Bilim ile Sanatın İş Birliği Üzerine Bilimsel İllüstrasyon Leonardo da Vinci İncelemeleri

Bilimsel illüstrasyon, bilim ile sanatın iş birliği içerisinde bir konuyu, vakayı, durumu ya da bir nesneyi yakından tanımak ve incelemek için bir arada çalışarak üretim yapılması olarak yorumlanabilir. Bilimsel bilginin görünür halinin resimlenmesi ya da hikayesinin yorum olmaksınız görünür hale getirilmesi olarak tanımlanabilen bu çalışma alanı, bilginin aktarımını nitelikli hale getirirken sanattan faydalanarak bilginin anlaşılırlığını kolaylaştırmaktadır. Bu araştırma makalesinde bilimsel illüstrasyonun önemi, bilim ile ortak çalışma alanı olan bilimsel illüstrasyonun çalışma alanları ve bu süreç içerisinde bilim insanlarının sanat ile ilişkisini yorumlayarak alana katkılarının değerlendirilmesi çalışmanın başlıca sorunsalıdır. Bu bağlamda sanatçı ve mucit kişiliği ile bilimsel çizimlerinden hareketle Leonardo da Vinci uygulamaları ele alınmış, bilim ile sanat iş birliğinin ortak çalışma alanı üzerinde durulmuştur. İllüstrasyonun bir çalışma alanı olan bilimsel illüstrasyonun fotoğraftan ayrılan noktalarına ve ayırt edici özelliklerine değinilmekte, bilime katkısına dikkat çekmek amaçlanmaktadır. Bilimsel illüstrasyonun bilimin sanat ile iş birliği içerisinde etkileşimli bir paydada buluştuğu ve bilime destek sunmasının önemli olduğu sonucuna varılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Bilimsel İllüstrasyon, Tıbbi İllüstrasyon, Bilim ve Sanat İş Birliği, İllüstrasyon, Leonardo Da Vinci ve Bilimsel İllüstrasyon

PDF

___

Ambrose G. ve Harris P. (2014). Görsel Grafik Tasarım Sözlüğü, 2. Basım, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Da Vinci, L. (2019). Leonardo’nun Defterleri. Büyük Üstattan Uygulamalı Dersler, ed. H. Anna Suh, 4. Basım. Ankara: Akılçelen Kitaplar.
Dağ, E. S. (2009). “Bilim İllüstrasyonu”. Grafik Tasarım Dergisi, İstanbul: Grafik Tasarım Yayıncılık, Sayı 29, 2, s.52-54.
Hodges E, R. S. (1989). The Guild Handbook of Scientific Illustration, New York: Van Nostrand Reinhold.
Jastrzebski Z. T. (1985). Scientific Illustration A Guide for the Beginning Artist, USA: A Spectrum Book.
Lunday, E. (2009). Büyük Sanatçıların Gizli Hayatları, 2. Basım, İstanbul: Domingo Yayıncılık.
Male, A. (2017). Illustration A Theoretical and Contextual Perspective, Second Edition, New York: Bloomsbury Visual Arts.
Özükan, B. (2008). Büyük Ressamlar. Leonardo Da Vinci, İstanbul: Boyut Yayın Grubu.
Paul, G. (2016). An Illustrated History of Medicine A Medical Exploration in Fifty Objects, England: Quad Books.
Selvi, S. (2010). Sanat Atlası Dünya’nın En Kapsamlı Müze Kitabı, İstanbul: Boyut Yayıncılık.
Taddei M. ve Zanon E. (2018). Leonardo’nun Makineleri. Evrensel Deha Leonardo da Vinci’nin Şifreleri ve Muhteşem Buluşları, İstanbul: Pegasus Yayıncılık.
Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe Sözlük, 11. Basım, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Wood, P. (1994). Scientific Illustration A Guide to Biological, Zoological, and Medical Rendering Techniques, Design, Printing, and Display, Second Edition, America: A VNR Book.
