IRAK CEPHESİ'NİN AÇILMASI VE KÛTÜ'L-AMARE MUHASARASI
Irak Cephesi'nin en önemli muharebelerinden biri olan Selmanpak Muharebelerinden sonra İngilizlerin Kûtü'l-Amare'ye çekilmeleri ve burada yaklaşık beş aya yakın bir süre mahsur kalmaları Türk askerî tarihi için son derece başarılı bir süreç olmuştur. General Townshend komutasındaki İngiliz birlikleri Kûtü'l-Amare'nin etrafını iyi tahkim etmiş, bu nedenle Türk birlikleri Kûtü'l-Amare'ye girememiş ancak dışarıdan gelen destek birliklerinin de buraya ulaşmasını engellemiştir. İngilizlere gelen destek kuvvetleriyle beş aya yakın bir sürede pek çok muharebe yapılmış ve binlerce şehit verilmiştir. İngilizler de yine aynı şekilde askerlerinin önemli bir kısmını kaybetmiş ve buna rağmen General Townshend'i muhasaradan kurtarmayı başaramamıştır. Muhasara altında kalan İngiliz birlikleri kendilerine destek gelmemesi sonucu yiyecek sıkıntısı yaşamaya başlamıştır. Çözüm olarak halktan yiyecek alınmış ancak bu da uzun süreli bir çözüm olmamıştır. Deniz ve havadan yapılan yiyecek yardımlarının çoğu da ulaştırılamamıştır. Yiyecek konusunda İngilizlerin yaşadığı önemli bir problemi de kuvvetlerinin önemli bir kısmını oluşturan Hintliler oluşturmuştur. Zira bir süre sonra at eti yemek zorunda kalan İngilizler bunu Hintlilere yedirememiş ve bunu sağlamak için de fetva yayımlatmışlardır. Bölgeye her türlü yardımın kesilmesi ve açlıktan ölümlerin artması üzerine General Townshend teslim olmak zorunda kalmıştır
OPENING OF THE IRAQI FRONT AND THE SIEGE OF KUT-AL-AMARA
The withdrawal of the British troops to Kut-al-amara following the Battle of Ctesiphon -one of the most important engagements at the Iraqi front, and their being surrounded there for about five months signify an uttermost successful period in the Turkish military history. The British forces under the command of General Townshend strongly fortified the surroundings of Kut-al-amara; therefore, Turkish troops could not enter the city. However, they prevented the arrival of outer reinforcements in the area. Many battles were fought with the reinforced British forces for about five months and thousands of soldiers fell martyrs. Similarly, the British lost a considerable number of soldiers, yet were not able to save General Townshend from being besieged. The surrounded British troops suffered from food shortage since the supporting forces failed to come to their help. Some victuals were provided from the local people, but this was not a long-term solution. Moreover, most of the food assistance intended from air and sea could not be received. Another problem for the British concerning food was the Indian soldiers constituting a great amount of the forces. After some time, the British had to eat horse meat, but the Indians refused it. Thus, the British had to issue fatwa to persuade them. When the region became deprived of any assistance and the rate of deaths increased due to starvation, General Townshend had to surrender
___
- Arşivler
- Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Daire Başkanlığı Arşivi. Kitaplar
- ARMAOĞLU, Fahir; 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Türkiye İş Bankası Yay. 2. Baskı, İstanbul 1984.
- BAYKOÇ, Hulusi; Birinci Dünya Savaşı'nda Kafkas ve Irak Cephesi'nde 5'nci Seferî Kuvvetler (52'nci Tümen), Yay Haz. Zekeriya TÜRKMEN, Özlem DEMİREĞEN, Ankara Gnkur ATASE Bşk. Yay., 2006.
- BAYUR, Yusuf Hikmet; Türk İnkılâbı Tarihi, C III, Ankara, TTK
- BELEN, Fahri; Birinci Cihan Harbi'nde Türk Harbi, 1916 Yılı Hareketleri, III'üncü Cilt, Gnkur. Basımevi, Ankara, 1965.
- Birinci Dünya Harbi'nde Türk Harbi; III'üncü Cilt, Irak - İran Cephesi 1914-1918, I'inci Kısım, Ankara, Gnkur. Basımevi, 1979.
- BURAK, Durdu Mehmet; Birinci Dünya Savaşı'nda Türk - İngiliz İlişkileri (1914-1918), Ankara, Babil Yayıncılık, 2004.
- Cavid; Irak Seferi ve İttihad Hükûmetinin Hayalât ve Cehalât-ı Siyasiyesi, İstanbul, Müdafaa Matbaası, 1334.
- EGE, Abidin; Çanakkale, Irak ve İran Cephelerinden Harp Günlükleri, Yay. Haz. Celali YILMAZ, İstanbul, 2011.
- FROMKİN, David; Barışa Son Veren Barış, Çev. Mehmet HARMANCI, Sabah Kitapları, İstanbul, 1994.
- Halil Paşa; Bitmeyen Savaş, Haz. Taylan SORGUN, İstanbul, 1972.
- Irak Kuvve-i Seferiyesi Kumandanı General Sir John Nixon tarafından Hindistan Hükûmetine Takdim Kılınıp İngiltere Matbuatı Tarafından Neşrolunan Raporun Tercümesidir; Mütercimi Rahmi, İstanbul, Matbaa-i Amire, 1332.
