CANNAE MUHAREBESİ’NİN EKONOMİK NEDENLERİ VE TAKTİKSEL YÖNLERİ ÜZERİNE

Bu makale, dünya tarihindeki ilk emperyalistler arası savaş olan ve Cannae Savaşı’nın ekonomik, sosyal, siyasal ve askeri nedenlerini inceleyerek savaşta izlenen stratejinin analizini yapmak amacıyla kaleme alınmıştır. Çalışmanın temel soruları, Cannae Savaşı’nın arka planında yatan ekonomik nedenler nelerdir ve bu savaşta izlenen ve dünya tarihine miras kalan ve çekiç-örs taktiği olarak bilinen askeri savaş stratejisi nasıl uygulanmıştır şeklinde formüle edilebilir. Söz konusu amaca ulaşmak ve çalışmanın temel sorularını çözümlemek için Cannae Savaşı’nın arka planında yatan ekonomik nedenler ve bu savaşta izlenen savaş stratejisi incelenecek ve savaşın nedenleri ile stratejisinin sonraki yüzyıllardaki etkilerinin neler olduğu tespit edilecektir. Elde edilmesi umulan muhtemel sonuçlar, Cannae Savaşı’nın birçok nedeni olmasına rağmen ekonomik olanların en başta geldikleri ve Hannibal’in bu savaştaki taktiğinin pek çok savaşın taktiğini etkilediğidir.

Anahtar Kelimeler:

Hannibal, Cannae, Roma İmparatorluğu, Kartaca, Anti Emperyalizm, Dünya Tarihi, Savaş Taktikleri

