ÇOBAN BAYRAMI: SUDAN KOYUN GEÇİRME (DENİZLİ-ÇAL-AŞAĞISEYİT)

Çobanlar koyun ve keçi yetiştiriciliğinde önemli bir yere sahiptir. Sürüyü, yıl boyunca yaylada otlatacak olan kişinin; sadık, işinin ehli olması istenir. Bir koyun sürüsünün sağlıklı, verimli ve sahibine yüksek kazanç getirmesinde çoban doğrudan sorumludur. Çok çeşitli halk eğlenceleri bulunan Türk kültüründe özellikle çobanların ve hayvanların aktif olarak yer aldığı, doğadaki değişimleri bolluk ve berekete çevirmek için bazı törenler ile kutlamalar yapılmıştır. Eğlence temelli olarak düzenlenen etkinliklerde bir oyun aracı olarak yer alan hayvanlar insanlar ile olan bağlarını da sergilerler. Bu çalışmada Denizli-Çal-Aşağıseyit’de düzenlenen çoban bayramı olan sudan koyun geçirme etkinliği detaylı bir şekilde açıklanarak Türk kültüründeki yeri ve önemine dikkat çekilmiştir. Çalışmanın gerçekleşmesi için yöntem anlayışı ışığında amaca ulaşmada gerekli araçlar olan literatür taraması, yerinde gözlem, derinlemesine mülakat ve alan araştırması teknikleri kullanılmıştır. Sudan koyun geçirme etkinliğinin her aşaması fotoğraflar ile belgelenerek çalışmayı destekleyici şekilde metin kısmına eklenmiştir.

SHEPHERDS’ FESTIVAL: SHEEP CROSSING THE RIVER (ASAGISEYIT, CAL, DENIZLI)

Shepherds have a significant place in sheep and goat breeding. It is desirable that the person who is going to herd the flock throughout the year on pastures should be someone who is trustworthy and a master in his domain. Shepherds are directly responsible for a healthy, productive and highly profitable flock of sheep. In Turkish culture which has a wide range of forms of public entertainment, some celebrations and festivals can be found in which particularly shepherds and their flocks take part to turn the changes in nature into fruitfulness and abundance. The animals included in these events organized for entertainment purposes as an element of presentment also show their connections with people. In this study, having described the event of sheep crossing the river as a part of shepherds’ festival held in Asagiseyit in Cal, Denizli; its significance within Turkish culture is pointed our. In order to conduct this study, literature scanning, onsite observation, in-depth interview and field survey techniques which are required to achieve our objectives with the light of our methodological approach were used. The event of sheep crossing the river was prhotographed in all stages and they were added to the text in a supportive way.

Keywords:

Culture, Yuruk, Livestock Shepherd,

PDF

___

Bilginturan, Said ve Ayhan, Veysel (2009). “Burdur İli Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiriciler Birliği Üyesi Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma-A Research on Structural Characteristics and Problems of Sheep Breeding Enterprises in Burdur Sheep and Goat Breeding Association”, Hayvansal Üretim-Journal of Animal Production, Cilt: 50, Sayı: 1.

Ekici, M. (2007). “Denizli Halk Edebiyatı ve Halk Kültüründe Çal Yöresinin Yeri”, 21. Yüzyıla Girerken Geçmişten Günümüze Çal Yöresi Baklan-Çal-Bekilli Çal Sempozyumu Bildirileri (01-03 Eylül 2006 Denizli), Toprak Ofset Matbaacılık Ambalaj İnşaat İth. San. ve Tic. Ltd. Şti., Denizli.

Genç, M. ve Koyuncu Okca, A. (2017). “Yörüklerin Geçim Kaynağı ve Dokumalarında: Keçi-Goats in Sources of Income for and Weaves of Yurks”, Asos Journal-Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi-The Journal of Academic Social Science, Yıl: 5, Sayı: 52.

Gökçe, R. (2011). “Denizli’de Hayvancılık; Nereden, Nereye?”, Türk Kültür Tarihinde Denizli ve Kentleşme Sorunları Sempozyumu Bildiriler (22-23 Aralık 2008), Yeni Merhaba Yayıncılık, Denizli.

Kara, B. (2012). “Sudan Koyun Atlatma ve Çoban Güzeli Seçimi”, Türkiye Steward, Yıl: 2, Sayı: 12.

Keçe Türker, S. (2012). “Çoban ve Konuk Ağırlaması- Shepherd and Hosting”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si-Karamanoglu Mehmetbey University Journal of Social and Economic Research, Yıl-Year: 14, Sayı: Issue: 23.

Koyuncu, M. (2012). “Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Anahtarı ‘Çoban’”, 2012 Yılı Hayvancılık Grubu Bölge Bilgi Alışveriş Toplantısı Bildirileri (17-20 Eylül 2012).

Koyuncu Okca, A. (2015). “Asırlık Bir Sevda Öyküsü: ‘Aşağıseyit Köyü Sudan Koyun Atlatma Yarışı Ve Yörük Şenliği’-An Age-Old Love Story: ‘Aşağıseyit Vıllage Sheep Water Jumpıng Race And Nomad Festival’”, Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Cilt-Volume: 10, Sayı-Issue: 14.

Koyuncu Okca, A. (2016). “Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi Adaylığında Denizli ve Sudan Koyun Geçirme Geleneği-Denizli And Sheep Water Jumping Tradition In Nomination For Intangible Cultural Heritage List”, V. Uluslararası Türk Sanatı, Tarihi ve Folkloru Kongresi/Sanat Etkinlikleri Prof. Dr. Yusuf Küçükdağ Armağaı 13-16 Nisan 2016-Komrat/Moldova)-V. Internatıonal Turkıc Art, Hıstory And Folklore Congress/Art Actıvıtıes In Honour of Prof. Dr. Yusuf Küçükdağ (13-16 April 2016-Komrat/Moldova), Anka Basım yayın Ltd. Şti, Konya.

Koyuncu Okca, A. ve Genç, M. (2017). “Yörük Göçlerinde Deve-Camels in Yuruk Migrations”, JASSS The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 58,

Mandaloğlu, M. (2014). “Bozkır Türklerinde Ekonominin Hayvancılık ve Tarıma Dayalı Olarak Değerlendirilmesi-Evaluation of Animal Husbandry and Agriculture Based Economy in The Steppe Turks”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi-Journal of the Human and Social Science Researches, Cilt-Volume: 3, Sayı-Issue: 1.

Özdemir, N. (2005). Cumhuriyet Dönemi Türk Eğlence Kültürü, Başer Matbaası, Ankara.

Radloff, W. (1986). Sibirya’dan Seçmeler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Kaynak Kişiler

Cengiz Okdem, 1963 doğumlu, Aşağıseyit Köyü-Çal/Denizli, Yüksekokul Mezunu, Emekli Uzman Çavuş- Aşağıseyit Köyü Muhtarı, 23.08.2015 tarihli görüşme.

İsmail Kara (Baklan’lı Beşli Dayı) 1931 doğumlu, Okuma-Yazma Biliyor, Çoban, Baklan, 14.03.2015 tarihli görüşme.

Levent Kurgun, 1969 doğumlu, Ankara, Üniversite Mezunu, Akademisyen, 30.04.2015 tarihli görüşme.

Turgut Tok, 1967 doğumlu, Acıpayam/Denizli, Üniversite Mezunu, Akademisyen, 30.04.2015 tarihli görüşme.

Görsel Kaynaklar

Çalışmada kullanılan fotoğraflar Ayşegül KOYUNCU OKCA arşivine aittir.