DENİZ HARP TARİHÇİLİĞİNİN ÖNEMLİ BİR İSMİ ALİ HAYDAR EMİR (ALPAGUT), HAYATI VE ESERLERİ
Ali Haydar Emir Alpagut genç bir subay olarak Osmanlı bahriyesinde çeşitli görevler almış, bu görevleri esnasında da daha okul yıllarında başlayan edebiyata ve tarihe olan ilgisini devam ettirmiştir. Çeşitli gazete ve dergilerde yazıları yayımlanan Ali Haydar Emir'in yaptığı çalışmalar onun Mekteb-i Bahriye Deniz Tarihi Muallimliğine atanmasını sağlamıştır. Çok genç denilebilecek bir yaşta geçirdiği bir hastalık sonucu görme yetisini kaybeden Ali Haydar Emir, emekliye sevk edilmiş olsa da Erkânıharbiye-i Bahriye Üçüncü Şubesinde Osmanlı Deniz Harp Tarihi yazarlığı görevine getirilmiş ve ayrıca Mekteb-i Bahriye Deniz Harp Tarihi öğretmeni olarak da kendisinden istifade edilmiştir. Askerî okullarda öğretmenlik yaptığı süre içinde çok sayıda deniz subayının yetiştirilmesine katkı sağlamıştır. 1937 yılında vefat etmiş olan Alpagut hem edebiyat alanında hem de harp tarihi alanında eserler vermiştir. Onu günümüzde ön plana çıkaran yönü, deniz harp tarihi alanında yapmış olduğu araştırmalar ve vermiş olduğu eserlerdir. Bu çalışmada Alpagut'un kısa bir biyografisi verilmiş ve ardından eserleri üzerinde durulmuştur. Kısaca tanıtımı yapılan eserlerin harp tarihi yazımında dikkate alınması ve Alpagut'un bilim dünyasınca bilinirliğinin artırılması hedeflenmiştir.
AN IMPORTANT NAME OF HISTORY OF THE NAVAL WARFARE ALİ HAYDAR EMİR (ALPAGUT), HIS LIFE AND WORKS
Ali Haydar Emir Alpagut, as a young officer, took various duties in the Ottoman Marine, and continued his interest in literature and history, which began during his school years. Ali Haydar Emir's Works published in various newspapers and magazines provided him to be assigned to the Naval History teacher of Naval Academy. He had lost his ability to see as a result of a disease at a very young age and was retired. Nevertheless, he was continued to be benefit as an Ottoman Naval War History writer and Naval History teacher. He contributed to the growth of many naval officers. Alpagut, who passed away in 1937, gave works in literature and war history. It was the works that gave him to the forefront in the field of naval war history today. In this study, a short biography of Alpagut is given and then, his works are focused on. It is aimed to utilize the published works in the writing of the war history and to increase the awareness of Alpagut in the scientific world.
___
- Ali Haydar Emir (Harp Tarihi Encümeni Deniz Mütehassısı); Cezayir Hakkındaki Neşriyata Umumi Bir Cevap, 317 Numaralı Deniz Mecmuası'nın Tarih Kısmı İlavesi, Haziran 1930, İstanbul, Deniz Matbaası, 1930.
- Ali Haydar Emir, Fevzi; Türklerin Deniz Harp Sanatına Hizmetleri II (Kürek Devri), "Türk Tarihinin Ana Hatları" Eserinin Müsveddeleri No. 21.
- Ali Haydar Emir, Fevzi; Türklerin Deniz Harp Sanatına Hizmetleri, "Türk Tarihinin Ana Hatları" Eserinin Müsveddeleri No. 8.
- Ali Haydar Emir; "Donanma İstemezük", Donanma Mecmuası, Sayı: 41, Temmuz 1329.
- Ali Haydar Emir; "Donanma İstemezük", Yayına Hazırlayanlar: Fahri ÇOKER, Figen ATABEY, Deniz Kuvvetleri Dergisi, Sayı: 580, Mart 2001.
- Ali Haydar Emir; 1327-1328 Türkiye-İtalya Harbi Tarih-i Bahrisi, Bahriye Matbaası, 1339.
- Ali Haydar Emir; 20 Kânunusani 1918 İmroz Baskını, Askerî Akademiler Kumandanlığı Matbaası, 1927.
- Ali Haydar Emir; Balkan Harbi'nde Türk Filosu, Deniz Harp Akademisi Neşriyatı Sayı: 11, İstanbul, Deniz Matbaası, 1932.
- Ali Haydar Emir; Balkan Harbi'nde Yunan Filosunun Teşrinievvel ve Sani Harekâtı'na Dair Sevkulceyşi Bir Tetebbu, 310 Numaralı Deniz Mecmuası'nın Tarih Kısmı, Teşrinievvel 1928.
- Ali Haydar Emir; Girit İhtilali (Gamsız Hasan Bey, Erkadi'yi Nasıl Batırdı?), 321 Numaralı Deniz Mecmuası'nın Tarih Kısmı, Temmuz 1931, Deniz Matbaası, 1931.
- Ali Haydar Emir; Kılıç Ali ve Lepanto, 332 Numaralı Deniz Mecmuası'nın Tarih Kısmı İlavesi, Birinciteşrin 1931, Deniz Matbaası, 1931.