PDF

___

AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali-KÖKER, Levent; İmparatorluktan Tanrı Devletine, 6. Baskı, İmge Kitabe-vi, İstanbul, 2006.
AKİNBOYE, Goke; “Why Was Carthage Destroyed? A Re-Examination from an Economic Perspective”, Journal of Philosophy and Culture, 5 (1), 2014, s. 115-157.
BAKER, Simon; Eski Roma, (Çev. Ekin Duru), 2. Baskı, Say Yayınları, İstanbul, 2013.
BISHOP, M. C.-COULSTON J. C., Kartaca Savaşlarından Roma’nın Düşüşüne Roma Ordusunda Kulla-nılan Savaş Aletleri, (Çev Samet Özgüler), Selenge Yayınları, İstanbul, 2020.
BOATWRIGHT, Mary T. vd.: The Romans -From Vilage to Empire-, Oxford University Press, New York; 2004.
BRIZZI, Giovanni; “Dünyanın Fethi: M.Ö. 264-121”, Antik Roma, (Ed. Umberto Eco), (Çev. L. T. Bas-macı), Alfa Yayınları, İstanbul, 2021, s. 62-96
BURBARN, Jane-COOPER, Frederick; İmparatorluklar Tarihi, (Çev. A. A. Çağlayan), İnkılâp Yayınları, İstanbul: 2011.
BURTON, Paul J.; “First Punic War (264-241 BCE)”, The Encyclopedia of Diplomacy, (Ed. Gordon Mar-tel), (2018), s. 1-4.
CAMPBELL, Brian; “Diplomacy in the Roman World (c. 500 BC-AD 235)”, Diplomacy and Statecraft, Vol. 12, No. 1, 2001, s. 1-22.
CHURCH, Alfred J.-GILMAN, Arthur; Kartaca -Bir Afrika İmparatorluğunun Yükselişi ve Çöküşü-, (Çev. Ekin Duru), Say Yayınları, İstanbul, 2021.
COCO, Angela; Cause, Course, and Consequence: The Punic Wars (264 BCE to 146 BCE), Honors Thesis Collection, Wellesley College, USA, 2019.
CORNELL, Tim-MATTHEWS, John; Roma Dünyası, (Çev. Şadan Karadeniz), İletişim Atlaslı Büyük Uygarlıklar Ansiklopedisi, C. 5, İletişim Yayınları, İstanbul, 1998.
DALY, Gregory; Cannae: The Experience of Battle in The Second Punic War, Routledge Press, Londan, 2005.
DEMİRCİOĞLU, Halil; Roma Tarihi, 2. Baskı, C. 1, B. 1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1987.
DIAKOV, V.-KOVALEV, S.; İlkçağ Tarihi, (Çev. Özdemir İnce), C. II, Yordam Kitap, İstanbul, 2008.
FLAPPER, Bjorn; The Greatest Generals of the Second Punic War, Unpublished Master Thesis, Leiden University, Leiden, 2012.
FREEMAN, Charles; Mısır, Yunan ve Roma, 3. Baskı, (Çev. S. Kemal Angı), Dost Yayınları, Ankara, 2010.
GOHDSWORTHY, Adrian; Cannae, Casell Publishing, London, 2002.
GOHDSWORTHY, Adrian; Fall of Carthage, Casell Publication, London, 2000.
HEALY, Mark; Cannae 216 BC: Hannibal Smashes Rome’s Army, Opbsrey Publishing, Oxford, 1994.
HEATON, Herbert; Avrupa İktisat Tarihi, C. I, (Çev. M. A. Kılıçbay-O. Aydoğuş), Teori Yayınları, Anka-ra, 1985.
HOWGEGO, Christopher; “The Supply and Use of Money in the Roman World 200 BC. To AD. 300”, The Journal of Roman Studies, Vol. 82, (1992), s. 1-31.
HOYOS, Dexter; The Carthaginians, Routledge Press, London, 2010.
JONES, Peter; Geldim Gördüm Yendim, (Çev. Funda Sezer), Say Yayınları, İstanbul, 2016.
KEPPIE, Lawrence; The Making of the Roman Army: From Republic to Empire, Roudledge Press, London, 2005.
KESSLER, David-TEMIN, Peter; “The Organization of the Grain Trade in The Early Roman Empire”, Economic History Review, 60, (2), (2007), s. 315-332.
KILIÇ, Murat; “Hannibal’in Savaş Taktiklerine Genel Bir Bakış”, Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (5), 2018, s. 25-60.
KIERNAN, Ben; “The First Genocide: Carthage, 146 BC”, Diogenes, No. 203, s. 27-39.
KÜÇÜKKALAY, A. Mesud; Dünya İktisat Tarihi, 3. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2021.
LECKIE, Ross; Alplerin Fatihi Hannibal, (Çev. Başak Bingöl), Yurt Yayınları, Ankara, 1995.
LERNER, Robert E. vd.; Western Civilization, 11th Edition, W. W. Nortan and Company Inc., USA, 1988.
MACDONALD, Eve; Hannibal -Helenistik Bir Hayat-, (Çev. Faruk Uysal), Hece Yayınları, Ankara, 2018.
MARTIN, Thomas; Eski Yunan, 2. Baskı, (Çev. Ümit. H. Yolsal), Say Yayınları, İstanbul: 2014.
MATTIGLY, Harold; “The First Age of Roman Coinage”, The Journal of Roman Studies, Vol. 19, (1929), s. 19-37.
MCKAY, John P. vd.; A History of World Societies, 5th Edition, Houghton and Mifflin Company, USA, 2000.
MCNAB, Chris; The Roman Army The Greatest War Machine of The Ancient World, Osprey Publishing, Oxford, 2010.
MILLS, Clifford W.; Hannibal, Infobase Publishing, New York, 2008
MONTESQUIEU; Romalıların Yükselişi ve Çöküşü, (Çev. Ahmet Saki), Köprü Yayınları, İstanbul, 1919.
MOREL, Jean Paul; “Early Rome and Italy”, The Cambridge Economic History of the Greco-Roman World, (Ed. Walter Scheidel vd.), Cambridge University Press, UK, 2008, s. 487-511.
NOBLE, Thomas F. X. vd.; Western Civilization, Vol. 1, Houghton Mifflin Company, USA, 1998.
ÖZÜSAĞLAM, Z. Mutlu; Marius’un Ordu Reformu Öncesi ve Sonrasında Legio’nun Kuruluş ve Muha-rebe Düzeni, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2014.
PLUTARCH; Lives III, Pericles and Fabius Maximus, Nicias and Crassus, (Çev. Bernadotte Perrin), Harvard University Press, Cambridge, 1916.
POLYBIUS; The Histories. C. I-II-III, (Çev. W. R. Paton), Harvard Universty Press, Massachusetts, 2010.
PREVAS, Jonn; Hannibal's Oath: The Life and Wars of Rome's Greatest Enemy, Da Capo Press, Boston, 2017.
RENATUS, Flavius Vegetius; Roma Savaş Sanatı, (Çev. S. Özgüler, K. A. Çetinalp), Kronik Kitap, İstan-bul, 2019.
RICH, John-SHIPLEY, Graham (Ed.); War and Society in The Roman World, Roudledge Press, New York, 1993.
ROBERTS, J. M.; Dünya Tarihi, C. I, (Çev. İdem Erman), İnkılap Yayınları, İstanbul, 2011.
SAMUELS, Martin, “The reality of Cannae”, Militaergeschichtliche Zeitschrift, 47 (1), 1990, s. 7-31.
SANTOSUOSSO, Antonio A.; Storming the Heavens: Soldiers, Emperors and Civilians in the Roman Empire, Westview Press, Colorado, 2001.
SCHLIEFFEN, Alfred von; Cannae, The Command and General Staff Schoolpress, Kansas, 1931.
SCULLARD, H. H.; A History of the Roman World: 753 to 146 BC, Roudledge Press, London, 2013.
SHEAN, John F.; “Hannibal's mules: The Logistical Limitations of Hannibal's Army And The Battle of Cannae, 216 BC”, Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, (2), 1996, s. 159-187.
SHELDON, Rose M.; “Hannibal’s Spies”, International Journal of Intelligence and Counter Intelligence, 3, 1986, s. 53-70.
STEPANIUK, Daniel R.; Strategies of the Second Punic War, Unpublished Master of Defence Studies, Canadian Forces College, Canada, 2014.
STRECHIE, Madalina; “The Punic Wars: A Clash of Civilizations in Antiquity”, Internation Conferenece Knowledge-Based Organization, Vol. XXI, No. 2, (2015), s. 650-655.
TAYLOR, Michael J., “The Evolution of the Manipular Legion in the Early Republic”, Historia: Zeitsch-rift für Alte Geschichte, 69 (1), 2020, s. 38-56.
TAYLOR, Michael J., Roman Infantry Tactics in the Mid-Rebuplic: A Reassessment, Historia, 63 (3), 2014.
ULLRICH, J.; Das Kriegswesen im Wandel der Zeiten, Leipzig, 1940.
UZUNÇARŞILI, İsmail H.; Osmanlı Devlet Teşkilatından Kapıkulu Ocakları, 2. Baskı, C. 1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1984.
VERGILIUS; Aeneas, (İsmet Z. Eyüboğlu), 3. Baskı, Payel Yayınları, İstanbul, 2015.
WUKITSCH, Tom (Instructor); Carthage and Roman North Africa, ALRI History 303, 2011.