Asi Nehri’nin Adı Üzerine Bir İnceleme

Su kaynakları tarihin her döneminde insanoğlu için önemini korumuştur. Yerleşim merkezlerinin nehir kıyılarında yoğunlaşmasının temel nedeninin bu olduğu bilinmektedir. Toplum hayatını etkileyen önemli bir faktör olduğundan nehirler, eskiçağlarda gündelik ihtiyaçların karşılandığı su kaynakları olmalarının yanı sıra, getirdikleri bereket ve felaketlerle de tanrısallaştırılmıştır. Yine nehirler günümüzde olduğu gibi, eski dünyada da siyasi coğrafyanın şekillenmesinde doğal bir sınır olarak kabul edilmiş ve askeri faaliyetlerde geçilmesi gereken veya aşılması zor olan coğrafi unsurlar olarak kaydedilmiştir. İnceleme konusu olan Asi Nehri, kabaca Lübnan ve Türkiye arasındaki coğrafyada, doğu Akdeniz boyunca uzanmış ve bu bölgenin hem siyasi, hem de kültürel şekillenmesine tanıklık etmiştir. Bu çalışmada, farklı uygarlıkların doğuşuna ev sahipliği yapan Asi’nin, her bir uygarlığın etkinlik düzeyine göre aldığı yeni adlandırmaları ve bu adlandırmaların kaynağının incelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Arantu, Orontes, Antakya, Doğu Akdeniz

Water resources have maintained their importance for mankind throughout history. This is known to be the main reason why settlement centers are concentrated along the river banks. Rivers, an important factor that affected community life, were deified due to the abundance and catastrophes they brought along with their being water resources in the ancient times where they met daily necessities. The rivers, as they are nowadays, were regarded as a natural border in the shaping of political geography in the old world and recorded as geographical elements that must be crossed or difficult to overcome in military activities. The Asi River, which is the subject of this article, roughly stretches along the eastern Mediterranean and the western part of Lebanon. This study aims to examine the new nomenclatures and the sources of these nomenclatures that Asi, which has hosted birth of different civilizations, has got according to the activity level of each civilization.

Keywords:

