedir. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin motor becerilerindeki farklılıklar, OSB’nin tanı özellikleri içerisinde yer almamasına rağmen dikkat çekicidir. Yaşamın ilk yıllarında kazanılması gereken motor beceriler, çocuğun çevreyi algılaması, tanıması, günlük yaşam becerilerini bağımsız olarak yerine getirebilmesi ve ilerleyen yıllarda çocuğun öğrenme yaşantıları ile refahı açısından önemlidir. Çocukların motor gelişim düzeyleri, var olan motor gelişim yetersizliklerinin belirlenmesi ve belirli bir süreç içerisinde motor becerilerin ilerlemesini değerlendirmeye yönelik motor gelişim testleri bulunmaktadır. Çocukların motor gelişiminin erken dönemde uygun ve güvenilir ölçme araçlarıyla değerlendirilmesi, olası sorunların belirlenmesi, yetersizliğe yönelik gerekli eğitim programların oluşturulması ve gelişiminin optimum düzeyde desteklenebilmesi açısından gereklidir. Ayrıca geliştirilen motor beceriler, fiziksel aktiviteye katılımı ve sosyal becerilerin gelişimini arttırmaya yardımcı olabilmektedir. Bu çalışmada, otizm spektrum bozukluğu olan çocukların motor beceri yetersizlikleri ve bu yetersizlikleri değerlendirmek üzere ulusal ve uluslararası alanda kullanılan motor gelişim ve becerileri ölçmeye yönelik değerlendirme araçları konu alınmıştır. Çalışma derleme modelinde tasarlanmıştır. Sonuç olarak otizmli çocukların motor becerileri ve motor beceri farklılıklarının altında yatan nedenlerin araştırılması, yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için motor gelişim ve becerileri değerlendirme araçlarına ihtiyaç vardır

Anahtar Kelimeler:

Otizm, Otizm Spektrum Bozukluğu, Motor Gelişim, Değerlendirme, Erken Tanılama

MOTOR SKILS IN CHILDREN WITH AUTISM AND ASSESSMENT TOOLS

Autism Spectrum Disorder (ASD) is defined as a developmental disorder that negatively affects social interaction and communication skills, including repetitive behavior patterns and a focus on limited interests. Nowadays it is seen that the number of individuals affected by autism is gradually increasing. Although research has focused on the social skills and communication disabilities of children with autism, differences in motor skills have been observed. Although the differences in motor skills of individuals with autism spectrum disorder are not included in the diagnostic features of ASD, it is remarkable. Motor skills which need to be acquired in the first years of life are important for the children’s perception and recognition of the environment, their ability to perform daily life skills independently, and their learning experiences and welfare. There are motor development tests which determine the motor development levels of children and the existing motor development deficiencies and evaluate the progress of motor skills in a certain period. It is necessary to evaluate the motor development of children in the early period with appropriate and reliable measurement tools, to support their development at an optimum level, to identify possible problems early, and to create the necessary education programs for disability. In addition, developed motor skills can help increase participation in physical activity and the development of social skills. The current study focuses on the motor skill deficiencies of children diagnosed with autism spectrum disorder and the assessment tools which are nationally and internationally used for the measurement of motor development to evaluate these deficiencies and the study was designed in a compilation model. As a result, motor development and skills assessment tools are needed to investigate the underlying causes of motor skills and motor skill differences in children with autism and to improve their quality of life.

Keywords:

Autism, Autism Spectrum Disorder, Motor Development, Assessment, Early Identification,

