Marmara Bölgesi’ndeki konteyner limanlarının etkinlik ölçümü ve potansiyel iyileştirme önerileri

Uluslararası denizyolu taşımacılığında önemli geçiş noktası olan Marmara Bölgesi, çok sayıda limana ev sahipliği yapmaktadır. Bölgedeki limanların yoğun rekabet ortamı içerisinde tutunabilmeleri için kaynaklarını etkin kullanabilmeleri oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Marmara Bölgesindeki konteyner limanlarının etkinliklerini ölçmek, etkin olmayan limanlar için potansiyel iyileştirme öneriler sunmaktır. Bu amaçla, Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren 15 adet konteyner limanı değerlendirilmiştir. Veri Zarflama Analizi ile gerçekleşen etkinlik ölçümünde literatürdeki çalışmalar göz önüne alınarak, dört adet girdi ve bir adet çıktı göstergesi kullanılmıştır. Etkinlik ölçümü sonucunda beş liman etkin olarak bulunmuştur. Etkin olmayan diğer on liman için hem girdi göstergelerinde hem de çıktı göstergesinde gerçekleştirilebilecek potansiyel iyileştirmeler sunulmuştur. Limanların ortalama etkinsizlik kaynağı olarak maksimum derinlik ve toplam liman sahasının kullanımındaki israflar ilk sırada yer alırken, onları ekipman ve rıhtım uzunluğu kullanımındaki israflar takip etmektedir. Buradan hareketle, Marmara Bölgesindeki konteyner limanlarında rıhtım, saha ve ekipman kullanımı ile ilgili optimizasyon çalışmalarına ağırlık verilmesi, böylece etkinsizlik kaynaklarının azaltılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Konteyner Limanları, Etkinlik Ölçümü, Veri Zarflama Analizi

Efficiency measurement and potential improvement suggestions for container ports in the Marmara Region

Marmara Region, which is an important transit point in international maritime transport, is home to many ports. It is very important for the ports in the region to use their resources effectively in the intense competition. The aim of this study is to measure the efficiency of container ports in the Marmara Region and to offer potential improvement suggestions for inactive ports. For this purpose, 15 container ports operating in the Marmara Region were evaluated. Considering the studies in the literature, four input and one output indicators were used in the measurement of efficiency with Data Envelopment Analysis. As a result of the efficiency measurement, five ports were found to be effective. Potential improvements in output and input indicators for the other ten inactive ports are presented. As the average source of inefficiency of ports, the maximum depth and waste in the use of the total port area are in the first place, followed by the waste in the use of equipment and berth length. From this point of view, it is recommended to focus on optimization studies related to the use of berths, fields and equipment in container ports in the Marmara Region, thus reducing the sources of inefficiency.

Keywords:

