Nalan Yırtmaç’ın Eserlerinde Yaratıcı ve Eleştirel Boyutuyla Nostalji

Yaşanan an’a ait duygular ve düşünceler her hatırlama ile yeniden yapılanır. Böylelikle an bir anıya dönüşerek temsil haline gelir. Bu temsili görüntülerin ardında saklı olan düşünceleri, duyguları harekete geçiren, kararları ve hayatları şekillendiren anlamlar bireysel olduğu kadar toplumsal etki alanlarına da sahiptir. Temsiller aracılığıyla geçmişte bir zamana, mekâna ya da kişiye özlemi yaratan nostalji kavramını sanat yapımında nasıl anlamlandıracağımız sorusu bu çalışmanın arka planını oluşturur. Görüntüler aracılığıyla karşılaşılan nostaljik bir nesne, düşünce, anı ya da durumun bir sorgulama aracı olabilirken, bir manipülasyon aracına da dönüşebilir. Bu nedenle nostalji imgelerinin anlamlandırılması tartışmaya değer görülür. Sanatçı imgeyi düşünsel nostaljinin eleştirel bakış açısıyla kışkırtıcı bir şekilde mi yoksa yeniden kurucu nostaljinin kusursuzluğunun yansıtıldığı bir manipülasyonla mı sunuyor? Çalışma bu soruları çoğaltarak Nalan Yırtmaç’ın nostaljik imgeleri farklı yaklaşımlarla ele aldığı seçilmiş eserlerini anlamaya çalışır ve nostalji imgelerini anlamlandırmak isteyen sanatçı ve sanat eğitimcilerine, nostaljinin “yaratıcı ve eleştirel” boyutundan bir içerik sunmayı hedefler.

Anahtar Kelimeler:

Nostalji, İmgede Nostalji, Nalan Yırtmaç, Eleştirel Görsel İfade

NOSTALGIA WITH ITS CREATIVE AND CRITICAL DIMENSION IN THE WORKS OF NALAN

The feelings and thoughts of the lived moment are restructured with each recollection. Thus, the moment turns into a memory and becomes a representation. The meanings hidden behind these representational images, which mobilize thoughts, emotions, shape decisions and lives, have social as well as individual spheres of influence. The question of how to make sense of the concept of nostalgia, which creates a longing for a time, place or person in the past through representations, in art making forms the background of this study. While a nostalgic object encountered through images can be a means of questioning a thought, memory or situation, it can also turn into a means of manipulation. For this reason, the interpretation of nostalgia images is considered worthy of discussion. Does the artist present the image in a provocative way with the critical perspective of intellectual nostalgia or with a manipulation that reflects the perfection of reconstructive nostalgia? By multiplying these questions, the study tries to understand Nalan Yırtmaç's selected works in which she deals with nostalgic images with different approaches and aims to provide content from the "creative and critical" dimension of nostalgia to artists and art educators who want to make sense of nostalgia images.

Keywords:

Nostalgia, Nostalgia in the Image, Nalan Yırtmaç, Critical Visual Expression,

PDF

___

Altuntuğ, N. (2011). “Değerlere Hitap Eden Pazarlamanın Nostalji Boyutu”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2) , 265-273. https://dergipark.org.tr/tr/pub/oybd/issue/16338/17106 adresinden alındı.
Arslan, R. (2013, 26 Ocak). “Şehr-i Afet”. http://www.sanatatak.com/view/sehr-i-afet). adresinden alındı.
Başaran, U. (2021). “Nostaljı̇-Kültür İlı̇şkı̇sı̇ ve 21. Yüzyıl Türk Halk Şı̇ı̇rı̇nde Nostaljı̇k Unsurlar Üzerı̇ne Bı̇r Değerlendı̇rme”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 34, 636-651.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1649939 adresinden alındı.
Boym, S. (2009). Nostaljinin Geleceği, Çev. F. Burak Aydar, Metis Yayınları, Ankara.
Charles, M. (1995).”The End of Longing? Notes Towards a History of Postwar Geman National Longing”, Berkeley ve Alman İncelemeleri Merkezi’nde sunulan yazı, Aralık, Berkeley, California.
Cross, G. (2018). Tüketilen Nostalji, Çev.Eren Turan,the Kitap, İstanbul.
Gökaliler, E., & Arslan, Z. (2015). “Geçmişle Bağ Kuran Bir Pazarlama Yaklaşımı: Retro Pazarlama Perspektifinden Tüketicilerin Marka Kimliği ve Marka İmajına Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma”. Global Media Journal: Turkish Edition, 6(11), 240-260.
Gülüm, E. (2017). “Çağdaş Görsel Kültür ve Halkbilim Araştırmaları”. III. Uluslararası Genç Halkbilimciler Sempozyumu. Hacettepe Üniversitesi Türk Halkbilimi Yayınları, 104-114.
Güzel E. ve Yolbulan Okan, E. (2016). “Nostaljiye Genç Bakış: Nostalji İçerikli Reklamların Postmodern Bireyler Üzerindeki Etkisi”. Business and Economics Research Journal, 7(3), 137-154. http://www.berjournal.com/wp-content/plugins/downloads-manager/upload/BERJ7(3)16Article9pp.137-154.pdf adresinden alındı.
Holak, S., Havlena, W., & Matveev, A. (2005). “Exploring Nostalgia in Russia: Testing the Index of Nostalgia- Proneness”. ACR European Advances, 7. 195-200.
Kessous, A.ve Roux, E.(2013). “Nostalgia, autobiographical memories and brand communication: a semiotic analysis”. Marketing: Zeitschrift Für Forschung Und Praxis, 35(1), 50–57. https://doi.org/10.15358/0344-1369_2013_1_50
Kiger, R. (2020). Nalan Yırtmaç: “Kelimelerle değil, imajlarla işleyen bir akıl bizimkisi”. (Söyleşi). Varlık Dergisi, sayı 1350, s.54-56. Koyuncu , M. ve Ergenç, A. (2019). “Nalan Yırtmaç: Slogan, eylem, praksis”. https://www.unlimitedrag.com/post/2019/12/26/nalan-yirtmac-slogan-eylem-praksis adresinden alındı.
Kök, S , Akpınar, İ. (2019). “Bir Tasarım Aracı Olarak Nostalji: Kabataş İskelesi Üzerine Deneme”. Universal Journal of History and Culture, 1(2), 116-134. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ujhc/issue/48394/623411 adresinden alındı.
Köse ,H. ve Aydın, H. (2020). “Medyatik Popüler Kültürde Nostalji: Kültürel Doyum Üzerine Bir İnceleme”. Folklor Edebiyat Dergisi 26(4), s.757-77. https://www.folkloredebiyat.org/Makaleler/1041168523_1-%20Medyatik%20Küültür-H.%20Köse.pdf adresinden alındı.
Krishnamurti, J. Yaşam Kitabı, Çev.Günseli Aksoy. Omega, İstanbul.
Özhan, Ş , Altuğ, N . (2017). “Demografik Değişkenler Açısından Nostalji Eğilimini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 337-350. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/issue/30919/335681 adresinden alındı.
Susam, A. (2015). Toplumsal Bellek ve Belgesel Sinema, Ayrıntı Yayınları,İstanbul.
Türk, Z. (2021). “Tüketicilerin Kişisel Nostalji Eğilimi ve Nostaljik Ürünlere İlişkin Kalite Algısının Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 45, 419-430.
İnternet Kaynakları http 1 https://bianet.org/bianet/sanat/215734-nalan-yirtmac-tan-isim-sehir-bitki-hayvan http 2 https://www.depoistanbul.net/event/nalan-yirtmac-isim-sehir-bitki-hayvan/) http 3 https://www.kolekta.com.tr/sanatcilar/nalan-yirtmac/ http 4 https://bianet.org/bianet/sanat/215734-nalan-yirtmac-tan-isim-sehir-bitki-hayvan http 5 http://www.sanatatak.com/view/hayatta-kalmakla-ilgili-bir-sergi
Görsel Kaynaklar Görsel 1. Sanatçısı bilinmiyor, https://www.depoistanbul.net/wpcontent/uploads/2019/11/NYKATALO.pdf Erişim Tarihi: 10.10.2022 Görsel 2. Nalan Yırtmaç, 2018. https://www.depoistanbul.net/wp content/uploads/2019/11/NYKATALO.pdf Erişim Tarihi: 10.10.2022
Görsel 3. Nalan Yırtmaç, 2019. https://www.depoistanbul.net/wp content/uploads/2019/11/NYKATALO.pdf Erişim Tarihi: 10.10.2022 Görsel 4. Nalan Yırtmaç, 2019. https://www.depoistanbul.net/wp content/uploads/2019/11/NYKATALO.pdf Erişim Tarihi: 10.10.2022 Görsel 5. Nalan Yırtmaç, 2016. https://www.e-skop.com/duyuru/kayipta-sakli/482. ErişimTarihi: 15.02.2021.