"Irk" Kavramının Tarihsel Gelişimi ve Adli Antropolojide Kullanımı

Antropolojik anlamda popülâsyonlar arasındaki fenotipik benzerliklerle yapılan sınıflandırmaya dayanan ırk kavramı, şekillenmeye başladığı 17. yüzyıldan itibaren tartışmalara konu olmuştur. Bu çalışmada da ırk kavramının dünyada ve Türkiye’de ortaya çıkışı ile daha spesifik olarak adli antropolojide kullanımı literatür taramasıyla irdelenmiştir. 18. yüzyılda sömürgeci yayılma sırasında karşılaşılan yeni halkların daha aşağı uygarlıklar olduğunu rasyonalize ederek onları kontrol altına almak için bilimsel bir düzleme oturtma çabası antropoloji biliminin doğmasına önayak olmuştur. Bu karşılaşmada yeni karşılaşılan “ilkel” insanın derisinin rengi insanların sınıflandırılmasında ilk “bilimsel” kıstas olmuştur. Daha sonra bu kriterler çeşitlenmiş, antropolojik yöntemlerin gelişmesiyle birlikte deri rengi yanında kafa ölçüleri de önemli birer sınıflandırma özelliği olarak kullanılmıştır. Giderek “ırkçılık” zemininde ilerlemeye başlayan ırk fikirleri 20. Yüzyılın başlarında genetik biliminin gelişmesiyle kan grupları, hormon düzeyleri, kalıtımsal özellikler gibi başka alanlardaki kriterlerle de desteklenmeye başlanmıştır. 20. Yüzyılın sonlarına gelindiğinde yüzlerce ırk tarifi yapılmaktaydı. Türkiye’de de dünyadakine benzer şekilde Cumhuriyetle birlikte antropoloji bilimi ırk üzerine yapılan çalışmalarla kurumsallaşmıştır. İlk dönem antropologların çabası Türk “ırk”ının Avrupa ile olan benzerliğini ispatlamak olmuştur. Ancak bugün dünyada halkının tamamen homojen olduğu çok az yer vardır ve göçler vasıtasıyla gen havuzu karışmış durumdadır. Bu nedenle de biyolog ve antropologların çoğu insanlara uygulanan biyolojik ırksal kavramları onlarca yıl önce reddetmiştir. Ancak günümüzde spesifik bir alan olan adli antropoloji, sınıflandırmayla uğraşmaktan ziyade kriminal olaylarda pozitif identifikasyon yapabilmek için “ırk” kavramını kullanmaya devam etmekte ve cinsiyet, yaş, boy tahmini ile birlikte ırk tayini de yapmaktadır. Pratik olarak özellikle siyah ve beyaz popülasyon arasında yoğunlaşan bu ayrımda kültürel ifadesinden dolayı ırk kavramına mesafeli yaklaşılsa da, yerine geçecek kapsayıcı bir kavram bulunamadığı için kullanılmaya devam edilmektedir

The Historical Development of the Concept of “Race” and It’s Usage in Forensic Anthropology

The concept of race, which is anthropologically based upon classification done with phenotypic similarities among populations, has been a matter of discussion since the 17th century, when it was formed. In this study, the emergence of the concept of race in Turkey and in the world, and more specifically, it’s usage in forensic anthropology have been examined through literature review. The birth of the anthropological science has risen from the effort to rationalize and to take to a scientific base the idea that people that have been encountered during the colonization in the 18th century were of inferior civilizations, and they should have been taken under control. In this encounter, the color of the skin of these new “primitive” people was the first “scientific” criterion for classifying the people. Afterwards, these criteria have diversified, and with the improvement of anthropological methods, measurement of the head along with the skin color has been used as an important feature of classification. Increasingly heading in the path of “racism”, with the development of the genetic science in the 20th century, the ideas of race have been supported with criteria from different fields, such as blood types, hormone levels, and hereditary features. At the end of the 20th century, there were hundreds of different descriptions of race. Similar to the rest of the world, the science of anthropology has been institutionalized with studies on race in Turkey, as well. The struggle of the early anthropologists was to prove the similarity of the Turkish “race” with the European race. However, there are few places in the world where people are completely homogeneous, and the gene pool has been a mixed soup due to migrations. Hence, most biologists and anthropologists have dismissed the biological-racial concepts applied on people. However, being a specific field today, anthropology continues to use the concept of “race” for positive identification in criminal cases rather than for classification, and it also identifies races with estimations of gender, age and height. Even though the concept of race is held at arm’s length because of it’s cultural expression in the separation which intensifies especially between the black and white populations, due to the fact that there are no other inclusive concepts that will take it’s place, it is still being used

Keywords:

Race, classification, forensic anthropology positive identification,

PDF

___

-. (1951). Samuel George Morton (1799-1851). Nature, 167(4254), 754-755.

-. (1997). History of Physical Anthropology an Encyclopedia (F. Spenser, Ed.) (Volume One, pp. 444-445). New York: Library of Congress Cataloging.

