TİPOGRAFİK BİR SALDIRI VEYA DIŞAVURUM OLARAK GRAFFİTİNİN DİLİ

Yaklaşık 60 yıllık tarihinin büyük bir kısmında (1960’lardan 2000’lere kadar) icraedenler tarafından “sanat” fakat çoğu kimse tarafından “yasadışı ve rahatsızlık vericianarşist bir eylem” olarak görülegelen graffitinin, günümüzde, bir sanat formu olduğugörüşü daha fazla dillendirilmektedir. Sosyolojik olarak birçok araştırmanın konusuolan “graffiti” olgusunun arka planı, protest ve yasadışı bir eylem biçiminden, sanatpiyasaları tarafından kabul gören ve pazarlanan bir sanat formu olma sürecindegeçirmiş olduğu ideolojik evrim, biçimsel ve tipografik bağlamda da kendini göstermişmidir? Tarihsel olarak ortaya çıkan sanat ve tasarım akımlarından etkilenmiş midir?Temelde bir iletişim aracı olarak graffitinin, iletişimsel etkililiği ve bu bağlamdakullandığı tipografik dilin rolü ne olmuştur?Bu sorulara verilecek cevaplar başka bir deyişle kullandığı tipografik dil bağlamında,graffitinin, tarihsel ve ideolojik düzlemde ele alınması bu çalışmanın amacınıoluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemiyle derlenecek bilgiler, örnek analizleriyledesteklenerek bu sorulara cevap aranmıştır.

LANGUAGE OF GRAFFITI AS A TYPOGRAPHIC ATTACK OR MANIFESTATION

The idea that graffiti, which in the vast majority of its approximately 60 year old history (1960s to 2000s) was considered by artisans as an art, but by many as an illegal and disturbing anarchist action, is an art form has been more pronounced today. Has the ideological evolution of “graffiti” having spent from a form of protest and illegal action to an art form that has been accepted and marketed by the art markets shown itself in the stylistic and typographic context? Has it been influenced by historically emerging art and design movements? As a means of communication, what is the role of graffiti in terms of communicative effectiveness and the typographic language it uses in this context? The aim of this study is to examine the answers to these questions, or in other words, to discuss the graffiti in historical and ideological terms, in the context of the typographic language used. The information to be compiled by qualitative research method has been supported with sample analyzes and the answers to these questions have been sought.