PDF

___

Akbuğa, E. (2020). Otizmli Çocukların Motor Becerilerinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), (Danışman Doç. Dr. Murat Eliöz), Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
American Psychiatric Association (2022). https://www.psychiatry.org/:https://www.psychiatry.org/patient-families/autism/what-is-autism-spectrum-disorder adresinden 01.05.2021 tarihinde erişildi.
Berigel, G. (2015). 04–06 Yaş Grubu Otizmli Çocuklarda Spor Aktivitelerinin Öz Bakım, İnce-Kaba Motor ve Dil Bilişsel Gelişimine Etkilerinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Nalan Suna), İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Bhat, A. N.; Galloway, J. C. ve Landa, R. J. (2012). Relation Between Early Motor Delay and Later Communication Delay in Infants At Risk for Autism. Infant Behavior and Development, 35(4), 838-846.
Biber, K. ve Ural, O. (2016). Portage Erken Eğitim Programının 5–6 Yaş Çocuklarının Gelişimleri ile Aile Katılım Düzeyleri Üzerindeki Etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(6), 1181-1204.
Bolger, L. E.; Bolger, L. A.; O’Neilla, C.; Coughlana, E.; O'Brien, W.; Lacey, S.; . . . Bardid, F. (2021). Global Levels of Fundamental Motor Skills in Children: A Systematic Review. Journal of Sports Sciences, 39(7), 717-753.
Centers for Disease Control and Prevention (2022). cdc.gov: https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/ss/ ss7011a1.htm adresinden 01.05.2021 tarihinde erişildi.
Craig, F.; Lorenzo, A.; Lucarelli, E.; Russo, L.; Fanizza, I. ve Trabacca, A. (2018). Motor Competency and Social Communication Skills in Preschool Children With Autism Spectrum Disorder. Autism Research, 11(6), 893-902.
Demirci, A. ve Kartal, M. (2012). Çocukluk Dönemine Ait Önemli Bir Sorun:Gelişme Geriliği ve Erken Tanının Önemi. Turkish Family Physician, 3(4), 1-6.
Derer, A. (2018). Otizmli Çocuklarda Fiziksel Aktivite, Motor Yeterlik ve Sosyal Beceri Düzeyinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Özgür Mülazımoğlu Ballı), Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Er, Ö. (2018). Otizmli Çocuklarda Hareket Eğitimi ve Eğitsel Oyun İle Yaşam Kalitesi İlişkisinin İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Faruk Yamaner) Çorum: Hitit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Estevan, I.; Molina-García, J.; Queralt, A.; Álvarez, O.; Castillo, I. ve Barnett, L. (2017). Validity and Reliability of the Spanish Version of the Test of Gross Motor Development-3. Journal of Motor Learning and Development, 5(1), 69-81.
Folio, M. R. ve Fewell, R. R. (2000). Peabody Development Motor Scales, (2nd Ed.). Austin,Texas: PRO-ED.
Gallahue, D. L.; Ozmun, J. C. ve Goodway, J. D. (2020). Motor Gelişimi Anlamak. (Çev. Ed. D. S. Özer ve A. Aktop). Bebekler, Çocuklar, Ergenler, Yetişkinler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
Görünü, H. (2019). Anaokuluna Devam Eden Çocukların Gelişim Tarama Testi, Okul Olgunluk Testi ve Zeka Testi Puanları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi M. Bahadır Ayas), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Henderson, S. E.; Sugden, D. A. ve Barnett, A. L. (2007). Movement Assessment Battery For Children-2. Research in Developmental Disabilities.
Hill, E. L. (2010). The Importance of Motor Skill in General Development. Developmental medicine and child neurology, 52(10), 888.
Holloway, J.; Long, T. ve Biasini, F. (2019). Concurrent Validity of Two Standardized Measures of Gross Motor Function in Young Children With Autism Spectrum Disorder. Physical & Occupational Therapy in Pediatrics, 39(2), 193-203.
Hua, J.; Gu, G.; Meng, W. ve Wu, Z (2013). Age Band 1 of the Movement Assessment Battery for Children-Second Edition: Exploring its Usefulness in Mainland China. Research in Developmental Disabilities, 0(34), 801-808.