Akçiçek, A. (2011, 06/09). Faşizmin Kültür Kodları ve Irkçılıkta Bir Uç Nokta: Öjeni. Birikim. Retrieved 24/10/2014, from http://www.birikimdergisi.com/ birikim/makale.aspx?mid=770

Akman.Ş T. (2011). Türk Tarih Tezi bağlamında erken Cumhuriyet dönemi resmi tarih yazımının ideolojik ve politik karakteri. Hacettepe Hukuk Fak. Derg., 1(1), 80-109.

Akın, R. (2003). İkinci Meşrutiyet Türkçülüğünün İdeolojik ve Politik Boyutları. İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, 3, 15-47.

Aygen, N. (1943a). Türk'lerin Antropolojik tarihleri Bakımından Kan Grupları Hakkında, III. Türk Tarih Kongresi (pp. 281-87). Ankara, Türkiye.

Aygen, N. (1943b). Türklerin kan grupları ve kan gruplarının antropolojik karakterlerle ilgisi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, 2(1), 17-27.

Bayon, H. (2005). Racial and sexual differences in the appendix vermiformis. Anat. Rec., 19(4), 241- 50.

Başoğlu, O. (2010). Hitit dönemi iskelet topluluklarının antropolojik analizi. .ÇÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 149-64.

Bernstein, M., & Robertson, S. (1927). Racial and sexual differences in hair weight. Am J Phys Anthropol., 10(3), 379-85.

Blackburn, D. G. (2000). Why race is not a biological concept. In B. Lang (Ed.), Race and Racism in the Theory and Practice (pp. 3-26). Maryland: Rowman & Littlefield Pub.

Blackwood, B. (1930). Racial differences in skin-colour as recorded by the colour top. J Royal Anthropol Ins., 60, 137-68.

Bolk, L. (1929). Origin of racial characteristics in man. Am J Phys Anthropol., 13(1), 1-28.

Bolnick, D. A. (2008). Individual ancestry inference and the reification of race as a biological phenomenon. In B. A. Koenig, S. S. Lee & S. S. Richardson (Eds.), Revisiting race in a genomic age (pp. 70-88). New Jersey: Rutgers University Press.

Brues, A. M. (1992). Forensic diagnosis of race--general race vs specific populations. Soc Sci Med., 34(2), 125-8.

Burris, B. G., & Harris, E. F. (1998). Identification of race and sex from palate dimensions. J Forensic Sci., 43(5), 959-63.

Ciner, R. (1960). Türkiye kadınlarının antropolojisi. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 18(3-4), 161-204.

Cohen, W. B. (2003). The French Encounter with Africans. Indiana: Indiana University Press.

Demircioğlu, H. (1948). Antropoloji ve tarih. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, 6(1-2), 49-67.

Demirel, F. A. (2011). Türkiye antropolojisinin tarihçesi ve gelişimi üzerine. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 128-34.

Dibennardo, R., & Taylor, J. V. (1983). Multiple discriminant function analysis of sex and race in the postcranial skeleton. Am J Phys Anthropol., 61(3), 305- 14.

Duray, S. M., Morter, H. B., & Smith, F. J. (1999). Morphological variation in cervical spinous processes: Potential applications in the forensic identification of race from the skeleton. J Forensic Sci., 44(5), 937-44.

Finger, S. (2004). Paul Broca (1824-1880). J Neurol, 251, 769-70.

Gill, G. W., Hughes, S. S., Bennett, S. M., & Gilbert, B. M. (1988). Racial identification from the midfacial skeleton with special reference to American Indians and whites. J Forensic Sci., 33(1), 92-9.

Gill, G. W., & Rhine, S. (1990). Skeletal attribution of race: Methods for forensic anthropology [Xxviii, 99p.: ill., 28 cm]. In Anthropological papers no 4. Albuquerque N.M.: Maxwell Mueseum of Anthropology.

Gültekin, T., & Koca, B. (2002). Cumhuriyet döneminden günümüze ülkemizde gerçekleştirilen ırk çalışmaları. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 14, 43- 66.

Hoyme, S., & İşcan, M. Y. (1989). Determination of sex and race: Accuracy and assumptions. In M. Y. İşcan & K. A. R. Kennedy (Eds.), Reconstruction of life from the skeleton (pp. 53-94). New York: Wiley-Liss, Inc.

Hughes, C. E., Juarez, C. A., Hughes, T. L., Galloway, A., Fowler, G., & Chacon, S. (2011). A simulation for exploring the effects of the "trait list" method's subjectivity on consistency and accuracy of ancestry estimations. J Forensic Sci., 56(5), 1094-106.

Irmak, S. (1937). Türklerin kan grupları ve kan gruplarının antropolojik karakterlerle ilgisiII. Türk Tarih Kongresi (p. 845). Ankara, Türkiye.

İşcan, M. Y. (1983). Assessment of race from the pelvis. Am J Phys Anthropol., 62(2), 205-8.

İşcan, M. Y., Loth, S. R., & Steyn, M. (2000b). Determination of racial affinity. In J. Siegel, P. Saukko & G. Knupfer (Eds.), Encyclopedia of Forensic Sciences (pp. 227-235). London: Academic Press.

Johnson, L. C., & Corah, N. L. (1963). Racial differences in skin resistance. Science, 139(3556), 766-7.