Container Ports, Efficiency Measurement, Data Envelopment Analysis,

PDF

___

Acer, A., & Timor, M. (2017). Kümele ve veri zarflama analizi (VZA) ile konteyner terminal etkinliklerinin belirlenmesi. Alphanumeric Journal, 5(2), 339-352.
Akdamar, E. (2018, March 28). Investigation of ISO 37120 standard indicators regarding with smart cities with multivariate statistical techniques (PhD Thesis). Bursa, Türkiye.
Akgül, E. F., Fışkın, C. S., Düzalan, B., Erdoğan, T., & Çetin, Ç. K. (2015). Liman rekabetçiliği ve etkinlik: Türkiye’de konteyner limanları üzerine bir analiz. II. Ulusal Liman Kongresi.
Alpcan, O. (2019). Efficiency and competitiveness analysis of port of Izmir (Master Thesis). World Maritime University Dissertations, Malmö.
Ateş, A. & Esmer, S. (2011). Veri zarflama analizi ile Türkiye’deki konteyner terminallerinin etkinlik ölçümü. 12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması ve İstatistik Sempozyumu, (s. 26-29).
Ateş, A., & Esmer, S. (2013). Türk konteyner terminalleri üzerinde 2009 yılı küresel finans krizinin etkileri. Sayıştay Dergisi (91).
Ateş, A., & Esmer, S. (2014). Farklı yöntemler ile Türk konteyner limanlarının verimliliği. Verimlilik Dergisi, (1), 61-76.
Ateş, A., Karadeniz, Ş., & Esmer, S. (2010). Dünya konteyner taşımacılığı pazarında Türkiye'nin yeri. Denizcilik Fakültesi Dergisi, 2(2), 83-98.
Banker, R., Charnes, A., & Cooper, W. (1984). Some models for estimating technical and scale ınefficiencies in data envelopment analysis. Management Science, 30(9), 1078-1092. 30(9), 1078-1092.
Baysal, M. E., Uygur, M., & Toklu, B. (2004). Veri zarflama analizi ile TCDD limanlarında bir etkinlik ölçümü çalışması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(4), 437-442.
Bichou, K. (2006). Review of port performance approaches and a supply chain framework to port performance benchmarking. Research in Transportation Economics, 17, 567-598.
Blose, J., Tankersley, W., & Flynn, L. (2005). Managing service quality using data envelopment analysis. Quality Management Journal, 12(2).
Brooks, M. R. (1995). Understanding the ocean container market—A seven country study. Journal of the History of Economic Thought,22(1), 39-49.
Budria, M., Armas, D., Ibanez, N., & Mesa, R. (1999). A study of the effeciency of spanish port authorities using data envelopment analysis. International Journal of Transport Economics, 237-253.
Charnes, A., Cooper, W., & Rhodes, E. (1978). measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research, 2, 429-444.
Charnes, A., Cooper, W., Lewin, A., & Seiford, L. (1995). Data envelopment analysis, theory, methodology and applications. Norwell: Kluwer Academic Publishers.
Cooper, W., Li, S., Seiford, L., Tone, K., Thrall, R., & Zhu, J. (2001). Sensitivity and stability analysis in DEA: Some recent developments, Journal of Productivity Analysis, 217-246.
Cooper, W., Seiford, L., & Tone, K. (2000). Data envelopment analysis: A comprehensive text with models, application references and DEA-Solver software. Kluwer Academic Publishers.
Cooper, W., Seiford, L., & Tone, K. (2006). Introduction to data envelopment analysis and ıts uses –with DEA-Solver software and references. . Newyork: Springer Science&Business Media.
Cullinane, K., Ji, P., & Wang, T.-f. (2005). The relationship between privatization and dea estimates of efficiency in the container port industry. Journal of Economics and Business, 433-462.
Çağlar, V. (2012). Türk özel limanlarının etkinlik ve verimlilik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çağlar, V., Esmer, S., & Bilgin, A. (2015). Mega konteyner gemilerinin tedarik zinciri ve limanlar üzerindeki etkileri. Ulusal Liman Kongresi Bildiriler Kitabı, İzmir.
Çalışkan, A., & Öztürkoğlu, Y. (2020). Konteyner hatlarının finansal performanslarının operasyonel nitelikler üzerinden değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 123-134.
Çolak, M., Keskin, G. A., Esen, H., & Bektaş, C. (2018). A simulation based approach for efficient yard planning in a container port. Süleyman Demirel University Journal of Natural and Applied Sciences, 22(3), 1157-1164.
Ece, N. J. (2020). Covid-19 Salgınının Konteyner Taşımacılığı ve Limanlarına Etkisi. Mersin Üniversitesi Denizcilik ve Lojistik Araştırmaları Dergisi, 2(2), 47-66.
Eroğlu, İ. (2016). Tekirdağ Limanı’nın coğrafi özellikleri ve Türkiye limanları arasındaki yeri. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 189-213.
Farrell, M. (1957). The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical Society, 120(3), 253-290.
Glave, J. T., & Saxon, S. (2014). The hidden opportunity in container shipping. McKinsey & Company, 1-14.
Haralambides, H. (2007). Structure and operations in the liner shipping ındustry. Handbook of Transport Modelling, 761-775.
Itoh, H. (2002). Effeciency Changes at Major Container Ports in Japan: A Window Application of Data Envelopment Analysis. Review of Urban & Regional Development Studies,14(2)133-152.
Koldemir, B. (2008). Marmara bölgesi liman yeri seçiminde bölge ekonomisi, kıyı jeolojisi ve jeomorfolojisinin önemi: Silivri Limanı. Uygulamalı Yerbilimleri Dergisi, 7(1), 32-45.
Koldemir, B., & Durdağ, C. (2014). Liman Altyapısının tedarik zinciri etkinliği üzerine etkisi: Ambarlı ve Haydarpaşa Limanı kıyaslaması. III. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, (535-543).
Koldemir, B., & Kahraman, C. (2020). Ulaşım ve ticaret coğrafyası açısından İstanbul limanları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(76), 1931-1949.
Liu, Z. (1995). The comparative performance of public and private enterprises the case of British Ports. Journal of Transport Economics and Policy, 263-274.
Murat, D. (2020). The measurement of ınnovation performance in OECD countries. Journal of Management and Economics Research, 18(4), 209-226.
Notteboom, T., Coeck, C., & Broeck, J. V. (2000). Measuring and explaining the relative efficiency of container terminals by means of bayesian stochastic frontier models. International Journal Of Maritime Economics, 83-106.
Okursoy, A., & Bircan, K. (2013). Konteyner limanlarının etkinlik ölçümlerinde veri zarflama analizinin kullanılması ve alternatif değişkenler için öneriler. II. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, (s. 64-74).
Özdemir, Ü., Güneroğlu, A., Köse, S., & Demirel, F. B. (2015). A survey of empty container flow balance in Turkish ports. Türk Denizcilik ve Deniz Bilimleri Dergisi, 1(1), 18-29.
Rajasekar, T., & Deo, M. (2012). The size effect of Indian major ports on its efficiency using dea-additive models. International Journal of Advances in Management and Economics, 12-18.
Roll, Y., & Hayuth, Y. (2006). Port performance comparison applying data envelopment analysis (DEA). Maritime Policy & Management: The Flagship Journal of International Shipping and Port Research, 153-161.
Talluri, S. (2000). Data envelopment analysis: Models and extensions. Decision Line, 31(3), 8-11.
Tongzon, J. (2001). Effciency measurement of selected Australian and other international ports using data envelopment analysis. Transportation Research Part A, 107-122.
Türklim. (2021). Erişim Adresi (06.06.2021) http://www.turklim.org/
Valentine, V., & Gray, R. (2001). The measurement of port efficiency using data envelopment analysis. Proceedings of the 9th World Conference on Transport Researc, (s. 22-27).
Wiegmans, B. W., Rietveld, P., Pels, E., & Woudenberg, S. V. (2004). Container terminals and utilisation of facilities. International Journal of Transport Economics, 313-339.
Wu, J., & Liang, L. (2003). Performances and benchmarks of container ports using data envelopment analysis. Int. J. Shipping and Transport Logistics, 295-310.
Yaşar, O. (2013). Türkiye'de otomotiv ana ve yan sanayi ve Marmara Bölgesi'nde kümeleme. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 779-805.