Arantu, Orontes, Antakya, East Mediterranean,

PDF

___

Bevan 2015: E. R. Bevan, The House of Seleucus, Volume I, Cambridge University Press, London 2015.
Billows 1995: R. A. Billows, Kings and Colonists: Aspects of Macedonian Imperialism, Brill Press, New York 1995.
Boulanger 1966: R. Boulanger, World Guides: The Middle East, Published by Hachette, Paris 1966.
Bournation 2002: G. A. Bournoutian, A Concise History of the Armenian People: (from Ancient Times to the Present) (1st ed.). New York 2002.
Bryce 2009: T. Bryce, The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia, Taylor and Francis e-Library, New York 2009.
Cohen 2006: G. M. Cohen, The Hellenistic Settlements in Syria, the Red Sea Basin, and North Africa, University of California 2006.
Cook 1993: J. M. Cook, The Persian Empire, Barns & Noble Books, New York 1993.
Donbaz 1990: V. Donbaz, “Two Neo-Assyrian Stelae in the Antakya and Kahramanmaraş Museums”, Royal Inscriptions of Mesopotamia Project-ARRIM 8, 5-20, Toronto 1990.
Eph’al-Naveh 1996: I. Eph’al-J. Naveh, Aramaic Ostraca of the Fourth Century BC from Idumea, Magnes Press 1996.
Fales-Postgate 1995: M. Fales-J.N. Postgate, Neo-Assyrian Text Corpus Project. (State Archive of Assyrian), 1995.
Gardiner 1960: A. Gardiner, The Kadesh Inscriptions of Ramesses II, Oxford University Press, London 1960.
Ghantous 2013: H. Ghantous, The Elisha-Hazael Paradigm and The Kingdom of Israel: The Politics of God in Ancient Syria-Palestine, Routledge Press, New York 2013.
Grainger 1990: J. D. Grainger, Seleukos Nikator: Constructing a Hellenistic Kingdom, Front Cover- Routledge New York 1990.
Güney 2004: E. Güney, Türkiye Hidrocoğrafyası, Çantay Kitabevi, İstanbul 2004.
Hollis 1994: A. S. Hollis “[Oppıan], CYN. 2,100-158 And the Mythıcal Past of Apamea-on-the-Orontes”, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 102. Bonn 1994, s.153–166.
Honigmann 1924: E. Honigmann, “Historische Topographie von Nordsyrien im Altertum”, ZDPV 46, 93-1924:1-64. Jones 2000: C. Jones, “The Emperor and the Giant”, Classical Philology, Vol. 95, No.4, 2000, s. 476-481.
Klincksieck 1983: F. Klincksieck, Revue de philologie, de littérature et d'histoire anciennes, Pseudo-Apollodorus, The Library of Greek Mythology, çev. Keith Aldrich, Lawrence:Coronado Press, 1975.
Lawson 2006: K. Lawson, A Political History of the Arameans: From Their Origins to the End of Their Polities, SBL Press, Atlanta 2006.
Lipínski 1975: E. Lipínski, Studies in Aramaic Inscriptions and Onomastics I, Leuven University Press 1975.
Lipínski 2000: E. Lipínski, The Aramaeans: Their Ancient History, Culture, Religion, Orientalia Analecta, 100; Leuven, Universty Peeters 2000.
Luukko 2012: M. Luukko, Neo-Assyrian Text Corpus Project, (SAA 19), The Correspondence between the King of Assyria and his Magnates in the 8th Century BC” AH/F016581/1, University College London 2012.
Mu’cemü’l-Büldani: Mu’cemü’l-Büldâni li-Şeyhi’l-İmâmi Şihâbiddin Ebî Abdullahi Yâkûti bin Abdullah el-Hamevî er-Rûmî el-Bağdadî, el-Mücelledü’l-Evvelü, Dârün Sâdırün, Beyrut 1977.
Özşahin 2010: E. Özşahin, “Asi (Orontes) Nehri Deltasındaki (Hatay/Türkiye) Doğal Çevre Sorunlarına Coğrafi Bir Yaklaşım”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 7-13, Hatay 2010, s. 445-475.
Pamir 2009: H. Pamir, “Alalakh’dan Antiochei’ya Hatay’da Kentleşme Süreci”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6-1, Hatay 2009, s. 263-265.
Saggs 2001: H.W.F. Saggs, The Nimrud Letters, 1952. (Cuneiform Texts from Nimrud V). Oxbow Books, Oxford 2001.
Strabon: Strabon, Geographica: XII-XIII-XIV - Antik Anadolu Coğrafyası, Çev.: Prof. Dr. Adnan Pekman, Arkeoloji ve Sanat Yay., 4. Baskı, İstanbul 2000.
Strange 2010: G. Strange, Palestine Under The Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from AD 650 to 1500, (ilk basım 1890) Casimo Classics, New York 2010.
Stuttard 2016: D. Stuttard, Sappho’dan Sokrates’e 50 Hayat Hikayesiyle Antik Yunan Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2016.
Thurn 2000: H. Thurn, Ioannis Malalae Chronographia, (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 35)-Berlin New York-De Gruyter 2000.
Velikovsky 1978: I. Velikovsky, Ages in Chaos II: Ramses II and His Time, Doubleday & Co. Press 1978.
White-Khurt 1993: S. Sherwin White-A. Khurt: From Samarkhand to Sardis: A new Approuch to the Seleucid Empire, University of California Press, Berkeley Los Angeles 1993.
Yener 2005: A. Yener, The Amuq Valley Regional Projects 1: Surveys in The Plain of Antioch and Orontes Delta, Turkey, 1995-2002, Chicago-İllinois 2005: The Oriental Institute of the University of Chicago, Oriental Institute Publications 131, Chicago 2005.
Yıldırım, 2016a: N. Yıldırım, “Çivi Yazılı Belgelere Göre Patina Krallığından Unqi Krallığına Antakya ve Amik Ovasının Tarihsel Süreci” Belleten Cilt: LXXX-Sayı:289 Türk Tarih Kurumu, Ankara 2016, s.701-722.
Yıldırım, 2016b: N. Yıldırım, “Demir Çağında Anadolu’daki Aramiler’in Politik Coğrafyası”, Cappadocian Journal of History and Social Sciences,Vol. 8, Ahlen-Germany 2016, s. 120-137.
Younger 2016: K. L. Younger, A Political History of the Arameans: From Their Origins to the End of Their Polities, SBL Press. Atlanta 2016.