YÖNETİM VE SAHİPLİK YAPISININ FİRMA PERFORMANSINA ETKİSİ

Günümüzde yaşanan küresel ekonomik krizler, rekabetin giderek artması ve işletmelerdeki finansal skandallar hem yöneticiler hem de yatırımcıların tereddüt yaşamalarına neden olmaktadır. Bütün zorluklara rağmen işletmeler, faaliyetlerine devam edebilmek ve mülkiyet sahiplerine kazanç elde ettirmek çabasındadır. İşletmelerin gelişimini, rekabet gücünü, mali yapısını, yatırımlarını vb. bilmek işletmelerin pazar payını korumasında ve geleceğe dair alınacak kararlarda etkili olacaktır. İşletmelerle ilgilenen yatırımcılar da aynı şekilde gelecek vadeden işletmelere yatırım yapmak isteyeceklerdir. Bütün bu ifadeler işletmenin finansal performansıyla ilgilidir. Yatırımcılar genellikle, gelişen ekonomilerde yatırım yaparken finansal performansın yüksek olduğu, kâr edebilecekleri işletmeleri tercih etmektedirler. İşletmelerin sahip veya ortakları, işletme ile ilgili çeşitli karar verme aşamalarında etkili olduklarından işletmelerin gelecekteki finansal performansını etkilemektedirler. Bu durum yatırımcılar tarafından da ilgilenilmesi gereken bir konudur. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacı, işletmelerinin mülkiyet ve yönetim yapısının firma performansı üzerindeki etkisinin ölçülmesidir. Çalışmada, 2010-2019 yılları arasında Borsa İstanbul (BİST)-TÜM endeksi, imalat sektöründe yer alan işletmelerin mali tablolarından elde edilen yönetim ve ortaklık yapısı ile ilgili veriler kullanılarak analize tabi tutulmuştur. Analiz yöntemi olarak ise panel veri analizi yöntemi tercih edilmiştir. Ayrıca çalışmada, performans göstergesi olarak Tobin Q oranı kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, işletme performansını Piyasa Değeri’nin (PD) pozitif yönde, Halka Açıklık Oranı (HAO) ve Büyüme Oranı’nın (BO) ise negatif yönde etkilediği ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Mülkiyet Yapısı, Yönetim Yapısı, İşletme Performansı, Panel Veri Analizi, Tobin Q.

THE EFFECT OF MANAGEMENT AND OWNERSHIP STRUCTURE ON FIRM PERFORMANCE

Today's global economic crises, increasing competition and financial scandals in businesses cause both managers and investors to hesitate. Despite all the difficulties, businesses are trying to continue their activities and earn income for their property owners. Business development, competitiveness, financial structure, investments, etc. Knowing will be effective in protecting the market share of the enterprises and in the decisions to be taken for the future. Investors interested in businesses will likewise want to invest in promising businesses. All these statements are related to the financial performance of the business. While investors invest in developing economies, they generally prefer businesses with high financial performance and profitability. Owners or partners of a business affect the future financial performance of the business as they are influential in various decision-making stages of the business. This is an important issue that investors need to deal with. From this point on the aim of the study is to measure the effect of the ownership and management structure of the firms on the firm performance. In the study, the data related to the management and partnership structure obtained from the financial statements of the companies in the manufacturing sector of the Borsa Istanbul (BIST)-ALL index between the years 2010-2019 were analyzed. As the analysis method, panel data analysis method was preferred. In addition, the Tobin Q ratio was used as a performance indicator in the study. As a result of the study, it has been revealed that market value (PD) affects business performance positively, while free float ratio (HAO) and growth rate (BO) negatively affect business performance.

Keywords:

Ownership Structure, Management Structure, Company Performance, Panel Data Regression, Tobin Q,