Wundram, M. (2008). Rönesans, Almanya: Taschen Yayıncılık.
Zweifel F. W. (2020). A Handbook Biological Illustration, Second Edition, Chicago: The University of Chicago Press.
http1. “Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi”. Bitki Ressamlığı Gülnur Ekşi & Işık Güner Röportaj, http://ngbb.org.tr/bitki-ressamligi-roportaj.pdf, Erişim tarihi: 18.02.2021.
http2.“Tarihpedia”. Eski Mısır’da Papürüsler, http://www.tarihpedia.com/misir_genel _papirusler/, Erişim tarihi: 12.02.2012.
Görsel 1. Gülnur Ekşi, “Allium Akaka”, Bellevalia rixii, Kâğıt Üzerine Sulu Boya, 2006, https://www.zdergisi.istanbul/makale/turk-bitki-ressamlarinin-imza-attigi-projeler-14, Erişim tarihi: 14.02.2021 (solda), Işık Güner, “Rhododendron Arboreum”, 80x60 cm, Kâğıt Üzerine Sulu Boya, 2015, https://isikguner.com/en/gallery-detail/74/rhododendron-arboreum, Erişim tarihi: 14.02.2021 (ortada), Hülya Korkmaz, “Iris schactii”, Kâğıt Üzerine Sulu Boya, https://www.zdergisi. istanbul/makale/turk-bitki-ressamlarinin-imza-attigi-projeler-14, Erişim tarihi: 14.02.2021 (sağda).
Görsel 2. Dino Pulera, “Albertosaurus libratus”, http://www.dinopulera.com/paleontologicalillustration-paleoart-gallery, Erişim: 10.02.2021 (solda), Mary P. Williams, “Parasaurolophus”, Kâğıt Üzerine Sulu Boya, Renkli Kalem ve Dijital Geliştirme, https://marypwilliams. mwordpress.com/category/paleontology/page/3/, Erişim tarihi: 10.02.2021 (sağda).
Görsel 3. Andreas Vesalius, “De Humani Corporis Fabrica”, 1543, https://www.lotsearch.net/lot/vesalius-andreas-1514-1564-librorum-de-humani-corporisfabrica-epitome-25790429, Erişim tarihi: 08.01.2021 (solda), Andreas Vesalius, “De Humani Corporis Fabrica”, 1543, https://historical.ha.com/itm/books/medicine/andreas-vesalius-dehumani-corporis-fabrica-libri-septem-basel-johannes-oporinus-june-august-1543/a/6148- 45171.s, Erişim tarihi: 08.01.2021 (sağda).
Görsel 4. Edwin Smith Cerrahi Papirüsü’nden görüntü, 1862, http://www.tarihpedia. com/misir_genel_ papirusler/, Erişim tarihi: 09.02.2021 (solda), Edwin Smith Cerrahi Papirüsü’nden görüntü, 1862, https://www.sciencephoto.com/ media/640739/view/edwinsmith-papyrus-egyptian-surgery, Erişim tarihi: 09.02.2021 (sağda).
Görsel 5. Levent Efe, “Yörünge Anatomisi”, Hasta Eğitim Broşürü İçin Yörünge Anatomisinin Detaylandırılması, https://www.leventefe.com.au/portfolio/?mgi_140=1840/Orbit%20ana tomy, Erişim tarihi: 19.02.2021 (solda), Levent Efe, “Hamile Fil”, 2011, Australian Geographic, https://www.leventefe.com.au/portfolio/?mgi_140=1839/Pregnant%20elephant, Erişim tarihi: 19.02.2021 (sağda).
Görsel 6. Jennifer N. R. Smith, “Pigeon: Skeletal Structure”, https://www.jnrsmith.co.uk/ zoological#0, Erişim tarihi: 20.02.2021 (solda), Jennifer N. R. Smith, “Frog: Nervous System”, https://www.jnrsmith.co.uk/zoological#3, Erişim tarihi: 20.02.2021 (ortada), Ghalib El-Khalidi, 2011, https://ghalibelkhalidi.com/artwork/2018143.html, Erişim tarihi: 20.02.2021 (sağda).