İnan, M. (1996). 6-12 Yaş Grubu Normal Çocukların Lincoln-Oserezky Motor Gelişim Testi’ne Göre Psikomotor Yeteneklerinin Araştırılması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Ali Osman Özcan), İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Jaikaew, R. ve Satiansukpong, N. (2019). Movement Assessment Battery for Children-(MABC2):Cross-Cultural Validity, Content Validity, and Interrater Reliability in Thai Children. Occupational Therapy International, 0(0), 1-5. https://downloads.hindawi.com/journals/oti/2019/4086594.pdf adresinden 01.05.2021 tarihinde erişildi.
Karakaş, G. (2018). Hafif Düzeyde Zihinsel Engelli Çocuklara Uygulanan Serbest Zaman Aktivitelerinin Fiziksel Uygunluk ve Motor Gelişimleri Üzerine Etkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi İpek Eroğlu Kolayiş), Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kartasidou, L.; Varsamis, P. ve Sampsonidou, A. (2012). Motor Performance and Rhythmic Perception of Children with Intellectual and Developmental Disability and Developmental Coordination Disorder. International Journal of Special Education, 27(1), 74-80.
Kaya K.,Ö.(2011).Bir Yaş Altındaki Riskli Çocukların Normal Gelişim Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Mintaze Kerem Günel), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Ketcheson, L.; Hauck, J. ve Ulrich, D. (2018). The Levels of Physical Activity and Motor Skills in Young Children With and Without Autism Spectrum Disorder, Aged 2–5 Years. Autism, 22(4), 414-423.
Kırcaali-İftar, G. (2010). Değerlendirme. (Ed. B. Sucuoğlu). Zihinsel Engelliler ve Eğitimleri İçinde (s. 189). Ankara: Kök Yayıncılık.
Köse, B. (2018). Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlik Testi 2 Kısa Formunun Türkçe Uyarlaması ve Özgül Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklarda Geçerlilik ve Güvenilirliği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Hülya Kayıhan), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Lane, A.; Harpster, K. ve Heathcock, J. (2012). Motor Characteristics of Young Children Referred for Possible Autism Spectrum Disorder. Pediatric Physical Therapy: The Official Publication of the Section on Pediatrics of the American Physical Therapy Association, 24(1), 21-29.
LeBarton, E. S. ve Landa, R. J. (2019). Infant Motor Skill Predicts Later Expressive Language and Autism Spectrum Disorder Diagnosis. Infant Behavior and Development, 0(54), 37-47.
Liu, T. vr Breslin, C. M. (2013). Fine and Gross Motor Performance of the MABC-2 by Children With Autism Spectrum Disorder and Typically Developing Children. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(10), 1244-1249.
Liu, T.; Breslin, C. ve ElGarhy, S. (2017). Motor Skill Assessment in Autism Spectrum Disorder: A Case Study. Physical Educator, 74(2), 239.
Magistro, D.; Piumatti, G.; Carlevaro, F.; Sherar, L. B.; Esliger, D. W.; Bardaglio, G.; . . . Musella, G. (2020). Psychometric Proprieties of the Test of Gross Motor Development-Third Edition in a Large Sample of Italian Children. Journal of Science and Medicine in Sport, 23(9), 860-865.
Nalbant, S. T. (2020). Özel Gereksinimli Çocukların Motor Becerilerinin ve Fiziksel Uygunluklarının Değerlendirilmesi. (Ed. D. S. Özer). Özel Gereksinimli Öğrenciler İçin Beden Eğitimi ve Spor İçinde (s. 139). Ankara: Nobel Akademik YayıncılıkEğitim Danışmanlık Ticaret Limited Şirketi.
Newell, K. M. (2020). What are Fundamental Motor Skills and What is Fundamental About Them? Journal of Motor Learning and Development, 8(2), 280-314.
Odabaş, C. (2016). Eğitilebilir Otizmli Çocuklarda Düzenli Spor Eğitiminin Bireysel Beceriler Üzerine Etkilerinin İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), (Danışman Doç. Dr. Murat Akyüz), Bartın: Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Ozonoff, S.; Young, G. S.; Goldring, S.; Greiss-Hess, L.; Herrera, A. M.; Steele, J. ve Rogers, S. J. (2008). Gross Motor Development, Movement Abnormalities, and Early Identification of Autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 38(4), 644-656.