PDF

___

Alabdullah, T. T. Y. (2018). The Relationship Between Ownership Structure and Firm Financial Performance: Evidence from Jordan. Benchmarking: An International Journal, 25(1), 319-333.
Aydın, N.; Sayım, M. ve Yalama, A. (2007). Foreign Ownership and Firm Performance: Evidence from Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 1(11), 103-111.
Ayrıçay, Y.; Uğurlu, M. ve Uğurlu, Y. (2009). Kalite Yönetim Uygulamalarının Finansal Performans Üzerine Etkisi: Ampirik Bir Analiz. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0(42), 169-180.
Aytekin, S. ve İbiş, A. (2014). Mülkiyet Yapısının İşletmelerin Finansal Performansı Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: BİST Metal Eşya, Makina Endeksi (XMESY) Üzerinde Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(40), 119-130.
Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, (3rd Edition). New York: John Wiley & Sons Inc.
Bayrakdaroğlu, A. (2010). Mülkiyet Yapısı ve Finansal Performans: İMKB Örneği. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(2), 11-20.
Carter, D. A.; Simkins, B. J. ve Simpson, W. G. (2003). Corporate Governance, Board Diversity, and Firm Value. The Financial Review, 0(38), 33-53.
Çıtak, L. (2011). The Impact of Ownership Structure on Company Performance; A Panel Data Analysis on İstanbul Stock Exchange Listed (ISE-100) Companies. Journal of Financial Markets Research, 0(2), 34-46.
Demirci, E. ve Şahin, S. (2015). Uluslararası Ortaklık Yapısının Hisse Senedi Getirisi Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(11), 93-105.
Din, S. U.; Khan, M. A.; Khan, M. J. ve Khan, M. Y. (2021). Ownership Structure and Corporate Financial Performance in An Emerging Market: A Dynamic Panel Data Analysis. International Journal of Emerging Markets.
Dizgil, E. ve Reis, Ş. G. (2021). Kurumsal Yönetimin Sermaye Yapısına Etkisi: BİST Kurumsal Yönetim Endeksi Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(42), 82-96.
Ganguli, S. K. ve Deb, S. G. (2021). Board Composition, Ownership Structure and Firm Performance: New Indian Evidence. International Journal of Disclosure and Governance, 0(0), 1-13.
Gençtürk, M. (2002). Finansal Kriz Dönemlerinde Şirketlerin Hisse Yapılarının Performanslarına Etkisi ve İMKB’de Bir Uygulama, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Gültekin Rodoplu), Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gönenç, H. (2006). Ownership Concentration and Corporate Performance; A Simultaneous Equation Framework for Turkish Companies. (Ed. S. Altuğ ve A. Filiz Tekin). The Turkish Economy; The Real Economy, Corporate Governance, and Reform and Stabilization Policy İçinde (s. 199-223). Routledge Studies in Middle Eastern Economies.
Greene, W. H. (2012). Econometric Analysis, (7th Editi¬on). New Jersey: Prentice Hall.
Gurusamy, P. (2021). Corporate Ownership Structure and Its Effect on Capital Structure: Evidence from BSE Listed Manufacturing Companies in India. IIM Kozhikode Society & Management Review, 0(0), 1-20.
Güler, S. ve Uçma T. (2011). Mülkiyet Yapısı Değişkenlerinin İşletme Performansı Üzerindeki Etkisi: İMKB 30 Endeksi Üzerinde Bir Uygulama. Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, MODAV Yayınları, 13(4), 221-240.
Haldar, A. ve Rao, S. V. D. N. (2009). Empirical Study on Ownership Structure and Firm Performance. Indian Journal of Corporate Governance, 4(2), 27-34.
Hsiao, C. (2003). Analysis of Panel Data, (2. Edition). Cambridge: Cambridge University Press.
Karoğlu, E. (2016). Vekâlet Kuramı Perspektifinden Yönetim Kurulu Kompozisyonunun Finansal Performans Üzerindeki Etkisi: BİST İmalat Sektörü Örneği. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 65-77.
Kesbiç, C. Y. ve Taşdemir, B. M. (2019). Halka Açıklık Oranının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 689-703.
Khan, M. T.; Al-Jabri, Q. M. ve Saif, N. (2021). Dynamic Relationship Between Corporate Board Structure and Firm Performance: Evidence from Malaysia. International Journal of Finance & Economics, 26(1), 644-661.
Kılıç, M. (2014). Yönetim Kurulu Yapısının İşletme Performansına Etkisi: Türkiye’de Bir Uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 16(3), 33-56.
Kılıç, M. ve Ayrıçay, Y. (2018). Yönetim Kurulu ve Sahiplik Yapısının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi: BIST İmalat Sanayi Sektöründe Bir Alan Araştırması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 177-192.
Konak, F. ve Kendirli, S. (2015). Sermaye Yoğunlaşmasının Firma Performansı Üzerine Etkisi: BİST Gıda ve İçecek Endeksi Uygulaması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(15), 123-134.
Ocak, M. (2013). Yönetim Kurulu ve Üst Yönetimde Yer Alan Kadınların Finansal Performansa Etkisi: Türkiye’ye İlişkin Bulgular. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0(60), 107-126.
Orazayeva, A. ve Arslan. M. (2021). Impact of the Management Structure and Compensation on Financial Performance of Kazakhstani Companies. Central Asian Economic Review, 5(134), 86-105.
Önem, H. B. ve Demir, Y. (2015). Mülkiyet Yapısının Firma Performansına Etkisi: BİST İmalat Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 6(13), 31-43.
Pagano, M.; Panetta, F. ve Zingales, L. (1998). Why Do Companies Go Public? An Empirical Analysis. The Journal of Finance, 0(1), 27-64.
Pedersen, T. ve Thomsen, S. (1999). Economic and Systemic Explanations of Ownership Concentration among Europe’s Largest Companies. International Journal of the Economics of Business, 6(3), 367-381.
Şamiloğlu, F. ve Ünlü, U. (2010). Sahiplik Yapısı ve Firma Performansı Arasındaki İlişki: İMKB 100 Endeksi Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0(46), 66-73.
Tan, Z. ve Bal, K. (2021). Vekâlet Teorisi Çerçevesinde Yönetim Kurulu Çeşitlendirmesi ve Finansal Performans İlişkisi: Yatırım Kuruluşları Örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(1), 38-54.
Tepeli, Y. ve Kahraman, Y. E. (2021). Yönetimsel Mülkiyet, Sermaye Yapısı ve Şirket Büyüklüğünün Kurumsal Değer Üzerindeki Etkisi: BİST100 Şirketleri Üzerine Araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(3), 711-726.
Turan, Ü. ve Bayyurt, N. (2013). Kurumsal Yönetim, Mülkiyet Yapısı ve Performans. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 50(585), 27-40.
Ünlü, U. (2011). Yönetici Sahipliği ve Firma Değeri: İMKB İçin Ampirik Bir Uygulama. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(2), 201-214.
Wooldridge, J. (2009). Introductory Econometrics: A Modern Approach, (4th Edition). Canada: South Western Cengage Learning.
Yağlı, İ. ve Ünlü, U. (2019). Yönetim Kurulu Çeşitliliğinin Firma Değerine Etkisi: Türkiye Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 77-91.
Yıldırım, M. ve Demireli, E. (2009). Kurumsal Yönetim, Mülkiyet ve Kontrol Yapıları ve Şirketlerin Finansal Performanslarına Etkileri (İMKB İmalat Sanayi Örneği). Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 46(532), 81-96.
Yiğit, İ. (2014). Ownership Structure, Executive Structure and Firm Performance: Evidence From Turkey. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 36(2), 349-364.
www.kap.gov.tr adresinden 24.05.2020 tarihinde erişildi.