Görsel 7. John Fox, “Inside a Fighter Plane”, Teknik İllüstrasyon, http://www.designphoenix.com/technical-portfolio#0, Erişim tarihi: 20.02.2021.
Görsel 8. Jenny Mottar, “Güneş Anatomisi”, 2013, https://www.nasa.gov/mission_ pages/sunearth/science/ solar-anatomy.html, Erişim tarihi: 21.02.2021 (solda), Judy Schmidt, “Evrenin İlk Tip Molekülü Görüntüsü”, 2019, https://www.nasa.gov/feature/the-universe-sfirst-type-of-molecule-is-found-at-last, Erişim tarihi: 21.02.2021 (sağda).
Görsel 9. Leonardo Da Vinci, “The Vitruvian Man”, https://www.sciencefriday.com/ segments/leonardo-da-vinci-master-of-art-and-science/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (solda), Leonardo Da Vinci. Kalbi, akciğerleri ve ana atardamarları göstermek için anatomik bir figür olarak çizilmiş, bacakları açık ve kolları aşağıya doğru uzanan, seyirciye dönük duran bir adamın çalışması, https://www.brainpickings.org/2012/07/17/leonardo-da-vinci-anatomist/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (sağda).
Görsel 10. Leonardo Da Vinci, Bir kadın gövdesinin ana organlarının ve arteriyel sisteminin anatomik bir çalışması, https://www.brainpickings.org/2012/07/17/leonardo-da-vincianatomist/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (solda), Leonardo Da Vinci, “Rahimdeki Fetus”, https://www.sciencefriday.com/segments/leonardo-da-vinci-master-of-art-and-science/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (sağda).
Görsel 11. Leonardo Da Vinci, Bir erkeğin sağ kolu ve omzuyla ilgili kasları gösteren, biri daha büyük ölçekte üç çalışma; sağ kolla ilgili üç çalışma, https://www.brainpickings. org/2012/07/17/leonardo-da-vinci-anatomist/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (solda). Leonardo Da Vinci, “Kol ve yüz diseksiyonları”, https://www.sciencefriday. com/segments/leonardo-da-vincimaster-of-art-and-science/, Erişim tarihi: 18.01.2021 (ortada), Leonardo Da Vinci, Bacak ve ayak kemikleri üzerine beş çalışma; diz eklemi çizimi, diz ve sağ bacak kemikleri üzerinde iki çalışma; sağ kalça, uyluk ve baldır kasları, https://www.brainpickings.org/2012/07/17/leonardo-davinci-anatomist/, Erişim tarihi: 18.01.2021 (solda).
Görsel 12. Leonardo Da Vinci, https://www.pinterest.com/pin/560838959827733223/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (solda), Leonardo Da Vinci, “Bethlehem Yıldızı (Ornithogalum umbellatum)”, Kâğıt üzerine kırmızı tebeşirle kalem ve mürekkep, 19,8 × 16 cm, https://www.phaidon.com/agenda/art/articles/2016/december/07/the-art-of-the-plantleonardo-da-vinci/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (sağda).
Görsel 13. Leonardo Da Vinci, “Imola Planı”, https://www.nationalgeographic. com/history/magazine/2020/03-04/leonardo-da-vinci-transformed-mapping-art-science/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (solda), Leonardo Da Vinci, https://physicsworld.com/a/why-leonardoda-vinci-was-the-master-of-disaster/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (sağda).
Görsel 14. Leonardo Da Vinci, “Arşimed Dişlisi ve Su Pompası Eskizi”, 1480, Kâğıt Üzerine Mürekkep Kalem, 65 x 44 cm, https://theculturetrip.com/europe/italy/articles/inventions-ofthe-renaissance/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (solda), Leonardo Da Vinci, https://theculturetrip.com/ europe/italy/articles/inventions-of-the-renaissance/, Erişim tarihi: 16.01.2021 (sağda).