- Ali Haydar Emir; Mücmel Tarih-i Osmanî, Sahib ve Naşiri: Kasımpaşa'da Kain Hadika-i Marifet Mektebi Müdürü el-Hac Mehmed Mesud, Birinci Tab, Matbaa-i Bahriye, 1327 (1911).
- Ali Haydar Emir; Tabiye Karşısında İmroz Muharebesi, 311 Numaralı Deniz Mecmuası'nın Tarih Kısmı, İkincikânun 1929.
- Ali Haydar Emir; Tarih-i Bahrî Sahifeleri, Cilt: 1, Bahriye Matbaası, 1332-1916.
- Ali Haydar Emir'e Ait Askerî Safahat Belgesi; Deniz Tarihi Arşivi Künyeler Bölümü, Defter Numarası: 6, Sayfa / Sıra Numarası: 997.
- ALPAGUT, Ali Haydar - KURTOĞLU, Fevzi; Türklerin Deniz Harp Sanatına Hizmetleri III (Yelken Devri), İstanbul, Deniz Matbaası, 1939.
- ALPAGUT, Ali Haydar; "Marmara'da Türkler", Yurtta ve Dünyada Av ve Deniz Sporları (Av, Deniz, Balıkçılık, Binicilik, Dağcılık, Otomobil, Tayyarecilik Sporlarından ve Turizmden Bahseder Spor Gazetesidir), Yıl: 1, Sayı: 2, 15 Eylül 1948.
- ALPAGUT, Ali Haydar; "Osmanlı İmparatorluğu'nda Cezayir", Ordu Malulleri (Tarihî, Hamasi, Kültürel ve Edebî Aylık Dergi), Sayı: 11-12, ŞubatMart 1961.
- ALPAGUT, Ali Haydar; "Tarih Boyunca Cezayir", Tarih Coğrafya Dünyası, Sayı: 8, Cilt: 2, Eylül 1959.
- ALPAGUT, Ali Haydar; Asker Dönerken, Ali Haydar Emir Külliyatı No. 1, Seçme Makaleler ve Hikâyeleri, İstanbul, Sebat Basımevi, 1939. ALPAGUT, Ali Haydar; Marmara'da Türkler, Genelkurmay Başkanlığı IX. Şube, İstanbul, Deniz Matbaası, 1941.
- ALPAGUT, Haydar; "İlk Denizaltı Komutanımız", Deniz Mecmuası, Cilt: 47, Sayı: 336, Nisan 1935.
- ALPAGUT, Haydar; Büyük Harp'in Türk Deniz Cephesi, Genelkurmay Başkanlığı IX. Şube, İstanbul, Deniz Matbaası, 1937.
- ALPAGUT, Haydar; Denizde Türkiye, Birinci Cilt, Deniz Harp Akademisi Neşriyatı Sayı: 24, İstanbul, Deniz Matbaası, 1937.
- ÇOKER, Fahri; "Ölümünün 30'uncu Yıl Dönümünde Hocam Ali Haydar Emir (ALPAGUT) 'Donanma İstemezük' ", Donanma Dergisi, Cilt: 80, Sayı: 459, Ekim 1967.
- İHSANOĞLU, Ekmeleddin (Ed.) - ŞEŞEN, Ramazan - BEKAR, M.
- Serdar - GÜNDÜZ, Gülcan; Osmanlı Askerlik Literatürü Tarihi, İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi, 2 Cilt, İstanbul, 2004.
- Piri Reis; Kitab-ı Bahriye, Türk Tarihi Araştırma Kurumu Yayınlarından No. 2, İstanbul, Devlet Basımevi, 1935.
- YILDIRIM, Hüseyin; Deniz Mecmuası Donanma Dergisi Deniz Kuvvetleri Dergisi Makaleler Dizini, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kültür Yayınları Tarih Dizisi No. 2, Ankara, Dz.K.K.Karargâh Basımevi, 1994.
- YILDIRIM, Hüseyin; Risale-i Mevkute-i Bahriye, Deniz Mecmuası Donanma Dergisi Deniz Kuvvetleri Dergisi Makaleler Dizini, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kültür Yayınları Tarih Dizisi No. 4, Ankara, Dz.K.K.Karargâh Basımevi, 1994.
- ISSN: 1303-9342
- Yayın Aralığı: 1
- Başlangıç: 1976
- Yayıncı: MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı
Sayıdaki Diğer Makaleler
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA AYDIN'DA HAVA TAARRUZLARINA KARŞI UYGULANAN SİVİL SAVUNMA TEDBİRLERİ
Birinci Dünya Savaşı'nda Galiçya Cephesi 15'inci Kolordunun Harekâtı;
DENİZ HARP TARİHÇİLİĞİNİN ÖNEMLİ BİR İSMİ ALİ HAYDAR EMİR (ALPAGUT), HAYATI VE ESERLERİ
1912-1913 BALKAN HARBİ'NDE İŞKODRA SAVUNMASI'NDA İŞKODRA GÖLÜ'NÜN VE NEHİRLERİN ROLÜ