Kansu.Ş. A. (1991). İnsanlığın Kaynakları ve İlk Medeniyetler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Lively, A. (1998). Masks: Blackness, Race and the Imagination. New York: Oxford University Press.

Maksudyan, N. (2005). Türklüğü Ölçmek: Bilimkurgusal antropoloji ve Türk milliyetçiliğinin ırkçı çehresi. İstanbul: Metis Yayınları.

Marks, J. (2008). Race: Past, present, and future. In B. A. Koenig, S. S. Lee & S. S. Richardson (Eds.), Revisiting race in a genomic age (pp. 21-38). New Jersey: Rutgers University Press.

Marks, M. K., & Synstelien, J. A. (2005). Determination of racial affinity. In J. Payne-James, R. Byard, T. Corey & C. Henderso (Eds.), Encyclopedia of Forensic and Legal Medicine (pp. 137-142). London: Academic Press.

Matsunaga, E. (1962). The dimorphism in human normal cerumen. Ann Hum Genet., 25(4), 273-86.

McWhorter, L. (2009). Racism and Sexual Oppression in Anglo-America. Bloomington: Indiana University Press.

Münüsoğlu, H. (2010). Türkiye'de Antropolojinin Kurulma ve Kurumsallaşma Sorunlarına Tarihsel Bir Yaklaşım: DTCF Örneği., Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara (Yayınlanmamış doktora tezi).

Novotny, V., İşcan, M. Y., & Loth, S. R. (1993). Morphologic and osteometric assessment of age, sex, and race from the skull. In M. Y. İşcan & R. P. Helmer (Eds.), Forensic Analysis of the Skull (pp. 71-88). New York: Wiley-Liss, Inc.

Ocak, N. (1964). Türklerde I ve II falanjlar üzerinde bulunan figür tiplerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 2, 156-58.

Ousley, S., Jantz, R., & Freid, D. (2009). Understanding race and human variation: Why forensic anthropologists are good at identifying race. Am J Phys Anthropol., 139(1), 68-76.

Özbek, S. (2012). Irkçılık. İstanbul: Notos Kitap.

Patriquin, M. L., Steyn, M., & Loth, S. R. (2002). Metric assessment of race from the pelvis in South Africans. Forensic Sci Int., 127(1-2), 104-13.

Piedade, M., Oliveira, M. S., & Azevêdo, E. S. (1977). Racial differences in anthropometric traits in school children of Bahia, Brazil. Am J Phys Anthropol., 46(3), 471-5.

Pollack, R. (2011). Natural selection, the human genome, and the idea of race. In S. Krimsky & K. Sloan (Eds.), Race and The Genetic Revolution: Science, Myth, and Culture (pp. 31-46). New York: Columbia University Press.

Rubiès, J. P. (2013). Race, climate and civilization in the works of François Bernier. In M. Fourcade & I. Zupanov (Eds.), L'Inde des Lumières: Discours, histoire, savoirs (XVIIe-XIXe siècle) (pp. 13-38). Paris: Purusartha.

Sauer, N. J. (1992). Forensic anthropology and the concept of race: If races don't exist, why are forensic anthropologists so good at identifying them? Soc Sci Med., 34(2), 107-11.

Selen, H. S. (1956). Irk Mes'eleleri ve Türkiye Halkının Irki Hususiyetleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 11(4), 74-84.

Story, M., French, S. A., Resnick, M. D., & Blum, R. W. (1995). Ethnic/racial and socioeconomic differences in dieting behaviors and body image perceptions in adolescents. Int J Eat Disord., 18(2), 173-9.

Tunakan, S. (1943). Irkların doğuşu. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 1(3), 44-55.

Tunakan, S. (1954). Türklerde ve Türk suçlularında el ayasındaki dört parmak çizgisi (maymun Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 12(1-2), 117-26.

Tunakan, S. (1960). Türk suçlularında parmak izlerinin karşılaştırmalı incelemesi. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 18(1-2), 85-92.

Tunakan, S. (1961). İnsanlarda normal beden vasıflarından bazılarının kalıtım şekline ve bunların ferdi Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 19(1-2), 1-15.

ve ırki değerlerine genel bir bakış. Ankara

Tunakan, S. (1967). Türk suçlularında el ayasının karşılaştırmalı incelemesi. Ankara Üniversitesi Dil

Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 4, 1-25.

Wade, N. (2014). A Troublesome Inheritance. New York: The Penguin Press.

Wood, G. B. (1853). Biographical Memoir of Samuel George Morton, M.D. Philadelphia: T. K. and P. G. Collins.

Yudell, M. (2011). A short history of the race concept. In S. Krimsky & K. Sloan (Eds.), Race and The Genetic Revolution: Science, Myth, and Culture (pp. 13- 30). New York: Columbia University Press.

Şenel, A. (1993). Irk ve Irkçılık Düşüncesi. Ankara: Bilim ve Sanat.

Şentuna, C. (1982). Rh gen frekansları yönünden Türkiye'nin yeri. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih

Coğrafya Fakültesi Dergisi, 30(1-2), 153-79.