Özer, D. S. ve Özer, M. K. (2019). Çocuklarda Motor Gelişim, (10 Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Ticaret Limited Şirketi.
Provost, B.; Heimerl, S. ve Lopez, B. R. (2007). Levels of Gross and Fine Motor Development in Young Children with Autism Spectrum Disorder. Physical & Occupational Therapy in Pediatrics, 27(3), 21-36.
Sacrey, L.-A. R.; Bennett, J. A. ve Zwaigenbaum, L. (2015). Early Infant Development and Intervention for Autism Spectrum Disorder. Sage Journals, 1-9. 55(7), 699–709.
Sarouphim, K. ve Kassem, S. (2020). Use of the Portage Curriculum to Impact Child and Parent Outcome in An Early Intervention Program in Lebanon. Early Years, 0(0), 1-15.
Serbetar, I.; Loftesnes, J. ve Mamen , A. (2019). Reliability and Structural Validity of the Movement Assessment Battery for Children-2 in Croatian Preschool Children. Sports, 7(12), 248.
Smits-Engelsman, B. C.; Fiers, M. J.; Henderson, S. E. ve Henderson, L. (2008). Interrater Reliability of the Movement Assessment Battery for Children. Physical Therapy, 88(2), 286-294.
Taştepe, T. ve Akyol, K. (2019). 36-47 Aylık Çocuklarda Peabody Motor Gelişim Ölçeği-2’nin Uyarlama Çalışması ve Motor Gelişimin İncelenmesi. Milli Eğitim, 48(223), 61-82.
Teıtelbaum, P.; Teıtelbaum, O.; Nye, J.; Fryman, J. ve Maurer, R. G. (1998). Movement Analysis in Infancy May be Useful for Early Diagnosis of Autism. Proceedings of the National Academy of Sciences, 95(23), 13982-13987.
Teitelbaum,O.; Benton, T.; Shah, P. K.; Prince, A.; Kelly, J. L. ve Teitelbaum, P. (2004). Eshkol-Wachman Movement Notation in Diagnosis: The Early Detection of Asperger’s Syndrome. Proceedings of the National Academy of Sciences, 101(32), 11909-11914.
Temel, F. (2022). Erken Müdahale ve Erken Müdahale Programları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
Tepeli, K. (2007). Büyük Kas Becerilerini Ölçme Testi (BÜKBÖT)’nin Türkiye Standardizasyonu, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Şener Büyüköztürk; Prof. Ramazan Arı), Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Valentin, N. C.; Ramalho, M. H. ve Oliveira, M. A. (2014). Movement Assessment Battery for Children-2: Translation, Reliability, and Validity for Brazilian Children. Research in Developmental Disabilities, 0(35), 733-740.
Valentini, N. C.; Zanella, L. W. ve Webster, E. (2016). Test of Gross Motor Development-Third Edition: Establishing Content and Construct Validity for Brazilian Children. Human Kinetics Journals, 5(1), 15-28.
Vilensky, J. A.; Damasio, A. R. ve Maurer, R. G. (1981). Gait Disturbances in Patients With Autistic Behavior A Preliminary Study. Archives of Neurology, 38(10), 646-649.
Wagner, M.O.; Webster, E. ve Ulrich, D. A. (2015). Reliability and Validity of Gross Motor Development Test 3 (German Version): Results. Journal of Sport and Exercise Psychology, 0(37), (Ek), 17.
West, K. L. (2019). Infant Motor Development in Autism Spectrum Disorder: A Synthesis and Meta-analysis. Child Development, 90(6), 2053-2070.
Wilson, R. B.; Enticott, P. G. ve Rinehart, N. J. (2018). Motor Development and Delay:Advances in Assessment of Motor Skills in Autism Spectrum Disorders. Current Opinion in Neurology, 31(2), 134.
World Health Organization (2022). https://www.who.int/news-room/factsheets/detail/autism-spectrum-disorders adresinden 12.04.2022 tarihinde erişildi.
Wuang, Y.-P.; Su, J.-H. ve Su, C.-Y. (2012). Reliability and Responsivenness of the Movement Assessment Battery for Children-Second Edition test in Children With Developmental Coordination Disorder. Developmental Medicine & Child Neurology, 54(2), 160-165.
Zachor, D. A.; Ilanit, T. ve Itzchak, E. B. (2010). Autism Severity and Motor Abilities Correlates of Imitation Situations in Children with Autism Spectrum Disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 4(3), 438-443.