- KANATLI, Şükrü; Irak Muharebelerinde 3'üncü Piyade Alayı Hatıraları, Yay. Haz. Fatma İLHAN, Ankara, Gnkur. Basımevi, 2009.
- Mehmet Emin, Harb-i Umumi'de Osmanlı Cepheleri Vekayii, Erkânıharbiye Mektebi Matbaası, Beylerbeyi, 1 Teşrinievvel 1338.
- SABİS, Ali İhsan; Harp Hatıralarım Birinci Cihan Harbi, Birinci Cilt, İstanbul, Nehir Yay., 1990.
- SABİS, Ali İhsan; Harp Hatıralarım: 3, Nehir Yayınları, İstanbul 1991.
- SANDERS, Liman von; Türkiye'de Beş Sene, Dersaadet, Matbaa-i Askeriye, 1337.
- TOKER, Hülya - ASLAN, Nurcan; Birinci Dünya Savaşı'na Katılan Alay ve Daha Üst Kademedeki Komutanların Biyografileri, C I, Gnkur. ATASE Bşk.lığı Yay.; Ank.2009.
- TOKER, Hülya - ASLAN, Nurcan; Birinci Dünya Savaşı'na Katılan Alay ve Daha Üst Kademedeki Komutanların Biyografileri, C III, Gnkur. ATASE Bşk.lığı Yay.; Ank. 2009.
- UYAR, Mesut - ERİCKSON, Edward J.; Osmanlı Askerî Tarihi, İstanbul, 2014.
- TOWNSHEND, Charles V.F.; Irak Seferi ve Esaret, Tercüme, Tarih-i Askerî Osmani Encümeni, Sadeleştiren Recep AHISHALI, İstanbul 2007.
- TÜRKGELDİ, Ali Fuad; Görüp İşittiklerim, 3. Baskı, Ankara, TTK Makaleler
- BEDEN, Aydın; Kûtü'l-Amare Zaferi, Türk Şehitliği ve Şehitlik Arazisinin Hediye Edilmesine İlişkin Değerlendirmeler, Mediterranean Journal of Humanities, V/2 (2015).
- ÇEVİK, Adnan; "Orta Çağ İslam Coğrafyacılarına Göre el-Cezire ve İdari Taksimat, Osmanlı Araştırmaları XXXIII, Prof. Dr. Muammer Kemal ÖZERGİN Hatıra Sayısı I, İstanbul, 2009.
- ÇOBAN KARABULUT, Pakize; "Musul Sorunu 1914 - 1918", TİDSAD, Yıl 2, Sayı 2, Mart 2015.
- ÇINAR, Burak; "Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Jeopolitiğinin Rolü", Gazi Akademik Bakış, Cilt 8, Sayı 15, Kış, 2014.
- KÜÇÜKVATAN, Mahir; "İngiliz Basınında Osmanlının Kût'ül-Amare Zaferi", Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XIII/26 (2013 Bahar).
- ÖZÇELİK, Mücahit; "Kût'ül Amare Zaferinin Türk Basınına Yansımaları", Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Dr. Şefik Yaşar Armağanı) , Ankara, Volume 10/9 Summer 2015.
- POLAT, Ü. Gülsüm; "Esir Kut Komutanı Townshend'in İstanbul'a Getirilişi ve İngiliz Savaş Basınına Müdahale", Akademik Orta Doğu, Cilt 9, Sayı 2, 2015.
- SAKİN, Serdar; "Birinci Dünya Savaşı'nda Irak Cephesi'nde Osmanlı Devleti ile İngiltere Arasındaki Çarpışmalar (1915), Akademik Bakış, Cilt 4, Sayı 7, Kış 2010, s. 135. Dergi ve Gazeteler
- Askerî Tarih Belgeleri Dergisi; Ocak 2016, Sayı 137, Gnkur ATASE Daire Bşk.lığı Yay., Ankara, 2016.
- Askerî Tarih Belgeleri Dergisi; Temmuz 2004, Sayı 118, Gnkur. ATASE Bşk.lığı Yay., Ankara, 2004. Tanin Gazetesi.
- Yayımlanmamış Doktora Tezleri
- AVCI Orhan; Türk Ordu Teşkilatı: Irak Cephesi (1914 - 1918), Hacettepe Üniversitesi, ATATÜRK İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 1997, Basılmamış Doktora Tezi.
- KOCATÜRK, Önder; Türk - İngiliz İlişkilerinin Kopuş Sürecinde Son Aşama (1911 - 1914) (II. Cilt,) İÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2010.
- ISSN: 1303-9342
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 1976
- Yayıncı: MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı
Sayıdaki Diğer Makaleler
İKİNCİ MEŞRUTİYET'TEN GÜNÜMÜZE BALKANLARIN DERS KİTAPLARINDAKİ YERİ: BALKAN SAVAŞLARI ÖRNEĞİ
IRAK CEPHESİ'NİN AÇILMASI VE KÛTÜ'L-AMARE MUHASARASI
BİRİNCİ DÜNYA HARBİ'NDE GALİÇYA CEPHESİ: TÜRK 15'İNCİ KOLORDUSU VE MUHAREBE ETKİNLİĞİ
1917 RUS DEVRİMİ'NDEN GÜMRÜ ANTLAŞMASI'NA KADAR KARS VE IĞDIR BÖLGESİNDE YAŞANANLAR