Anaokullarında bulunan çocuk oyun alanlarının tasarım ilkeleri açısından incelenmesi: Aydın kenti örneği
Bu çalışmada Aydın ili Efeler merkez ilçesinde yer alan devlet anaokullarına ait dış mekân kullanım şekilleri, kişi başına düşen açık alan miktarları, donatı elemanları ve bitki türleri yerinde gözlem çalışmaları ile incelenmiştir. Elde edilen bilgiler ışığında, anaokulu bahçelerinin çocuk gelişimine katkısını tespit etmek amacıyla bu alanlarda bulunan oyun alanları tasarım ilkeleri kapsamında değerlendirilerek öneriler sunulmuştur. Çalışmanın ana materyalini Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinden elde edilen bilgilerle (okul bahçelerine ait parsellerin açık alan miktarları), İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden ise 9 devlet anaokuluna ait öğrenci ve öğretmen sayıları oluşturmaktadır. Belirlenen okul bahçelerinde yapılan yerinde gözlem çalışmaları sırasında çekilen fotoğraflardan faydalanılarak, okul bahçelerinde bulunan mevcut bitkiler, açık alanlardaki oyun ve donatı elemanları tespit edilmiş; dış mekân kullanımlarına yönelik puanlama tabloları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda temsil derecelerine göre iyi dereceli olarak kabul edilen okullar İstiklal Anaokulu ve Unicef Türkiye Milli Komitesi Seyda Kayhan Anaokulu; orta dereceli olarak kabul edilen anaokulları ise Dalama Anaokulu, Efe Emir Ayşe Çetin Anaokulu, Mimar Sinan Anaokulu, Organize Sanayi Bölgesi Anaokulu, Şehit Polis Demet Sezen ve Zübeyde Hanım Anaokulu’dur. Yunus Emre Anaokulu’nun ise zayıf dereceli olduğu tespit edilmiştir.
Investigation of children's playgrounds in kindergartens in terms of design principles: the case of Aydın city
In this study, the outdoor usage patterns, the amount of open space per capita, the equipment elements and plant species of the public kindergartens located in the central district of Aydın province were determined. In the light of the information obtained, in order to determine the contribution of kindergarten gardens to child development, the playgrounds in these areas were evaluated within the scope of design principles and suggestions were presented. The main material of the study consists of the information obtained from the website of the ‘Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ (open area amounts of the parcels belonging to the school gardens), and the number of students and teachers belonging to 9 state kindergartens from the ‘İl Milli Eğitim Müdürlüğü’. In the realization of the study, the existing plants in the school gardens, the playground and equipment elements in the open areas and the observation forms for outdoor use were used through the photographs taken during the examinations and observations made in the selected schools. As a result of the study, the schools that were accepted as good grades according to their representation degrees consisted of İstiklal Anaokulu and Unicef Türkiye Milli Komitesi Seyda Kayhan Anaokulu, while the kindergartens accepted as middle- grade Dalama Anaokulu, Efe Emir Ayşe Çetin Anaokulu, Mimar Sinan Anaokulu, Organize Sanayi Bölgesi Anaokulu, Şehit Polis Demet Sezen Anaokulu and Zübeyde Hanım Anaokulu. It has been determined that Yunus Emre Anaokulu has a weak grade among all others.
___
- Akkülah AT, Güngör S (2009) Oyun alanları güvenlik standartlarının araştırılması ve Nenehatun Parkı örneğinde irdelenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 23(47): 8-17.
- Arabacı N, Çıtak Ş (2017) Okul öncesi dönemdeki çocukların "oyun" ve "açık alan (bahçe)" etkinlikleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi ve örnek bir bahçe düzenleme çalışması. Mediterranean Journal of Educational Research, 11(21): 28-43.
- Atıcı E. & Çelen Öztürk A. (2021) Sağlıklı Kent Bağlamında Çocuk Parklarındaki Oyun Alanları Analizi: Eskişehir Kenti Örneği. İdealkent, 12(34): 1645-1675. DOI: 10.31198/idealkent.836729
- Ayan S, Ulaş M (2015) The examination of playground equipments which are used in Turkey according to the models in developed countries. Route Educational and Social Science Journal, 2(3): 130- 145.
- Çağlar Kabacık S, Deretarla G (2021) Okul öncesi eğitim ve permakültür. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi- International Journal of Society Research, 11(18): 5140-5155. DOI: 10.26466/opus.910266
- Çelik A (2012) Okul öncesi eğitim kurumlarında açık alan kullanımı: Kocaeli örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1): 79-88.
- Dilekmen M, Bozan N (2018) Okul öncesi eğitimde oyunun öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 37: 43-56.
- Duman G, Koçak N (2013) Çocuk oyun alanlarının biçimsel özellikleri açısından değerlendirilmesi (Konya İli Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1): 64-81.
- Kadim M (2012) Okul öncesi öğretmenlerinin oyun öğretimine ilişkin özyeterliklerinin incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kısakürek Ş (2019) Çocuk oyun alanlarında güvenlik: Hatay Antakya örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22(3): 103-113.
- Kızılkan G, Candan Türkyılmaz (2021) Sürdürülebilir mimari yaklaşım ile tasarlanmış okul öncesi eğitim yapılarında ergonomi kavramının bahriye üçok ekolojik anaokulu örneği üzerinden incelenmesi, Yıldız Technical University Faculty of Architecture E-Journal, 16(1): 53-67.
- Küçük A (2020) Mekânda evrensel tasarım ilkeleri ve bu ilkelerin Ayazağa Işık Okulları’nda irdelenmesi, Master's thesis, Işık Üniversitesi.
- Muhacir ESA, Özalp AY (2016) Planlama ve tasarım süreçleri bağlamında çocuk oyun alanlarına ilişkin temel kalite kriterlerinin belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2): 220-230.
- Seçer Z, Yalman D (2019) Erken Çocukluk Eğitimine Giriş, Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Dış Mekân, [https://cdn- acikogretim.istanbul.edu.tr/], Erişim Tarihi: 05.05.2020.
- Sinan C, Yerli Ö (2019) Anaokulu bahçelerinde dış mekân optimum kullanım olanaklarının belirlenmesi: İstanbul Anadolu yakasından örnekler. Journal of Forestry, 15: 17-38.
- Sizhan, A (2022) 3-6 Yaş çocuklarının dış mekânda oyun fırsatlarının ebeveyn görüşlerine göre incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Tekkaya E (2001) Tasarlanmış çocuk hakları: Ankara çocuk oyun alanları. Milli Eğitim Dergisi, 151.
- [https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/ 151/tekkaya.htm], Erişim Tarihi: 05.05.2020.
- Turgut H, Yılmaz S (2010) Ekolojik temelli çocuk oyun alanlarının oluşturulması. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Artvin, pp 1618-1630.
- Uslu A, Shakouri N (2012) Zihinsel ve fiziksel engelliler için hortikültürel terapi, Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 2012, 12 (1): 134-143.
- Yörükoğlu A (2002) Çocuk ruh sağlığı, Özgür Yayınları, İstanbul.
- Yücel GF (2005) Çocuk oyun alanları tasarımı. Journal of the Faculty of Forestry, Istanbul University, 55(2): 99-110.