PDF

___

Artun, A. (2014). Sanat Emeği Kültür İşçileri ve Prekarite, İstanbul: İletişim Yayınları.
Becer, E. (2007). Modern Sanat ve Yeni Tipografi, Ankara: Dost Yayınevi
Blanché, U. (2015). “Street Art and Related Terms- Discussion and Working Definition”. Street Art & Urban Creativity Scientific Journal, Vol.1, Sayı 1, s. 32-39.
Cockcroft, E. Weber, J.P.Cockcroft, J. (1977). Toward a People’s Art, New York, USA: Dutton
Crystal, D. (1995). The Cambridge Encyclopaedia of the English Language, England: Cambridge University Press.
Çoban, F. (2013). “Riot Is Not Diet :Berlin Örnek Alanında Kadın Grafiticiler”, FeDergi 5, Sayı 1, s. 76-87.
Çoban,F. (2015). Sokak Siyaseti; Siyasalın Gündelik Kuruluşu Bağlamında Bir İnceleme, İstanbul : Metis Yayınları.
Daniels, P. T. Bright, W. (1996). The World’s Writing Systems, Oxford, UK: Oxford University Press.
Dickinson, M. (2008). “The making of space, race and place: New York City’s war on graffiti, 1970 – the present”.Critique of Anthropology 28 (1), s: 27– 45.
Featherstone, M. (2013). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Gerstner, K. (2007). Designing Pragrammes, Programme as Typeface, Typography, Picture, Method. London, UK: Lars Müller Publishers.
Halliday, M.A.K. (1978). Language as Social Semiotic: The Socia lInterpretation of Language And Meaning, Londra, UK: Edward Arnold.
Irons, J. (2009). Spray Away: Making the case for legal graffiti as a legitimate form of public art in Sydney. Thesis, Sydney: University of New South Wales, Bachelor of Planning.
Irvine, M. (2012). “The Work on the Street: Street Art and Visual Culture”, The Handbook of Visual Culture, ed. Barry Sandywell and Ian Heywood, London & New York: p. 235-278.
Kahraman, A.D.(2014). “Fütürist Tipografi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi ISSN:1304-0278, Cilt:13 Sayı:50, s. 240-251.
Kuspit, D. (2010). Sanatın Sonu, İstanbul: Metis Yayınları.
Manco, T. (2002). Stencil Graffiti. London, UK: Thames&Hudson Ltd.
Nandrea, L. (1999). “Reflections Graffiti Taught Me Everything I Know About Space: Urban Fronts and Borders”, Antipode Vol.31, ISI Journal Citation Reports Ranking, ss:114-115.
Ness, M. (2011). Graffiti Decomposition, New York ABD: Network Science Center at West Point.
Oganda, O. H. (2015). “The Language of Graffiti on Public Transport Vehicles in Kenya: Issues anda Perspektives”, International Journal of Education and Research Vol.3, Sayı 6, s. 47-56
Sandywell, B. Heywood, I. (2012). The Handbook of Visual Culture, London & New York: Berg Publishers.
Wild, L. (1992). On Overcoming Modernism, Bierut, M. Drenttel, W. Heller, S. Holland: I.D. Magazine, Sept/Oct
Willen, B. Strals, N. (2009). Lettering and Type: Creating Letters & Designing Typefaces, NewYork, USA: Princeton Architectural Press.
Yavuz, H. (1982), Felsefe Yazıları, İstanbul: Yazko Yayınları
İnternet Kaynakları
Bradley, S. (2010). “Legibility And Readability In Typographic Design”. Retrieved from http://www.vanseodesign.com/web-design/legiblereadabletypography, Erişim tarihi: 20.06.2018.
Corbett, A . (ty.). “Is Graffiti just illicit Typography?”, http://cargocollective.com/allancorbett/Is-Graffiti-just-illicit-Typography, Erişim tarihi: 12.06.2018.
Curtis, C. (2011). “Folk Typography” [Online], http://www.flickr.com/groups/folktype, Erişim tarihi: 26.06.2017.
Görsel Kaynaklar
Görsel 1. Anonim, “CAM’s DOUGLAS C-47D Skytrain”, https://immersiveresearch.net/03-research/3-03-01-case-study-10- spheron-scenecam-virtual-tour-assets/3-04-04-virtual-tour-douglas-c-47dskytrain-kilroy-is-here/, Erişim tarihi: 14.05.2018.
Görsel 2. Anonim, “Kilroy with Bugs Bunny pn the Moon”, http://www.kilroywashere.org/001-Pages/01-0KilroySightings-2.html, Erişim tarihi: 14.05.2018.
Görsel 3. Anonim, “Wot. No Beer?”, http://thecurseandthecure.co.uk/2011/01/15/wot-no/, Erişim tarihi: 14.05.2018.
Görsel 4. Anonim, “Wot. All Wins?”, http://thecurseandthecure.co.uk/2011/01/15/wot-no/, Erişim tarihi: 14.05.2018.
Görsel 5. Anonim, “New York Metro İstasyonu Graffiti Örneği”, 1970’ler, New York, ABD, http://this-is-rome.blogspot.com/2011/12/new-york-subwaygraffiti.html, Erişim tarihi: 10.06.2018.
Görsel 6. Anonim, “Graffiti Örneği”, 1970-1980, New York, ABD, https://www.spraydaily.com/nyc-subways-in-the-70s-and80s/, Erişim tarihi: 10.06.2018.
Görsel 7. Anonim, “Believe in the spray can”, 2011, Londra, İngiltere, https://www.spraydaily.com/nyc-subways-in-the-70s-and80s/, Erişim tarihi: 10.06.2018.
Görsel 8. Raoul Hausmann,”ABCD-Kendi portresi”, 1923-24, New York, ABD.
Görsel 9. Jumbo ve Zap, “Graffiti Örneği”, 2009, Kippax, İngiltere, https://hiveminer.com/Tags/jumbo%2Czap, Erişim tarihi: 22.06.2018.
Görsel 10. Victor “Reyes, Graffiti çalışması”, San Francisco, ABD, https://www.lataco.com/my-favorite-taco-victor-reyes/, Erişim tarihi: 22.06.2018.
Görsel 11. Victor Reyes, “Graffiti çalışması”, San Francisco, ABD, https://www.lataco.com/my-favorite-taco-victor-reyes/, Erişim tarihi: 22.06.2018.
Görsel 12. Anna Garforth, “Wild at Heart”, 2016, Londra, İngiltere, http://designloving.blogspot.com/2011/09/, Erişim tarihi: 05.07.2018.
Görsel 13. Anna Garforth, “Grow”, 2016, Londra, İngiltere, http://lanntair.com/grow-image-anna-garforth-2/, Erişim tarihi: 22.07.2018.
Görsel 14. Beastman, “Graffiti çalışması”, 2011, Sidney, Australya, http://acidmidget.blogspot.com/2011/01/interview-sydney-artistbeastman.html, 22.07.2018.
Görsel 15. Marvin, “Marvin was Here 07”, 2007, Annandale, ABD.