YAPITIN İKTİDARI VE İZLEYİCİ ÖZNE DİYALEKTİĞİ

Öz Yakın zamanlı tartışmalar sanat yapıtı ve sanatçı öznenin kurucu rolünü izleyici özneye taşımıştır. Sanat yapıtının açık uçlu yapısı üzerinden geliştirilen argümanlar, yapıt-sanatçı ve izleyici hiyerarşisini ters yüz ederek anlamını arayan yapıtın izleyici özne tarafından kuruluşuna vurgu yapmıştır. Sanatçı özne, izleyici özne ve yapıt arasındaki ilişkiler yumağı yeni bir konu değildir. Ancak yeni estetik paradigmaların kuramsal ve pratik düzlemde ele aldığı bu konu tekrar gündeme getirilerek tartışılabilir olmuştur. Bu çalışmada, yapıtın ve sanatçı öznenin kurucu bir iktidar olarak izleyici özneye direttiği hegemonya üzerinden izleyici öznenin geliştirdiği diyalektik kuramsal boyutta tartışılarak, bu ilişkiler ağının bilgi-sezgi ve anlam üzerinden kutuplaşma ve çözülme noktalarına yeni bir bakış açısı getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sanatçı, Yapıt, İzleyici, İktidar, Diyalektik

PDF

___

Baudrillard, J., (2011). Simülakrlar ve Simülasyon, (çev.) O. Adanır, Doğu BatıYayınları, Ankara.
Berger, J., (2009). Görünüre Dair Küçük Bir Teoriye Doğru Adım lar, (çev.) B.Somay, Metis Yayınları, İstanbul.
Bolla, P., (2012). Sanat ve Estetik, (çev.) K. Koş, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Deleuze, G., (2006). Kant Üzerine Dört Ders, (çev.) U. Baker, Kabalcı Yayınları,İstanbul.
Deleuze, G., (2015). Anlamın Mantığı, (çev.) H. Yücefer, Norgunk Yayıncılık,İstanbul.
Doltaş, D., (1988). Söylem Üzerine, Söylem ve Yazın, (Yay. Haz.) A. Kocaman,ODTÜ Yayıncılık, Ankara.
Eagleteon, T., (2006). Kuramdan Sonra, (çev.) U. Abacı, Literatür Yayıncılık,İstanbul.
Eco, U., (2008). Yorum Aşırı Yorum, (çev.) K. Atakay, Can Yayınları, İstanbul.
Faucault, M., (1 999). Bilginin A rkeolojisi, (çev.) V. Urhan, Birey Yayıncılık, İstanbul.
Francalanci, E. L., (2012). Nesnelerin Estetiği, (çev.) D. Kundakçı, Dost Yayınları,Ankara.
İpşiroğlu, N. ve İpşiroğlu, M., (1991). Sanatta Devrim, Remzi Kitabevi, İstanbul.
O'Doherty, B., (2010). Beyaz Küpün İçinde, (çev.) A. Antmen, Sel Yayıncılık,İstanbul.
Kandinsky, V., (2009). Sanatta Zihinsellik Üstüne, (çev.) T. Turan, HayalbazYayınları, İstanbul.
Marin, L., (2013). İmgenin İktidarları, (çev.) M. Cedden, Dost Yayınları, Ankara.
Onega, S. ve J. Landa. (2002). Anlatıbilim e Giriş, (çev.) Y. Salman, Adam Yayınları,İstanbul.
Ponty, M. M., (2010). Algılanan Dünya, (çev.) Ö. Aygün, Metis Yayınları, İstanbul.
Ranciere, J., (2009). Özgürleşen Seyirci, (çev.) E. B. Şaman, MetisYay., İstanbul.
Sauvagnargues, A., (2010). Deleuze ve Sanat, (çev.) N. Sarıca, De-ki Yay., Ankara.
Tapies, A., (2014). Sanat Pratiği, (çev.) İ. Birkan, Dost Yayınları, Ankara.
Timuçin, A., (2011). Estetikte Anlam ve Yorum , Bulut Yayınları, İstanbul.
Todorov, T., Foccroulle, B., Legros, R., (201 2). Sanatta Bireyin Doğuşu, (çev.) E.Özdoğan, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.